Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Burcu Kibar
Danışman: OZANA URAL
Özet:BÜYÜKANNELERİ YETİŞEN VE YETİŞMEYEN 5-6 YAŞ ÇOCUKLARININ SOSYO-DUYGUSAL GELİŞİM DÜZEYLERİ, DAVRANIŞ SORUNLARI İLE AİLE İŞLEVLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Bu araştırmada, büyükanneleriyle yetişen ve yetişmeyen 5-6 yaş çocuklarının sosyo-duygusal gelişim düzeyleri, davranış sorunları ile aile işlevlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırmada, ailelerin örgütsel ve yapısal niteliğini ölçmek amacıyla Epstein, Bolwin ve Bishop (1983) tarafından geliştirilen ve Bulut (1990) tarafından Türkçe’ye çevrilen “Aile Değerlendirme Ölçeği”, çocukların sosyal-duygusal uyumlarını ölçmek amacıyla Önder ve arkadaşlarının (2004) geliştirdiği “Marmara Sosyal-Duygusal Uyum Ölçeği”, çocukların davranış sorunlarını belirlemek için Behar (1976) tarafından geliştirilen ve Kanlıkılıçer (2005) tarafından Türkçe’ye çevrilen “Okul Öncesi Davranış Sorunları Tarama Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçme araçları büyükanneleriyle birlikte yetişen 50 çocuk ve onların ebeveynleri ile yalnızca aileleriyle yetişen 50 çocuk ve onların ebeveynlerine uygulanmıştır. Araştırma bulguları; ailelerin örgütsel ve yapısal niteliği ile okul öncesi çağdaki çocuklarının sosyal-duygusal uyum düzeyi arasında istatistiksel açıdan anlamlı ve negatif yönde bir ilişki gösterdiğini ortaya koymuştur. Ailelerin işlevleri sağlıksızlaştıkça, çocuklarının sosyal-duygusal uyum düzeyi de anlamlı bir şekilde azalmaktadır. Ailelerin örgütsel ve yapısal niteliği ile okul öncesi çağdaki çocuklarının davranış sorunları arasında istatistiksel açıdan anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki bulunmuştur. Ailelerin işlevleri sağlıksızlaştıkça, çocuklarının davranış sorunları da anlamlı bir şekilde artmaktadır. Okul öncesi çağdaki çocukların sosyal-duygusal uyum düzeyi ile çocukların davranış sorunları arasında istatistiksel açıdan anlamlı ve negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. Çocukların sosyal-duygusal uyum düzeyleri azaldıkça, davranış sorunları da anlamlı bir şekilde artmaktadır. Çocukların sosyal-duygusal uyum düzeylerinin, büyükannelerin yaşına, medeni durumuna, çalışma durumuna, bakımını yaptığı torununun kızının / oğlunun çocuğu olma durumuna, kiminle ve nerede yaşadığına göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Çocukların sosyal-duygusal uyum düzeyleri, büyükannelerin öğrenim durumuna, ekonomik durumuna, sosyal güvencesine, torununa ne zamandan beri baktığına, bakımını yaptığı torununun kaçıncı torunu olduğuna, kızının/oğlunun evine ne kadar uzaklıkta olduğuna, torununa nerede baktığına, torunuyla birlikte olma durumuna, torununun bakımı için destek olan kişilere, büyükannenin kendi çocuğuna bakarken destek alıp almamasına, çocuk eğitimiyle ilgili bir eğitim alıp almadığına, çocuklarıyla birbirlerine maddi destekte bulunup bulunmadıklarına göre anlamlı bir faklılık göstermemektedir. Çocukların davranış sorunları, büyükannelerin bakımını yaptığı torununun kızının ya da oğlunun çocuğu olma durumuna göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık göstermektedir. Çocukların davranış sorunları ile büyükannelerin diğer kişisel bilgileri arasında ise istatistiksel açıdan anlamlı bir faklılık bulunmamıştır. Büyükanneleri ile yetişen çocukların davranış sorunları ile yalnızca anne ve babaları ile yetişen çocukların davranış sorunları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmuştur, büyükanneleri ile yetişen çocukların davranış sorunları, yalnızca aileleri ile yetişen çocuklara göre anlamlı bir şekilde artmaktadır. Büyükanneleri ile yetişen çocukların sosyal-duygusal uyum düzeyleri ile yalnızca anne babaları ile yetişen çocukların sosyal-duygusal uyum düzeyleri arasında ise istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Anahtar Sözcükler: Aile işlevleri, sosyal-duygusal gelişim, davranış sorunları, büyükanne, okul öncesi dönem. ABSTRACT THE EVALUATION OF FUNCTIONS OF FAMILIES, SOCIAL-EMOTIONAL DEVELOPMENT LEVEL AND BEHAVIOR PROBLEMS OF 5-6 YEARS CHILDREN GROWING UP WITH AND WİTHOUT THEIR GRANDMOTHERS In this research, it is aimed to evaluate functions of families, social-emotional development level and behavior problems of 5-6 years children growing up with and without their grandmothers. In research, is used the relational scanning model, “Family Evaluation Scale” which was developed by Epstein, Bolwin and Bishop in 1983 and adapted into Turkish by Bulut in 1990 was used to measure organizational and structural quality of families and “Marmara Social-Emotional Adaptation Scale” developed by Önder and his friends in 2004 was used to measure social-emotional adaptation level of children and “Pre-school Behavior Problems Scanning Scale” developed by Behar in 1976 and adapted into Turkish by Kanlıkılıçer in 2008 was used to define the behavior problems of children. The evaluation tools were applied to fifty children growing up with their grandmothers and their parents and fifty children growing up with only their families and their parents. The outputs of the research show that a statistically significant and negative relation was found between organizational and structural quality of families and social-emotional adaptation level of their children at the time of pre-school age. As the functions of families become unhealthy, the social-emotional adaptation level of children significantly decreases. A statistically significant and positive relation was found between organizational and structural quality of families and behavior problems of their children at the time of pre-school age. As the functions of families become unhealthy, the behavior problems of the children significantly increase. A statistically significant and negative relation was found between social-emotional adaptation level of the children and the behavior problems of the children at the time of pre-school age. As the social-emotional adaptation level of the children decreases, the behavior problems of the children significantly increase. It was found out that social-emotional adaptation level of their children makes a statistically significant difference considering the grandmother’s age, her marital status, whether she is working out, with whom and where she lives, and whose baby she is babysitting – her son’s or her daughter’s. On the other hand, the educational background of the grandmother, her financial status, her social insurance, how long she has been babysitting her grandson / daughter, how far is her son’s - daughter’s house from hers, in which house she is babysitting - in her own or her son’s / daughter’s, the people helping for babysitting, whether the grandmother had got any help while she was bringing up her son / daughter, whether she had been trained about babysitting, and whether they are financially supporting each other don’t make a significant difference. The behavior problems of children make a statistically significant difference considering whether the child the grandmother is babysitting is her son’s or daughter’s. A statistically significant difference was not found between the behavior problems of the children and the other personal characteristics of the grandmothers. A statistically significant difference was found between the behavior problems of the children brought up by their grandmothers and the behavior problems of the children brought up by only their mother and father; the behavior problems of the children brought up by their grandmothers significantly increase considering the children brought up by only their mother and father. A statistically significant difference was not found between the social-emotional adaptation level of their children brought up by their grandmothers and the social-emotional adaptation level of their children brought up by only their mother and father. Key words: Family functions, social-emotional development, the behavior problems, grandmother, pre-school age.