Ülkemizde 1950 sonrası evsel ısıtmada kullanılan sobaların tür ve biçimlerinin endüstri ürünleri tasarımı yönünden incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Melih Gülener

Danışman: HAKAN ERTEM

Özet:

Bu tez Türkiye’de sanayileşmenin özellikle etkin olduğu dönem olarak ele alınan 1950 yılı sonrasında kalkınma sürecinin, köyden kente göç ve apartmanlaşma gibi toplumun sosyoekonomik yapısında sebep olduğu değişimler ile birlikte bu süreçte teknik yönden sağlanan ilerlemelerin, evlerde ısınma amaçlı kullanılan sobaların tasarımları ve kullanım biçimleri üzerindeki etkilerini incelemeyi hedefler. Bu bağlamda kalkınma dönemine dair literatürler incelenerek sanayileşme sürecinin ülkemizdeki etkileri anlaşılmaya çalışılmıştır. Belirtilen tarihten günümüze ülkemizde ısınma amaçlı kullanılan soba çeşitlerini inceleyen çok sınırlı sayıda kaynak olmasından ötürü, hedeflenen tespitin yapılabilmesi için müze ziyaretleri yapılmış, soba üreticilerinin toplandığı çarşılar gezilmiş, eski soba ustaları, sobacılık sanayisinde köklü kurumsal tesislerin yetkilileri ve eskiden evinde farklı tip sobalar kullanmış kişilerle yüz yüze, telefon ve mail yolu ile görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca sobanın tarihçesi ve günümüzde kullandığımız şekle gelinceye kadar geçirdiği safhalar ile ilgili yerli yazılı kaynak olmadığı tespit edilmiş ve literatürümüze bu bilginin yabancı kaynaklardan derlenerek kazandırılması da hedeflenmiştir. Çalışma süresince yapılan pazar araştırmaları sonrasında özellikle kullanımı en fazla olan katı yakıtlı sobacılık sektörünün rakip ısınma yöntemlerine karşı ayakta kalabilmek için önümüzdeki yıllarda pelet sobacılığına yöneleceği tespit edilmiş ve bu soba türü ile genel bilgilendirme yapılmıştır. Bununla birlikte klasik katı yakıtlı soba sektörünün sürekliliğinin ve gelişimin sağlanabilmesi için önermelerde bulunulmuştur. -------------------- This thesis aims an inspection the impacts of industrialization process, on the design and usage pattern of heating stoves in Turkey after 1950 in the context of both socio-economic developments such as “migration to the cities-living in apartment blocks” and achieved technical improvements during this period. First of all some literatures were checked through internet to be able to understand the industrialization process of Turkey. As there were not sufficient amont of written sources published over the heating stoves in Turkish language, museums and local stove markets visited as well as stove craftmans, authorities of big stove manifacturers and old stove users were interviewed in order to provide information. And also a great deal of information about the history of heating stove and its improving shapes at the present time were gathered and contributed from foreign sources. Pellet stoves were concluded to be the successor of wood&coal stoves after all market researches to understand where heating stoves industry going through to survive against it’s competitors. Therefore pellet stoves were introduced briefly. And also some recommendations were made to provide sustainability and improvment for the exsisting heating stove sector.