Erken Cumhuriyet Döneminde Milli İktisat Politikası ve bir örnek girişim: İstanbul Liman Şirketi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma Yalçın

Danışman: MURAT KORALTÜRK

Özet:

Anahtar Kelimeler : Liman, Yükleme-Bosaltma, Mavna ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE MİLLİ İKTİSAT POLİTİKASI VE BİR ÖRNEK GĐRĐSĐM: ĐSTANBUL LĐMAN SĐRKETĐ Bu çalısmada Basbakanlık Cumhuriyet Arsivi belgeleri, dergi-gazete taramaları ve döneme ait yazılmıs kitaplar doğrultusunda, Erken Cumhuriyet dönemi millilestirme hareketlerine bir örnek olusturacak, Đstanbul Liman Đsleri Đnhisarı Türk Anonim Sirketi’nin kurulusu, kurulduktan sonra sirketin yasadığı güçlükler ve sirketin İstanbul limanına olan etkileri ele alınmıstır. Mesrutiyet sonrasında ‘’Milli İktisat’’ görüsü olarak nitelendirilen; devlet desteğiyle yerli ve milli burjuvazi yetistirilmesini, ekonomik kalkınmanın ve modernlesmenin temel mekanizması olarak gören yaklasım 1923 sonrasında yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin iktisat politikalarını da etkilemistir. Liman, İstanbul ekonomisinin en sorunlu kısımlarından biriydi. İstanbul limanının asıl sorunu tamamıyla yabancıların elinde olması ya da çok pahalı veya güvensiz bir liman olmasından çok, aslında bir limanının olmamasıydı. Zaten Đstanbul’da bir liman olmus olsaydı, Đstanbul Liman hisarı Sirketi’nin kurulmasına da gerek kalmazdı. Çünkü dönem için gerçek anlamıyla liman, gemilerin yükleme ve bosaltma islerini, deniz ortasında ilkel bir sekilde değil de rıhtıma yanasarak yaptıkları yerlerdi. Fakat Đstanbul’da yükleme ve bosaltma isleri deniz ortasında mavnalar aracılığıyla Đstanbul Liman Đsleri Đnhisarı T.A.S. tarafından yapılmaktaydı. GENERAL INFORMATIONS Name and Surname :Fatma Yalçın Department :Economy Programme :Economic History Thesis Consultant :Assistant Prof. Dr. Murat Koraltürk Type and Date of Thesis :Master – November 2009 Key Words :Harbor, Embarkation- Disemberkment, Barge SUMMARY NATIONAL ECONOMIC POLICY IN EARLY REPUBLIC TERM AND AN EXAMPLE ENTERPRĐSE: ĐSTANBUL HARBOR COMPANY In this study, toward Prime Ministry Republic Archive’s documents, scanning of magazines-newspapers and books which have written belonging to term, Đstanbul Harbor Exclusivity Turkish Corporation’s establishment and, difficulties existing corporations after be established and corporation’s effects to Đstanbul Harbor, which became an example for early national movements, be approached. After Constitutional Monarchy, an approach which describes as ‘’National Economy’’ view; has seen economic development and modernization’s basis machanism is behold training lokal and national bourgeoisie with public support, affect new established Turkey Republication’s economy policy after 1923. Harbor is one of the most problematical parts of Đstanbul’s economy. Basis problem of Đstanbul Harbor wasn’t being in foreign’s power or very expensive also being a distrustful harbor; actually not being a harbor. Anyway if a harbor was being in Đstanbul, establishment of Đstanbul Harbor Exclusivity Corporation couldn’t be necessary. Because, in real terms for the period harbor is a place where the ships do embarkation and disemberkment actions not like primitive but with coming alongside to landing place. But, embarkation and disemberkment actions in progress in Đstanbul was doing over barges in the midde of the sea by Đstanbul Harbor Exclusivity Corporation.