Görsel Antropoloji’de bir araştırma yöntemi olarak fotoğrafın kullanımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ozan Yavuz

Danışman: ERGÜN TURAN

Özet:

İnsan doğası gereği anlamlandırma, tanımlama, soyut iletişim kurma becerilerine sahiptir. Bu süreçte kendisinin ve etrafının farkında olan, aklını kullanarak olaylara (doğa) yön veren veya vermek zorunda olan insan, anlamlandırma, tanımlama ve ifade yöntemlerini biçimsel hale getirerek soyut ve somut arasındaki ilişkiyi kurabilmiştir. Bu çerçevede oluşturduğu kuramsal veya pratiğe dayalı tüm çıktılar, onun doğaya karşı oluşturmak zorunda kaldığı silah olarak ‘kültür’ içerisinde değerlendirilir. Fotoğraf ve antropoloji de, bu kültür içerisinde yer alan ve insanlık tarihi boyunca, insanın kendisi ve kendi dışındaki olaylara yönelik merakı, iletişim kurma, anlamlandırma ve tanımlama isteğine yönelik geliştirdiği kuram ve pratiklerin birer örneğidir. Her iki örnek de her ne kadar birbirinden bağımsız disiplinler gibi gözükse de, tarihsel ve güncel bağlamda ortak özellikleri olan ve bu nedenle de, disiplinler arası bir yaklaşımla birbirlerinin yöntemlerini kullanan alanlardır. Fotoğrafın doğaya ve insana yaklaşım nedeni ve yöntemiyle, antropolojinin yaklaşımı benzerlikler gösterir. Bu benzerlikler antropolojinin kuramsal ve alan çalışmalarında fotoğrafın da yer almasını sağlar. Bu tezin konusu da, fotoğrafın yer aldığı (günümüzde görsel antropoloji olarak adlandırılan) antropolojik çalışmaların örnekleri çerçevesinde, bu birlikteliğin neden ve nasıl oluştuğunun incelenmesi üzerine olacaktır. İkinci bölümde, antropolojinin bir sosyal bilim olarak tarihsel bağlamda nasıl oluştuğu üzerine odaklanılmıştır. Üçüncü bölümde ise fotoğrafın, teknoloji odaklı gelişiminden ziyade, sosyal bağlamda nasıl ortaya çıktığı, toplum ve birey üzerinde nasıl etkili olduğu tartışılmıştır. Dördüncü bölümde, antropolojinin tanımı yapılmış, özellikleri, kapsamı üzerinde durulmuştur. Aynı bölümde, kültürün tanımı yapılarak, nasıl incelendiği sorusuna açıklık getirilmiştir. Bu anlamda alan çalışması, etnografi ve etnoloji gibi yöntemler örneklenmiştir. Beşinci bölümde, fotoğraf ve antropolojinin nasıl birleştikleri, birbirlerini nasıl etkiledikleri incelenmiştir. Aynı bölümde, fiziksel ve kültürel antropolojide fotoğrafın uygulama alanları örneklendirilmiş, görsel antropolojinin bir aracı olarak fotoğrafın kullanımına dair yöntem ve kuramlar, görsel örneklerle açıklanmıştır. Anahtar Kelimeler: Görsel Antropoloji, Fotoğraf, Antropoloji, Kolonyalizm, Katılımcı Gözlem SUMMARY Human has the ability to interpretate, describe and communicate in abstract way, by its nature. In this process, human, being aware of itself and its surrounding area, shaping the facts (nature) by using its mind instinctively or necessarily, managed to establish the relationship between abstract and tangible by making formal methods of interpretation, description and means of expression. In this context, all outputs based on practical or theoretical are evaluated in ‘culture’ as a wepon which has to be created against the nature. Throughout the history of mankind, photography and anthropology included in this culture, developed as examples from its own curiosity to himself and events outside of him, and also desire to communicate, interprate and describe. Although both disciplines seemed to be quite independent of each other , their historical and current contexts are common. For that reason, their methods are used mutually with an interdisciplinary approach. Photography’s approach to nature and human shows similarities to Anthroplogy’s approach. These similarities ensures antropolgy includes photography in its theory and field studies. The aim of this thesis based on why and how this association occurs within the framework of the anthropological studies (now referred to as visual anthropology) where the photography is seated. Also we will emphasize that how can a culture search with this relationship. In the second section, we focused on how was anthropology developed as a social science in the historical context. In the third section, rather than the photography’s technology driven development, we emphasized on how photography show up in social context and discussed its effectiveness on individuals and society. In the fourth section, anthropology was defined and emphasized on its features and scopes. In the same section, the question of how culture is examined was clarified by making the definition of culture. In this sense, study methods such as fieldwork, ethnography and ethology were detailed. In the fifth section, we stated how photography and anthropology united and how they affected each other. Also in this section, photography’s application areas were exemplified in physical and cultural anthropology. Finally, methods and theories n the use of photography as a tool of visual anthropology were described. Key Words: Visual Anthropology, Photography, Anthropology, Colonialism, Participant Observation