Evli bireylerin problem çözme becerilerinin ve ilişkilerde akılcı olmayan inançlarının evlilikte öz yeterliklerini yordaması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEHER MERVE ERUS

Danışman: AZİZE NİLGÜN CANEL

Özet:

Bu araştırmada evli bireylerin evlilikte problem çözme becerilerinin ve ilişkilerine yönelik akılcı olmayan inançlarının, evliliğe yönelik öz yeterlik inançlarını ne derece yordadığı incelenmiştir. İlişkisel tarama modeline uygun olarak düzenlenen araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: 1. Evlilikte öz yeterlik inançları, demografik değişkenlere (kurumla ilişki, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, evlenme yaşı, evlilik süresi, çocuk sayısı, bir işte çalışma, eşten kötü muamele görme, ilişkide algılanan romantizm, eşin ailesiyle anlaşma, eşle akrabalık olması) göre farklılık göstermekte midir? 2. Algılanan problem çözme becerisi, evlilikte öz yeterlik inançlarının anlamlı birer yordayıcısı mıdır? 3. İlişkiye yönelik akılcı olmayan inançlar, evlilikte öz yeterlik inançlarının anlamlı birer yordayıcısı mıdır? Araştırmanın örneklemini, İstanbul ili Bahçelievler ilçesine bağlı 393 evli birey oluşturmuştur. Araştırmada; Güngör ve Özbay (2008) tarafından geliştirilen Evlilikte Yetkinlik Ölçeği, Baugh, Avery ve Sheets-Hawoth (1982) tarafından geliştirilen Hünler (2002) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Evlilikte Problem Çözme Ölçeği, Kalkan (2006) tarafından geliştirilen İlişkilerde İnanç Envanteri ve demografik bilgilere ulaşmak için araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerle evli bireylerin evlilikte öz yeterlik inançlarının demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla t-testi ve varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Evli bireylerin algılanan problem çözme becerilerinin ve ilişkilerine yönelik akılcı olmayan inançlarının, evliliklerine yönelik öz yeterlik inançlarını yordama gücünü belirlemek amacıyla basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmada t-testi ve varyans analizleri sonucunda evli bireylerin evlilikte öz yeterlik inançları; yaş, eğitim düzeyi, evlilik süresi, çocuk sayısı, eşten kötü muamele görme, algılanan romantizm ve eşin ailesiyle anlaşma değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Basit doğrusal regresyon analizi sonucunda algılanan problem çözme becerilerinin, evlilikte öz yeterlik inançlarını anlamlı şekilde yordadığı bulunmuştur. Ancak evli bireylerin ilişkilerine yönelik akılcı olmayan inançları ile evlilikte öz yeterlik inançları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Anahtar Kelimeler: Evlilikte öz yeterlik, evlilikte problem çözme becerisi, ilişkilerde akılcı olmayan inançlar ABSTRACT In this study the regression level of problem solving skills and irrational beliefs towards relations to marital self-efficacy is investigated. Rational survey model is used in the study. Research questions are listed below: 1. Is there any significant difference in marital self efficacy according to participants’ status in school, gender, age, educational level, marriage age, length of marriage, number of children, having a job, maltreatment of spouse, perceived romanticism, relations with spouse’s family members and consanguineous marriage. 2. Are the perceived problem solving skills the significant predictors of marital self-efficacy? 3. Are the irrational beliefs towards relations the significant predictors of marital self-efficacy? The sample of the study consists of 393 participants in Bahçelievler, İstanbul. In the study Marital Self-efficacy Scale developed by Güngör and Özbay (2008), Marital Problem Solving Scale developed by Baugh, Avery and Sheets-Hawoth (1982) and adapted in Turkish by Hünler (2006), The Relationship Belief Inventory developed by Kalkan (2006) and personal information form developed by the researcher are used to collect data. The data are analyzed with t-test and one way ANOVA to find out differences in marital self-efficacy according to demographic variables and simple linear regression test in order to reveal the regression level of problem solving skills and irrational beliefs towards relations to marital self-efficacy. As a result of the t-test and one way ANOVA analyses it is revealed that there are significant differences in marital self-efficacy according to age, level of education, length of marriage, number of children, maltreatment of spouse, perceived romanticism and relations with spouse’s family members. The result of the simple linear regression analyses show that marital problem solving skills predict marital self-efficacy significantly. On the other hand there is no significant relationship between irrational beliefs and marital self-efficacy. Key Words: Marital self-efficacy, marital problem solving skills, irrational beliefs towards relations