Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Kamu Hukuku Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İSMAİL ERGÜNEŞ
Danışman: AHMET GÖKCEN
Özet:YASAMA SORUMSUZLUĞU I-TANIMI :Yasama sorumsuzluğu, parlamenterlerin “parlamenter fonksiyon” ile ilgili olarak, parlamentoda kullandığı oy, söylediği sözler ve ileri sürdüğü düşünceler nedeni ile bunlar soyut olarak suç niteliğini taşısalar bile parlamento dışındaki herhangi bir makam tarafından takibata uğratılamaması ve sorumlu tutulamamasıdır. II-AMAÇ : A-Parlamento üyelerinin görevlerini her türlü endişe ve baskıdan uzak olarak yerine getirebilmelerini, B-Parlamento üyelerinin meclis çalışmaları esnasındaki söz ve düşünce hürriyetini koruyarak milli iradenin tam bir serbestlik içerisinde ifade edilmesini bu suretle ulusal yararı, C-Parlamento üyelerini hükümet veya özel şahısların yasal soruşturmalarından veya baskılarından korumayı, D-Yürütmenin etkin olarak denetlenmesini amaçlar. III-HUKUKİ NİTELİĞİ : A-Anayasa Hukuku Yönünden :Parlamento üyelerinin fonksiyonlarını gereği gibi yerine getirebilmeleri için parlamento ve dolayısıyla parlamentonun temsilcisi olduğu milletin yararlarını korumak amacıyla kabul edilmiş, objektif bir durum ortaya koyan hukuksal bir kurumdur. B-Ceza Hukuku Yönünden : Yasama sorumsuzluğu suçun sadece cezalandırılabilme unsurunu ortadan kaldırır. C-Kovuşturmalar Yönünden : 1-Cezai Kovuşturmalar :Parlamenterlerin, parlamento çalışmaları sırasında ileri sürdükleri ve suç teşkil eden söz ve düşüncelerinden ötürü meclis dışında herhangi bir organ tarafından suçlanamaz ve cezai soruşturma yapılamaz. Ancak meclis tarafından disiplin cezası ile cezalandırılabilir. 2-Hukuki Kovuşturmalar :Meclis çalışmaları sırasında söylenen söz ve ileri sürülen düşüncelerin kişilik haklarına saldırı niteliği taşıması halinde mağdur hukuk davası açarak manevi tazminat talebinde bulunabilir. IV-KAPSAMI : A-KİŞİLER BAKIMINDAN :Yasama sorumsuzluğundan ancak parlamento üyeleri ve Anayasa’nın 112. maddesindeki açık hüküm gereği bakanlar yararlanabilir. B-YER BAKIMINDAN :Sorumsuzluk kapsamındaki eylem “Meclis Çalışmaları” sırasında işlenmelidir.Meclis çalışmaları deyimini geniş yorumlamak gerekir. Bu deyim, sadece meclisin kürsü, genel kurul toplantılarını değil, komisyon toplantılarını ve siyasi partilerin grup toplantılarını da kapsar.Parlamenterlerin meclis çalışmalarındaki söyledikleri söz ve açıkladıkları düşünceleri Meclis dışında tekrarlaması da sorumsuzluk kapsamındadır.Ancak Anayasa bunun sınırlandırmasına imkan vermiştir. O oturumdaki Başkanlık divanının teklifi üzerine Meclisçe dışarıda tekrarlanması yasaklanabilir. C-FİİLER SAKIMINDAN :Sorumsuzluk kapsamına giren fiiller, parlamenter fonksiyona bağlı olan parlamenterin oy, söz ve düşüncelerdir. Yasama sorumsuzluğu meclis içindeki hakaret ve sövmeleri de kapsar. V-SONUÇLARI : A-MUTLAKTIR : Yasama sorumsuzluğu Parlamento üyesini cezai takibata karşı korur.Hukuki kovuşturmaları kapsamaz. B-SÜREKLİDİR :Yasama sorumsuzluğu süreklidir. Parlamenter, hem üyelik sıfatı devam ettiği sürece hem de süre bitiminden sonra da, hiç bir zaman yasama sorumsuzluğunun kapsamına giren fiillerinden ötürü sorumlu tutulamaz. C-KAMU DÜZENİNDENDİR : Sorumsuzluktan, feragat etmek mümkün değildir. Meclis tarafından kaldırılamaz. SONUÇ : 1-1982 Anayasasında öngörülen yasama sorumsuzluğuna getirilen sınırlamanın kaldırılması ve Madde kenar başlığının “Parlamenter Bağışıklıklar”” olarak değiştirilmesinin gerektiği, 2-Anayasa Mahkemesi içtihatlarında parlamenterlere kurumun amacına aykırı olarak dolaylı yaptırım uygulamasının sisteme zarar verdiği, 3-Demokratik kültürün gelişmediği toplumlarda sistemin sağlıklı bir şekilde çalışmasına hizmet eden kurumun kabul ediliş amacına uygun olarak devamlılığının zorunluluğu LEGISLATIVE IRRESPONSIBILITY I-DEFINATION :The legislative irresponsibility means that the members of the parliament are not held responsible and to be faced prosecution by any authority out of parliament because of the members’ sayings, voting and any expressing in the assembly of the parliament as related with the “parliament function” of the member of the parliament. This principle is valid also for the mentioned actions are found offence abstractly. II- AIM : A- To provide the members of the parliament to carry out their duties without any kinds of fears and pressing, B- To protect and keep the speech and thought freedom of the members of the parliament during their assembly workings and thus to have the public desire to appear and so to protect the nation’s interest, C- To protect the members of the parliament from the government or private bodies’ legal lawsuits or pressings, D- To aim the controlling and auditing the executive authority in efficiently. III- LEGAL CHARACTERISTICS: A- From viewpoint of the Constitutional Law: The legislative irresponsibility is an objective and legal institution for the members of the parliament in order to carry out the functions of the members of parliament and protect the benefits of the public and parliament. B- From viewpoint of the Penal Law: The legislative irresponsibility eliminates the punishable factor of the guilt and offence only. C-From viewpoint of the prosecution : 1- Penal Prosecution : The members of the parliament cannot claimed, accused and opened a criminal prosecution by any body or entity out of the Assembly for their thoughts and speeches made during the parliament activities that are accepted as the offence and guilt. Only the Assembly can punish the member with a disciplinary fine. 2- Judicial Prosecution: If and when a party or body is injured because the speech and claims made during the Assembly works and seen as an attack an assault to the personal rights, the injured party or body can open civil lawsuit and demand compensation for the pain and suffering. IV- SCOPE : A- FROM THE VIEWPOINT OF THE INDIVIDUALS: The legislative irresponsibility can be benefited by the members of the parliament and the ministers openly described in the item 112 of the Law of Constitution. B- FROM THE VIEWPOINT OF THE PLACE: The actions in the framework of the irresponsibility must be done during the “process or works of the Assembly”. The process or works of the Assembly must be interpreted in the wide angle of view. This expression does not cover the session of the Assembly and meetings of the Assembly but also covers meetings of the commissions and meetings of the political parties’ group meetings. If the speeches and expressions made in the Assembly are repeated outside of the Assembly, these are also in the framework and scope of the irresponsibility. But, the Constitutional Law permits this irresponsibility to be limited. If the chairman in a special meeting proposes the irresponsibility limiting, the Assembly can prohibit the repeating the speech and expressing outside. C- FROM THE VIEWPOINT OF THE ACTS: The acts that accepted in the framework of the irresponsibility are the votes, speeches and thoughts of the members of the parliament in the framework of the function of the parliament. The legislative irresponsibility also covers any actions like injurious language, verbal injury and cursing. V-RESULTS : A- THE LEGISLATIVE IRRESPONSIBILY IS ABSOLUTE: The legislative irresponsibility protects the members of the parliament against the penal prosecution. It does not cover the judicial prosecutions. B- THE LEGISLATIVE IRRESPONSIBILY IS CONTINUOUS: The legislative irresponsibility is continuous. The member of the parliament cannot be held liable during his/her duty going on and after the duty is finished neither in the framework of any kinds of acts under the legislative irresponsibility principles. C- THE LEGISLATIVE IRRESPONSIBILY IS OF THE PUBLIC ORDER: It is not possible to abandon the irresponsibility. It cannot be canceled or abolished by the Assembly.