İsnad çeşitleri ve Evhe'l-esânîd


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİF BEYZA DEMİRTAŞ

Danışman: Mustafa Macit Karagözoğlu

Özet:

İsnad, hadis ilminin en kritik konularından biri olup başlangıcından itibaren farklı açılardan incelenmiştir. Bu çalışmada isnadın sıhhat bakımından çeşitleri ele alınmış, taşıdığı sıhhat şartlarının değişkenliği sebebiyle farklı derecelerde değerlendirilen isnadların en zayıfı yani evhe’l-esânîd adı verilen isnadlar üzerinde durulmuştur. İsnadlar için yapılan en sahih (esahhu’l-esânîd) veya en zayıf isimlendirmelerinin mutlak bir değerlendirme ifade etmediğinin farkında olan hadis alimleri bu konuda kendi kanaatlerini dile getirmişlerdir. Çalışmada, evhe’l-esânîd hakkında ilk defa kanaat belirten Hâkim en-Nîsâbûrî’nin belirli sahabi ve belirli şehir/bölgelere nispetle en zayıf olarak belirlediği isnadlar ile İbn Hacer’in bu isimlendirmeye daha layık bulduğunu söylediği yedi nüsha isnadı incelenmiştir. Böylelikle hadis alimlerinin bir bütün olarak isnadların güvenilirliğini nasıl değerlendirdiği evhe’l-esânîd olarak belirlenen isnadların incelenmesi yoluyla ortaya konmaya çalışılmıştır. -------------------- As one of the most crucial matters of hadith studies, isnad has been examined from various aspects since its emergence. This study approaches isnad types in terms of authenticity and urges upon awhâ al-asânîd that is the weakest of isnads evaluated in different levels as a result of the variability of the authenticity requirements they meet. Hadith scholars who are aware of the fact that the evaluation of isnads as the most authentic (asahh al-asānīd) and the weakest is not absolute, have presented their opinions on the matter. This study examines twelve isnads mentioned by al-Ḥākim al-Naysābūrī as awhā al-asānīd for the first time compared among the ones reaching certain companions and isnads of certain city/regions, and seven isnads that Ibn Hajar al-‘Asqalānī considers more worthy of this naming. Thus the study aims to present how hadith scholars evaluated the authenticity of isnads as a whole through exploring the isnads considered as awhā al-asānīd.