Türkiye’ de ve Kanada’ da ortaöğretim coğrafya eğitim ve öğretiminin müfredat, metot ve araç - gereçler açısından değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Süleyman İncekara

Danışman: RAMAZAN ÖZEY

Özet:

İçerdiği üst seviyedeki teknolojiler ve bu teknolojilerin dünya kaynaklarının kullanımı ve yönetimi, yerel ve bölgesel bazda planlama, çevre ve sürdürülebilir kalkınma gibi, fiziki ve beşeri konular üzerindeki sayısız uygulamaları ile coğrafya, bir disiplin olarak adeta yeni bir canlanma ve gençleşme sürecini yaşamaktadır. Bunun sonucunda dünyanın bir çok yerinde coğrafya; kendi sınıf ve laboratuarlarında, deneye dayalı, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Küresel Konumlandırma Sistemleri, bilgisayar ve İnternet gibi teknolojilerin en üst düzeyde kullanıldığı, uygulamaya yönelik, yerel ve küresel problemlere makul çözüm önerileri getiren bir tarzda öğretilmektedir. Duruma Türkiye açısından baktığımızda ise, son yıllarda yaşanan bazı gelişmelere rağmen Türk okullarında; öğretim programları ve uygulamaları, öğretim yöntemleri ve araç-gereçler bakımından dünya standartlarında bir coğrafya eğitiminin verildiği söylenemez. İki ülkenin karşılaştırılması ve değerlendirilmesine dayanan bu çalışmada; Türkiye ile dünya standartları üzerinde bir eğitim sunan, coğrafyanın modern öğretim metot ve teknolojileri ile birlikte, CBS’nin de ortaöğretimde, hatta ilköğretimde bile derslere en üst seviyede entegre edilerek öğretildiği Kanada karşılaştırılmıştır. Doğal gözlem, mülakat ve öğretim programlarının içerik analizi gibi bir dizi araştırma tekniği kullanılarak gerçekleştirilen bu ülkeler arası karşılaştırmada, genelde temel eğitim sistemleri özelde coğrafya eğitim ve öğretimi eleştirel bir gözle ele alınmış ve bir takım öneriler getirilmiştir. Sonuç olarak iki ülke, içerik ve yönetim olarak birbirlerinden çok farklı eğitim sistemlerine sahip olmakla birlikte Türkiye’nin; coğrafyaya olan negatif bakış açısı, coğrafyanın ilk ve ortaöğretim müfredatında güçlü bir şekilde yer almaması, çağdaş olmayan öğretim metot ve teknolojilerinin kullanımı gibi bir çok konuda eksikliklerin bulunduğu bir kez daha gün yüzüne çıkmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler ve değerlendirmeler ışığında, Türkiye’de genel eğitim sistemi problemleri ve coğrafya eğitim ve öğretimi ile ilgili eksiklerin giderilmesi adına kapsamlı çözüm önerileri sunulmuştur.