Okul kütüphanelerinde bilgi okuryazarlığı eğitimi ve bir örnek: Marmara Eğitim Kurumları İlköğretim Okulu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FİLİZ YÜKSEL İLERİ

Danışman: REMZİYE TUBA KARATEPE

Özet:

Bu tezde öncelikli olarak okul kütüphaneleri incelenmiştir. Okul kütüphanesinin tanımı, ilke ve amaçları, işlevleri, eğitimdeki yeri, standartları ele alınmıştır. Sonra bilgi okuryazarlığının ne olduğu ve bilgi okuryazarlığı modelleri gösterilmiştir. Marmara Eğitim Kurumları İlköğretim Okulu için bilgi okuryazarlığı dersi yıllık planı oluşturulmuş ve bu planın nasıl uygulandığı ayrıntıları ile açıklanmıştır. Bilgi okuryazarlığı eğitimine geçmeden önce öğrencilere kullanıcı eğitimi verilmesi gerekli görülmüştür. Bunun için öncelikle oryantasyon yapılmış, kütüphane tanıtılmış, kütüphaneyi nasıl kullanacakları öğretilmiştir. Daha sonra PLUS bilgi okuryazarlığı modelinin bazı bölümleri alınarak Marmara Eğitim Kurumlarına özgü bilgi okuryazarlığı çalışma kâğıtları oluşturulmuştur. Oluşturulan bu çalışma kâğıtları ilköğretim 3.,4.,5.,6.,7.,8. sınıflarda 630 öğrenciye uygulanmıştır. 6 ve 7. sınıflardan 100 öğrencinin cevapları alınarak değerlendirme yapılmıştır. Bu çalışma kâğıtlarında ilk sayfada ön test ya da ön anket, son sayfada ise son test ya da son anket yer almaktadır. İç sayfalarda ise PLUS Modeli bilgi okuryazarlığı konu anlatımı bulunmaktadır. Son olarak “Okul kütüphanecileri” ve “Kutup-l” tartışma listeleri aracılığı ile ilköğretim ve ortaöğretim okul kütüphanecilerine bilgi okuryazarlığı konusunda anket uygulanmış ve anketin sonuçları değerlendirilmiştir. Anket sonucuna göre ülkemizde okul kütüphanelerinde bilgi okuryazarlığı eğitiminin verilebilmesi için kütüphanecilerin bir standart ders planı oluşturması, bu planın uygulanması, ölçme ve değerlendirme yapılması gerektiği ortaya çıkmıştır. ABSTRACT Firstly, school libraries had been searched in this thesis. The definition, principals and purposes, functions, the place in educational system and standards of school library had been discussed. Next, the notion of Information Literacy and it' s models had been pointed out. A yearly course plan for Information Literacy had been created for Marmara Education Institution Primary School and it had been explained in details how to practice that plan. It had been seen that it is necessary to give a User Education to the students before the Information Literacy Education. For this reason, firstly an orientation had been done, the library had been introduced and the students had been taught about how to use the library. Than, an Information Literacy study papers had been prepared peculiar to Marmara Education Institution Primary School by taking some parts from PLUS Information Literacy model. Those study papers had been carried out on 630 students from the classes 3rd,4th,5th,6th,7th,8th of secondary school and it is estimated by the answers of 100 students from 6th and 7th classes. In those study papers, the first paper was a pre-test or a pre-survey and the last paper was a final test or a final survey and the inner papers contained the explanation of PLUS Information Literacy. Finally, through “School Librarians” and “Kutup-1” discussion lists, surveys about Information Literacy had been carried out to primary and secondary school librarians and the results of the survey had been estimated. According to the results, the librarians have to prepare a standard lesson plan, this plan has to be practiced and measurement and estimation has to be done to give Information Literacy education in the school libraries in our country.