Eğitim kurumlarında kalite yönetim sistemi uygulamaları ve iç paydaşlar üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fahrettin Hasan Tuncer

Danışman: MEHMET EMİN OKUR

Özet:

EĞİTİM KURUMLARINDA KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ UYGULAMALARI VE İÇ PAYDAŞLAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Ülkemizde eğitimin kalitesini belirlemeye yönelik veriler okullaşma oranları ile verimlilik artışı arasındaki bağın kopuk olduğunu ortaya koymaktadır. Eğitim hizmetinin sunumunda kalitenin yükseltilmesi amacıyla farklı kalite yönetim modelleri uygulanmaktadır. Okullarda kalite çalışmaları deyince ilk söz edilecek uygulama EFQM Mükemmellik Modeli esas alınarak geliştirilen MEB Eğitimde Kalite Ödülü Modeli’dir. Eğitim kurumlarında ISO 9001 standardına dayalı etkin bir Kalite Yönetim Sistemi (KYS) oluşturma yönünde çalışmalar da yürütülmekte, her geçen yıl ISO 9001 belgesi alan okul sayısı artmaktadır. Özel eğitim kurumlarının başını çektiği bir diğer model de akreditasyon ve sertifikasyon uygulamalarıdır. Bu çalışmada okul iç paydaşlarının KYS ilkelerine bakışları ortaya konulmaya çalışılmıştır. MEB TYK uygulamaları ile bunun yanında ISO 9001, akreditasyon gibi uygulamaların olduğu okullarda iç paydaşların kararlara katılım, verilere dayalı yaklaşım, süreç yönetimi ve sürekli iyileştirme başlıkları altında KYS ilkelerine bakışları belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca okul iç paydaşlarının okul memnuniyeti ve KYS’ni benimseme düzeyleri incelenmiştir. Araştırmanın kapsamı İstanbul ili Fatih ilçesindeki dört ortaöğretim kurumu iç paydaşları olan yönetici, öğretmen ve öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırma sonunda yapılan analizlerden, orta öğretim kurumlarında uygulanan farklı kalite yönetim sistemlerinin okul iç paydaşlarının KYS ilkeleri algılarında ve okul memnuniyeti üzerinde farklılıklara neden olmadığı söylenebilir. Anahtar kelimeler: Eğitimde Kalite Yönetimi, Toplam Kalite Yönetimi, TKY, Paydaş, EFQM Mükemmellik Modeli, IWA 2, ISO 9001 KYS, TS IWA 2 , Akreditasyon, Uluslararası Bakalorya Organizasyonu, CIS, ESOL, ECDL. ABSTRACT A RESEARCH ON QUALITY MANAGEMENT SYSTEM APPLICATIONS AT EDUCATIONAL INSTITUTIONS AND INTERNAL STAKEHOLDERS Data related to determination of education quality in our country explains that the connection between schooling ratio and productivity increase is broken. Different quality management systems are applied with the purpose of increasing quality in the presentation of education. When quality studies in schools is said, the first thing to be mentioned is MoNE Quality Award in Education developed on the basis of EFQM Excellence Model.on the other hand, while studies for the formation of an efficient Quality Management System (QMS) in educational institutions based on ISO 9001 standard are carried out, the number of school taking ISO 9001 certificate increases every passing year. Another model pioneered by Private Educational Institutions is accreditation and certification applications. In this study, we have introduced the views of school internal stakeholders on QMS principles. Again, we have tried to determine the views of internal stakeholders on QMS principles under the titles of participation to decisions, approach based on data, process management and continuous improvement in the schools that applications such as ISO 9001, accreditation as wells as MoNE TQM applications are available. In addition, school satisfaction and QMS adoption levels of school internal stakeholders were examined. The scope of research comprises managers, teachers and students being internal stakeholders of four secondary schools in İstanbul province, Fatih district. From the analyses conducted at the end of research, it can be said that the different quality management systems applied in secondary schools do not cause differences on perceptions of QMS principles and school satisfaction of school internal stakeholders. Key words: Quality Management in Education, , Total Quality Management, TQM, Shareholders, EFQM Excellence Model, IWA 2, ISO 9001 QMS, TS IWA 2 , International Baccalaureate Organization, CIS, ESOL, ECDL.