Koroner kalp hastalarında sağlık ve kalp hastalığı algısı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BUKET EYLEM DOĞAN

Danışman: Dilşad Save

Özet:

Koroner kalp hastalığı dünyada ve Türkiye’de mortalite ve morbidite nedeni olarak ilk sırada yer almaktadır. Bu açıdan bakınca hastalığın ortaya çıkmasını engellemek ya da en azından geciktirmek, hasta kişide ise hastalığın ilerleme hızını yavaşlatarak sağkalım süresini uzatmak son derece önemli bir hedef olarak göze çarpmaktadır. Niteliksel tipteki bu araştırma; hastaların hastalıkları ile ilgili tutum ve davranışlarını, bilinç düzeylerini ve farkındalıklarını derinlemesine incelemeyi büyük ölçüde imkanlı kılmış, hastaların gereksinimlerini, yaşadıkları zorlukları anlamamıza yardımcı olmayı planlamıştır. Araştırma; Dr. Siyami Ersek Göğüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji servislerinde yatılı tedavi gören Koroner Arter Hastalarında yapılmıştır. Bu hastaların, kalp hastalığı algısı, sağlık algısı, risk faktörlerine yönelik tutum ve davranışlarının nasıl olduğu ve genel olarak bu hastalık ile ilgili farkındalık düzeyinin ne olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmaya kardiyoloji servisinde yatılı tedavi gören 52 hasta dahil edilmiştir. Araştırmaya katılan hastaların sosyodemografik özellikleri ön anket formuyla değerlendirilmiştir. Koroner kalp hastalığı algısı, sağlık algısı, kalp hastalığına ilişkin risk faktörleri, sağlık hizmeti arayışı, memnuniyeti ve tedaviye uyumları konularında temalar belirlenmiş, betimsel ve kavramsal analiz yapılmıştır. Bu görüşmeler ile kalp hastalığının hastalardaki düşünce, duygu ve davranışlarının izleri sürülmüş, hastalığa bakış açıları, risk faktörlerine yönelik bilgi ve tutumları ile genel olarak sağlık hizmetine bakışları konusunda algıları irdelenmiştir. Çalışmaya katılan hastalarla yapılan görüşmeler sonucunda; kalp hastalığı ve bu hastalığa dair önlemler konusunda bilgi açığı olduğu, hastaların medikal tedavinin yanında açıklayıcı, iletişimsel bir tedaviye ve sağlık hizmetine ihtiyaç duydukları düşünülmektedir. Tüm bunların hastanın hastalık algısını ve tedaviye uyumunu belirleyen unsurlar olduğu görülmektedir. Kültürün yaşama biçiminin, hayat pratiklerinin onun sağlık önlemlerini belirlediğini, hastalıkla yaşamasına etkide bulunduğu göz önüne alınmalıdır. Hastaların, sağlık davranışının gerçekçi, bilimsel hale yaklaşması ve kalp hastalığı farkındalık düzeylerinin artması yönünde bütünsel, toplumsal, tedavi anlayışının ve projelerin geliştirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: koroner kalp hastalığı algısı, sağlık algısı, risk faktörleri algısı, sağlık hizmeti arayışı. Health and Illness Perception of Coroner Artery Inpatients ABSTRACT Coroner artery disease is the first cause of mortality and morbidity in the world and in Turkey. Preventing or at least deferring the appearance of the disease and slowing down the progression and thereby prolonging survival period proves to be a very important aim from this perspective. This qualitative type research has substantially permitted us to investigate the patients’ attitudes and behaviors, consciousness and awareness, thereby helping us to understand their needs and difficulties they experience. The subjects of the research are Coroner Artery Inpatients at the Cardiology Services of Dr. Siyami Ersek Hospital. The aim of the research is to give an account of disease perception, health perception, attitudes and behaviors towards risk factors and awareness of this disease in general. 52 inpatients at cardiology service participated to the research. The socio-demographic characteristics of the participating patients are assessed with preliminary survey forms. Themes are determined for coroner artery disease perception, health perception, risk factors concerning the cardiac disease, health care demand, health seeking behavior and patient satisfaction from health services; in depth interview was used as data collection method. Qualitative data was analyzed thematic and then conceptual analysis method. The thoughts, feelings and behaviors that arise from cardiac disease are traced through these interviews; and the patients’ view of the disease, knowledge and attitude towards risk factors and the perception of health care generally are examined. The interviews with participant inpatients appears to show that there is lack of information about cardiac disease and precautions against this disease, that patients need an explanatory and communicative treatment and health care along with medical treatment. It seems to be the case that all these are elements determining the disease perception and conformity of the patient to the treatment. The fact that culture, life-style and life practices determines the health precautions taken by the patient and influences his or her life with the disease must be considered. It is thought that integrated, common treatment approach and projects should be developed in order to attain a more realistic and scientific attitude towards health, and to increase the awareness of cardiac disease. Key Words: coroner artery disease perception, healt perception, risk factors perception, health care demand.