Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: Rashida Muhammad Umar
Danışman: ŞULE RABUŞ
Özet:Onkoloji Hastalarının Tedavisinde Klinik Eczacı Tarafından Yürütülen Farmasötik Bakim Programının Etkisinin Değerlendirilmesi Giriş ve Amaç: Kanser hayati tehlikesi olan en önemli hastalıklardan biridir. Kanser tedavisi için toksisitesi yüksek olan kemoterapötiklerin ve destekleyici tedavi ilaçların kullanımı hastaları ilaç-kaynaklı sorunlar açısında tehlikeye sokmaktadır. Bu çalışmanın amacı bu hastalarda ilaç-kaynaklı sorunları tespit etmek ve gerekli önerileri yapmaktır. Bu çalışmada bir klinik eczacı tarafından yapılan önerilerin sonuçları değerlendirecektir. Gereç ve Yöntem: Bu prospektif çalışma bir üniversite eğitim ve araştırma hastanesinde onkoloji servisinde yatan 18 yaş üstü yetişkin hastalarda yapıldı.. Hastaların yatışları boyunca kapsamlı bir ilaç inceleme programı yürütüldü. Kayıt edilen ilaç-kaynaklı sorunlar Pharmaceutical Care Network Europe (PCNE) sınıflamasına dayanarak kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya 137 kanser hastası dahil edildi. Çalışmada 481 ilaç-kaynaklı sorun tespit edildi ve bunların %24,7'si var olan sorunlardı. En sık rastlanan ilaç-kaynaklı sorunlar 'advers ilaç olayı (alerjik olmayan)' (n=376), 'tedavi edilmeyen endikasyonlar' (n=59) ve 'gereksiz ilaç tedavisi'dir (n=25). Sorunların %73,2'si uygun olmayan ilaç kombinasyon kaynaklıydı. Kontrendike ilaç kombinasyonları varlığında uygun ilaç değişimine önerilirken, major etkileşimleri için ise doktorlar etkileşim hakkında uyarıldı. İlacın kesilmesine yönelik 46 öneri yapıldı ve %95,6'sı doktorlar tarafından onaylandı. 55 hastada yeni ilaçlar başlatılma önerisinin 11 tanesi doktor tarafından onaylanmadı ve bir hasta önerilen bir ilacı redetti. Doktorlar toplam yapılan önerilerin %93'ünü onayladı. Sorunların %90,9'ü tamamen çözüldü. Sonuç: Klinik eczacılık hizmetlerinin onkolojiye entegrasyonu, ilaç-kaynaklı sorunları azaltılmasına ve terapötik sonuçların iyileşmesine yardımcı olacaktır. ABSTRACT Background and objective: Cancer is one of the major life threatening conditions. The complexity of treatment increases the risk of drug-related problems (DRPs) in cancer patients. This study was aimed to identify any DRPs and evaluate the outcomes of interventions made by a clinical pharmacist. Material and Method: This prospective study was carried out in a university teaching hospital oncology ward. The study was done between December 2015 and April 2016 on adult patients with confirmed malignant disease. A comprehensive medication review program was carried out through out hospital stay. DRPs were recorded based on the Pharmaceutical Care Network Europe (PCNE) classification of DRPs. Results: The study included 137 patients. A total of 481 DRPs were recorded, 24.7% of which were manifest problems. The most frequent DRPs were ‘‘adverse drug event (non-allergic)’’ (n=376), ‘‘untreated indications’’ (n=59) and ‘‘unnecessary drug-treatment’’ (n=25). Inappropriate combination of drugs was the cause of 73.2% of the problems. Interventions were made to stop a suitable drug if drug combinations were contraindicated while prescribers were mostly informed about major drug interactions. Forty-six interventions were made to stop drugs of which 95.6% were approved by prescribers. New drugs were started in 55 patients but prescribers did not accept 11 recommendations while one patient rejected a recommended medication. Prescribers approved 93% of the interventions and 90.9% of problems were totally solved. Conclusion: Integration of clinical pharmacy services in oncology will help reduce drug-related problems and improve therapeutic outcomes in patients.