TİF ve MEB izci liderlerinin izcilik hakkında görüşleri ve mesleki motivasyon düzeylerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seda Özalp Uyanık

Danışman: OZANA URAL

Özet:

Bu araştırmanın amacı yetişkin izci liderlerinin izcilik hakkındaki görüşlerini ve mesleki motivasyon düzeylerini incelemektir. Araştırmada Türkiye İzcilik Federasyonu’na (TİF) bağlı ve Milli Eğitim Bakanlığı’na ( MEB) bağlı izci liderleriyle çalışılmıştır. Ayrıca izci liderlerinin kişisel özelikleri, izcilikle ilgili özelikleri, izcilikle ilgili görüşleri ve bu durumlarla mesleki motivasyon düzeyleri arasında fark olup olmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın evreni İstanbul ilinde görev yapan tüm MEB ve TİF izci lideridir. Araştırmanın örneklemi yukarıda verilen evren içinden rastgele seçilen izci liderleridir. Buna göre çalışmanın örneklemi MEB’e bağlı olarak görev yapan (46 Kadın ve 51 Erkek ) 97 ve TİF’ e bağlı olarak görev yapan (25 Kadın ve 46 Erkek) 71 olmak üzere toplam 168 izci lideridir. İzci liderlerine tarafımızdan geliştirilen İzci Lideri Bilgi Formu ve URAL (1996;2000) tarafından geliştirilen, geçerlilik ve güvenirlik çalışması daha önce yapılmış olan Mesleki Motivasyon Ölçeği uygulanmıştır. İstatistiki değerlendirmede yüzde (frekans) hesapları, varyans analizi, ilişiksiz t testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; Örneklemin kişisel özeliklerine bakıldığında; MEB ‘e bağlı görev yapan izci liderlerinin % 47,4 ü kadın ve % 52,6 sı erkektir. İzci liderlerinin daha çok 25-49 yaşları arasında olduğu görülmektedir. %62,9 ‘unun evli olduğu bulunmuştur. Ayrıca %86,5’i kendini orta gelir düzeyinde değerlendirmişlerdir. İzci liderlerinin %93,8 i öğretmen ve %81,4 ü 4 yıllık üniversite mezunudur. TİF e bağlı izci liderlerinin ise %35,2 si kadın ve %64,8 i erkektir. MEB’e bağlı olarak görev yapanlardan farklı olarak daha çok 18-34 yaşları arasında olduğu görülmektedir. %29,6 sının evli olduğu bulunmuştur. Ayrıca izci liderlerinin büyük bir bölümü kendilerini orta ve orta üstü gelir düzeyinde değerlendirmişlerdir. İzci liderlerinin sadece %22,5 inin öğretmen ve geriye kalan %77,5 inin başka bir meslek yaptıkları bulunmuştur. İzci liderlerinin %31 inin 4 yıllık üniversite mezunu olduğu %67,6 lık bir oranının ise meslek yüksek okulu ve çeşitli liselerden mezun olduğu anlaşılmaktadır. Örneklemin izcilikle ilgili özelliklerine bakılırsa MEB’e bağlı görev yapan izci liderlerinin büyük bir kısmının 1-5 yıldır izcilik yaptığı ve %94,8 inin 6 saat ders dışı egzersiz karşılığı ücret aldığı bilinmektedir. Bunların %70,1 i bu ücreti yetersiz bulduklarını ve izcilik çalışmaları için ücretin gerekli olduğunu ifade etmişlerdir. MEB e bağlı izci liderlerinin %76,3 ü kendini iyi bir lider olarak değerlendirmiştir. Fakat izci liderlerinin büyük bir kısmının (%83,5) bir uzmanlık alanına sahip olmadığı görülmektedir. TİF’ e bağlı görev yapan izci liderlerinin %35,2 si 1-5 yıl, %32,4 ü 6-10 yıldır izcilik yapmaktadır. Ayrıca MEB’den farklı olarak %90,1 i hiç para almadığını belirtmiştir. TİF’e bağlı izci liderleri de %77,5 oranında kendilerini iyi bir izci lideri olarak değerlendirirken %91,5 inin uzmanlık alanı yoktur. Araştırmaya katılan izci liderlerinin izcilikle ilgili görüşlerine baktığımız zaman izciliği iyi bir yaşam biçimi ve iyi bir insan yetiştirmek şeklinde lemişlerdir. En faydalı faaliyet olarak, MEB’ e bağlı izci liderlerinin %53,6 sı kampçılığı belirtmişlerdir. İzcilik faaliyetlerindeki eksiklikler sorusuna ise malzeme eksikliği, uygulama azlığı ve faaliyetlerin planlanmasındaki eksiklikleri belirtmişlerdir. MEB ve TİF’e bağlı izci liderleri en büyük problem olarak ekonomik yetersizliği ve plansızlığı söylemişlerdir. Mesleki motivasyonların düzeylerine baktığımız zaman TİF’e bağlı izci liderlerinin izciliği daha çok sevdikleri söylenebilir. TİF’e bağlı görev yapan izci liderlerinin meslek değişkenine göre mesleki motivasyon ölçeği alt boyutlarını algılamada farklılıkları olduğu bulunmuştur. Bu farklılıklar, öğretmen olan izci liderlerinin görev aşkına ilişkin daha olumlu algılamaları, ekonomik yetersizliğine dair daha az olumsuz algılamaları vardır. Ayrıca diğer meslekten izci liderlerinin izciliğin ekonomik kazancını daha çok önemsedikleri görülmüştür. İzci liderlerinin kendilerini iyi bir izci lideri olarak algılayan izci liderlerinin izciliği sevme ve görev aşkına ilişkin ölçek puanlarının daha yüksek olduğu; kendini iyi bir izci lideri olarak görmeyen izci liderlerinin, izciliği ekonomik olarak yeteriz, izciliği kısıtlı ve izciliği ekonomik kazanç olarak algıladıkları, görülmektedir. Sonuçlar yetişkin izci liderlerin bu faaliyetleri gelir getirici bir uğraş olmaktan çok faydalı bir boş vakit eğitimi olarak gördüklerini ortaya koymaktadır. Eksikliklerin farkında olan her iki gruptaki izci liderleri izcilik faaliyetlerinin kalitesinin artmasını ve yaygınlaştırılmasını istemektedir. Bu istek üzerinde durulması gereken bir bulgudur. İzcilik, izci liderlerinin boş vakitlerinde ayarladıkları önemli bir faaliyet olduğu gibi, örgün eğitimde olan öğrenciler ve zaman zaman velileriyle birlikte yaptıkları çalışmalardır. Bu yüzden izcilik sadece izci liderlerine yarar sağlamamakta aynı zamanda gençlere ve çocuklara da katkı sağlamaktadır. İzciliğin gelişmesi yetişkin izci liderlerine, gençlere ve çocuklara yararlı olacaktır. ABSTRACT The purpose of this study is to examine adult scout leaders’ views on scouting and professional motivation. Scout leaders’ personal characteristics, their professional opinions about scouting and differences between the levels of motivations related to scouting were also examined. The scout leaders participated in this study was chosen from Turkey Federation of Scouting (TIF) and the Ministry of National Education (MEB). The population of the study includes all the scout leaders working for MEB and TIF in Istanbul. And the study group was chosen randomly from the above population. The total numbers of scout leaders included in the study was 168 (97 working for the MEB, 46 females and 51 males, and 71 working for the TIF, 25 females and 46 males). A Scout Leader Information Form, developed by the researcher and Vocational Motivation Scale which was developed and validity and reliability studies have been made previously by URAL (1996;2000) were administered to the scout leaders. Analysis of variance, independent groups t-test and percentage & frequency counts were conducted as statistical techniques in order to evaluate the collected data via the questionnaire. The results of the study indicate that; 47.4 % of the scout leaders were women and 52.6% were men who were working for MEB. Most of the scout leaders were between the age of 25 and 49 and, 62.9% of them were married. While 86.5% of the scout leaders reported themselves in middle income level, 93.8% were teachers and 81.4% of them were a 4-year college graduates. 35.2% scout leaders were women and 64.8% were men who were working for TIF. Different from the scout leaders working for the Ministry of Education, these leaders were younger, mostly between the age 18 and 34. Only 29.6% were married. A large part of these scout leaders reported themselves in middle or high income level. It is found that while 22.5% of these scout leaders were teachers, the remaining 77.5% were found to be in another profession. 31% of scout leaders were graduated from a 4-year college and the remaining 67.6% graduated from higher vocational schools or from various high schools. About the scouting characteristics of leaders working for the Ministry of Education, a large part of the leaders have 1-5 years of experience in scouting and 94.8% of them earned exercise money for 6 hours of extracurricular. 70.1% of the leaders stated that the money paid for scouting was inadequate and a payment was needed for the job. 76.3% of MEB connected scout leaders evaluated themselves as a good leader. But it was found that a large part of the scout leaders (83.5%) did not have a field specialization. 35.2% of the scout leaders have 1-5 years of scouting experience and 32.4% have 6-10 years of scouting experience who worked for TIF. Unlike the scout leaders worked for MEB, 90.1% of them stated that they did not receive any money for scouting. at a rate of 77.5% of these scout leaders see themselves as good scout leader and 91.5% them did not have a specialized field in scouting. The surveyed scout leaders outlined their opinions about the scouting as a good lifestyle and a useful tool to betterment the young ones. According to 53.6% of the scout leaders working for the Ministry of Education, the most useful activity was camping. To the question of what was lack in scouting activities, they indicated the lack of the materials, lack of practices and lack of centralized planning. Both scout leaders working for MEB and TIF, stated that the most important problem was an economical one and lack of adequate planning. When we look at the professional level of motivation of the leaders of scouts, it can be said that leaders working for TIF like scouting more than the leaders working for the MEB. It was found that there is a meaningful difference in perception of sub-dimensions of professional motivation scale among the scout leaders working for TIF regarding their profession. Accordingly, teacher scout leaders had a more positive task perception while they had less negative perception about the economic issues. It was also found that scout leaders from other professions were more money oriented in scouting. Scout leaders who perceived themselves as a good scout leader had had a higher score in love of duty sub-scale than the others. On the other hand, scout leaders who perceived themselves as no good scout leader were more concerned about scouting as economically poor, limited and in terms of economic gains. In general, the results of the study indicate that the adult scout leaders see the scouting as a useful leisure education rather than activities for income. Scout leaders of the both groups were aware of deficiencies in scouting and they demanded to increase the quality of scouting activities and require dissemination. It is believed that this is an important finding that requires serious attention. Scouting is not only an important activity that scout leaders are using their spare time for it but it is also important both for the students in formal education and from time to time for their parents too. Thus scouting just does not benefit scout leaders but it also contributes to young people and children at the same time. Development in scouting will be beneficial for the adult scout leaders as well as youth and children.