W. V. Quine’da anlambilimsel bütüncülük

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: hatice Başdağ Baş

Danışman: ALİ DURUSOY

Özet:

W. V. QUINE’DA ANLAMBİLİMSEL BÜTÜNCÜLÜK Anlamlı her önermenin, deneysel önermelere indirgenebileceği fikrine radikal indirgemecilik denmektedir. Bu görüş mantıkçı pozitivistler tarafından terk edilmiş olmasına rağmen epistemolojik indirgemeciliğin hafiflemiş bir biçimini yine sürdürmüşlerdir. Deneyci bir yaklaşıma sahip olan Quine’ın bütüncülüğü ise bir teorinin önermelerinin tek başına anlamlı olmadığını, teoriyi yanlışlayan tekil gözlemlere karşı da geçersiz olamayacağını, çünkü gözlemlenebilir sonuçları içeren önermelerin sadece bütün olarak dikkate alındığında bir teoriden söz edilebileceğini iddia etmektedir. Bu iddianın anlambilimsel argümanları karşısında epistemolojik indirgemecilik, bütüncülük öğretisi karşısında geçerliliğini kaybetmiştir. Quine analitik/sentetik önermeler ayrımını reddederek deneyciliği yeniden inşa etmektedir. Analitik-sentetik ayrımını reddetmek, a priori bilgiyi reddetmekle sonuçlanmıştır. Bu bakımdan, Quine a priori bilgiyi esas alan geleneksel epistemolojiyi reddetmektedir. Doğalcılığın ilk felsefe yerine bilimi dikkate aldığı göz önüne alınırsa, Quine doğalcı bir filozoftur, çünkü Aristocu bir öz anlayışını ve ilk felsefe olarak kabul edilen a priori bilgiyi reddetmektedir. Quine’ın bütüncü bakış açısı ve bilimin yanılabilirliğini savunması, pragmatist geleneğe dayanırken, hayatı boyunca deney ve teori arasındaki ilişkiyi açıklamaya olan ilgisi ise, onun deneyci yönüne dayanmaktadır. Quine’a göre, felsefe bilime göre önce gelmediği gibi, bir aşkınlığı da söz konusu değildir, felsefe, bilimle yan yana yürür ve onunla birlikte gelişir. Ona göre bilim, fizikselci bir ontoloji ve deneyci bir epistemolojiyle gerçekleşir. Bununla birlikte Quine, ontolojisinde sayılar ve kümeler gibi matematiğin soyut nesnelerinin varlığını kabul etmektedir. Quine’ın deneyciliğe bağlılığı güçlü olmakla birlikte geçicidir. Quine, fallibilizm, doğalcılık, görecilik, araçsalcılık gibi pragmatizmin unsurlarını bütüncü felsefesinde bir araya getirmektedir. Bu bakımdan, bu çalışmada Quine’ın bütüncüllüğünün, deneyciliğe pragmatist bir görünüm kazandırdığı savunulmaktadır. ABSTRACT W. V. QUINE’S SEMANTIC HOLISM Radical reductionism, is the idea that every meaningfull statement can be reduced to statements about immediate experience. This view has been universally abandoned by logical empiricists. Nevertheless, their thought continues to be influenced by a subtler form of epistemological reductionism. Quine’s holism thesis claims that sentences of a theory are not separately vulnerable to adverse observations because it is only jointly as teory that such sentences imply their observable consequences. Then, the epistemological reductionism has been scotched by the doctrine of holism. Quine, reconstructed empiricism by rejecting analytic/synthetic distinction. If there is no a priori knowledge that means there is no first philosophy. So, Quine repudiates traditional epistemology. Quine is a naturalistic philosopher by repudiating Aristotelian essentialism and a priori knowledge. Quine’s reconstruction of empiricism draws on the pragmatist tradition and his commitment to empiricism. From the pragmatist tradition comes Quine’s advocacy of holism and the tentativeness of all of science. From the empiricist tradition comes Quine’s life-long concern with explicating the relationship between experience and our best going theories of the world. He sees philosophy as continious with science and evolving from it. According to Quine, the currently best science advocates a physicalist ontology and an empiricist epistemology. However, Quine’s ontological physicalism includes the abstract objects of mathematics, such as numbers or sets. Quine’s commitments to empiricism are firm but tentative. Quine has incorporated various elements of pragmatic thought (as like fallibilism, naturalism, relativity, instrumentalism) into his philosophical outlook, that is why, i advocate that Quine’s holism thesis gives to decidedly pragmatic view of empiricism.