19-20. yüzyıl Osmanlı kütüphane vakfiyeleri (İstanbul kadı sicillerine göre metin ve inceleme)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burak Delibaş

Danışman: Remziye Tuba Karatepe

Özet:

Kütüphaneler bir medeniyetin en önemli kültürel değerlerinden birini oluşturmaktadır. Osmanlı Devleti’nin imparatorluk haline gelmesi ve İstanbul’un fethiyle ilmi ve kültürel faaliyetler artmış, kütüphaneler de önce eğitim kurumlarının bünyesinde kurulmaya başlamıştır. Osmanlı Devleti’nde kütüphanelerin büyük çoğunluğu vakıf yoluyla kurulmuş ve işleyişleri devam ettirilmiştir. Bu çalışmada, 19-20. yüzyıl kütüphane vakfiyeleri literatür taranarak tespit edilmiş ve vakfiyeler, farklı yönleriyle analiz edilmiştir. Literatürde vakfiyelere atıf yapılırken referanslardaki farklılıklara dikkat çekilerek, İslâm Araştırmaları Merkezi(İSAM)’ndeki dijital kopyaların güncel sicil ve sayfa numaraları belirtilmiştir. 19-20. yüzyıl kütüphane vakfiyelerinin transkripsiyonu yapılarak, ilgili döneme ait kütüphane yönetim, personel, bütçe, koleksiyon, yararlandırma, özel şartlar ve vakfiyelerin fiziksel özellikleri incelenmiştir. -------------------- Libraries are one of the most important cultural values of a civilization. With the Ottoman Empire becoming an empire and the conquest of Istanbul, the scientific and cultural activities increased and the libraries began to multiply rapidly. Also libraries have begun to be established within the educational institutions. The vast majority of libraries in the Ottoman Empire were established by foundations and their functioning was maintained. In this study, 19th - 20th century library waqf deeds were determined by searching the literature and the waqf deedswere analyzed in the different aspects. In the litreture, when referring to the waqf deeds, the differences in the references were pointed out. The current records and page numbers of the digital copies in the Center for Islamic Studies are indicated. Transcription of library waqf deeds of the 19th - 20th century, library management, staff, budget, collection, beneficiary, special conditions and physical properties of the Waqf Deeds were examined.