Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATMA SERRA USLU
Danışman: Aziz Doğanay
Özet:BURSA YEŞİL CAMİİ ÇİNİ TEZYİNÂTI Bursa Yeşil Camii yapıldığı dönem içerisinde, insan elinden çıkabilecek tüm becerilerin değişik malzemeler üzerine yansıtıldığı bir eser olmuştur. Cami, asıl şöhretini tezyinâtından, özellikle de inanılmaz kalite ve zenginlikteki çini kaplamalarından almıştır. Günümüze kalan çini bezemesiyle Yeşil Cami, Osmanlı mimarisinin Edirne Çağı ve Klasik Devir öncesi meydana getirdiği en zengin süsleme programıdır. Yapının tasarımına eş nitelikte önem arz eden çini bezemesiyle cami, Bursa üslûbunun en görkemli şaheseri sayılmıştır. Tezin ana konusunu çini bezemelerde kullanılan teknik, motifler ve motiflerin meydana getirdiği kompozisyonların ayrıntılı çözümlenmesi oluşturmuştur. Selçuklu devrinde sıkça kullanılan mozaik çini tekniğinin devam ettirilmesinin yanı sıra, renkli sırlı çini tekniğinde üretilen çinilere ilk olarak bu külliyede rastlanıldığı ortaya konulmuştur. Ayrıca camide yer alan çini kompozisyonlarda rûmî üslûbunun hatayî üslûbu ile birlikte kullanılması ve bunun zamanla Erken Devir Tezyinâtı’na özgü bir nitelik olarak yer edinmesi dikkati çeken diğer bir husus olmuştur. Çalışmamızın en önemli bölümünü, tarafımızdan çekilen fotoğraflar ve bu fotoğraflar üzerinden hareketle CorelDRAW X5 programı ile çizilen kompozisyonlar ve kompozisyon çözümlemeleri oluşturmaktadır. Çalışmamızda ortaya konulan tüm bulgular neticesinde, Yeşil Cami’deki çini bezeme, teknik ve kompozisyonların Türk çini sanatında görülen düzenli ve sürekli gelişimin en önemli göstergesi olduğunu söyleyebiliriz. Anahtar Kelimeler: Yeşil Cami, Bursa, Çini, Tezyinât. ABSTRACT TILE DECORATION OF BURSA GREEN MOSQUE Bursa Green Mosque is a work of art which reflects on various materials all the skills that human beings were capable of at the time that it was built. The mosque has gained its actual reputation from its decoration and especially from the tiles of incredible quality and richness. With its tile decoration reaching the present day, Green Mosque has the richest ornament program that the Ottoman architecture produced before the Edirne Period and Classical Period. It has been considered the most spectacular masterpiece due to its tile decoration which is as important as the building’s design. The main subject consists of the detailed analysis of the techniques, patterns and the pattern compositions that are used in tile ornaments. In addition to the continuation of the mosaic tile technique that was frequently used in Seljukian period, it is stated that tiles which are produced using colored glazed tiles are first seen in this mosque complex. It is also another remarkable point that rumi style and hatayi style are used together in the mosque’s tile decorations and that in time it became a feature exclusive to Early Period Decoration. The most important part of our study is composed of the photographs taken in person and the compositions and composition analyses drawn using CorelDRAW X5 based on these photographs. In consequence of all the findings presented in our study, it can be stated that the tile ornaments, techniques and compositions of Green Mosque are the most important indicators of the regular and constant development in Turkish tile art. Keywords: Green Mosque, Bursa, Tile, Decoration.