Döviz vadeli işlem sözleşmeleri ve Türkiye uygulaması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KAMİL YURDABAK

Danışman: GÜLSÜM AKALIN

Özet:

DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI Döviz kurlarındaki aşağı veya yukarı yönlü hareketliliğin neden olduğu kur riski, bireyler ve kurumlar açısından önemli bir risk unsuru konumundadır. Dış ticaretle uğraşan firmalar, döviz cinsinden alacak ve borç ilişkisine girmiş olan kişi ve kurumlar, turizm sektöründe faaliyet gösteren şirketler gibi toplumun önemli bir kısmı kur riski yönetimi yapmak zorundadır. Döviz vadeli işlem sözleşmeleri, kur riski taşıyan birey ve işletmelere taşıdıkları kur riskini transfer etme imkanı verdiği için kurların neden olduğu belirsizliği ortadan kaldırmakta ve döviz kurlarının gelecekteki bir tarih için sabitlenmesini sağlamaktadır. Döviz Vadeli işlem sözleşmeleri kullanılarak gelecekteki bir tarih için yapılan fiyat sabitlemesi ile spot piyasalardaki fiyat değişim riski kontrol altına alınarak, geleceğe dönük projeksiyonlar daha gerçekçi biçimde yapılmak suretiyle sağlıklı bir karar alma mekanizması oluşturulmaktadır. Ülkemizde döviz vadeli işlem sözleşmelerinin işlem göreceği organize borsaların varlığı ve işlem hacmi yönünden gelişimi, iş planlarını döviz kurlarındaki hareketlere göre yapan ihracatçı, ithalatçı gibi ekonominin önemli aktörleri için büyük önem arzetmektedir. Ülkemizde 4 Şubat 2005 tarihinde faaliyete geçen Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş (VOB), gerek sunmuş olduğu ürün yelpazesi ile gerekse işlem hacminin gelişimi ile finansal risklerini azaltmayı amaçlayan yatırımcılar açısından önemli bir açılım sağlamıştır. Bu tez çalışmasında döviz vadeli işlem sözleşmeleri kapsamlı olarak açıklanarak döviz vadeli işlem sözleşmelerinin ülkemizde işlem gördüğü organize borsa niteliğindeki VOB hakkında bilgi verilmiştir. ABSTRACT FOREIGN EXCHANGE FUTURES AND APPLICATIONS IN TURKEY Foreign currency risk resulting from fluctuations in exchange rate is a serious risk for individuals and institutions. A wide range of the society such as foreign trade and tourism companies, individuals and institutions who have foreign currency denominated receivables and liabilities should make exchange rate risk management. Foreign exchange futures enable individuals and institutions to transfer their exchange rate risks to eliminate uncertainty and foreign exchange futures also make it possible to fix exchange rate for a specificed date in the future. Price fluctuations in spot markets are kept under control by the help of foreign exchange futures. As a result of this, future projections are made in a more realistic way and better decision making process is formed. It is very crucial for some economic actors like exporters and importers who make business plans according to exchange rate fluctuations to have an organized foreign exchange futures market in Turkey. Turkish Derivatives Exchange namely VOB that started operating on February 4, 2005 plays a key role in reducing financial risks of investors with its product range and growing transaction volume. In this thesis, foreign exchange futures are explained in a detailed way and VOB at which foreign exchange futures are traded in Turkey is analyzed.