Hiperkolesterolemi modelinde lipit birikimi ve aterogenezde rol oynayan faktörlerin aydınlatılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PERİNUR BOZAYKUT

Danışman: NESRİN KARTAL ÖZER

Özet:

Hiperkolesterolemi Modelinde Lipit Birikimi ve Aterogenezde Rol Oynayan Faktörlerin Aydınlatılması Perinur Bozaykut Ateroskleroz, inme ve kalp krizi gibi komplikasyonları ile tüm dünyada başlıca ölüm sebepleri arasındadır. Genetik ve çevresel koşulların yanında, serum kolesterol düzeylerindeki artış ve oxLDL gibi faktörler, aterosklerozu indükleyen en önemli faktörler arasındadır. Bu çalışmamız ile hiperkolesterolemik tavşanlarda oluşturan ateroskleroz ile ilişkili oksidatif strese karşı ileri redoks sinyal yolaklarının incelenmesi planlanmıştır. Çalışmamızda, 2-4 aylık 21 adet erkek albino tavşan 3 farklı gruba ayrıldı: (i) Vitamin E den fakir yem ile beslendi. (ii) % 2 kolesterol içeren Vitamin E‘den fakir yem ile beslendi. (iii) % 2 kolesterol içeren Vitamin E‘den fakir yem beslendi ve Vitamin E i.m. olarak 50 mg/kg/gün uygulandı. Dört hafta sonunda, torasik aortalar ışık mikroskobu ile incelendi ve kolesterol ile beslenen tavşanlarda aterosklerotik lezyonlar geliştirken, Vitamin E verilen tavşanlarda lipit birikiminin ve köpük hücre oluşumunun azaldığı gözlendi. Hiperkolesterolemik diyetin daha ileri etkilerini incelemek amacıyla aorta dokusunda PPAR, ABCA1 ve MMP-1 mRNA ekspresyonları kantitatif RT-PCR ile ve MMP-1 ve Nrf2 protein ekspresyonları immunblotlama tekniği ile karşılaştırılmalı olarak incelendi ve vitamin E’nin bu değişiklikler üzerine olan etkisi araştırıldı. Bu çalışma sonucunda, aorta dokusunda hem PPARhem de ABCA1 mRNA ekspresyonlarinin kolesterol grubunda kontrollere göre azaldığı, vitamin E grubunda kolesterol grubuna kıyasla arttığı bulundu. MMP-1 protein ve mRNA ekspresyonlarının ise kolesterol grubunda, kontrol grubuna göre yüksek oranda artış gösterirken, vitamin E verilen grupta bu artışın azaldığı gözlendi. Bunların yanında, Nrf2 ekspresyonlarının hem kolesterol grubunda hem de Vitamin E grubunda artış gösterdiği bulundu. Anahtar Kelimeler: ABCA1, Hiperkolesterolemi, MMP-1, Nrf2, PPAR SUMMARY Investigation of Molecular Mechanisms That Play Role in Lipid Accumulation During Atherogenesis Perinur Bozaykut Atherosclerosis and complications such as stroke and myocardial infarction are major causes of the death worldwide. Besides several genetic and environmental factors, increased serum cholesterol and oxLDL are considered to be inducing factors of atherosclerosis. In the present study, we investigated redox signalling pathways involved in cellular defence against oxidative stress associated with atherogenesis in hypercholesterolemic rabbits. Twenty-one male albino rabbits were assigned randomly to three groups fed: (i) vitamin E deficient diet, (ii) vitamin E deficient diet containing 2% cholesterol, and (iii) vitamin E deficient diet containing 2% cholesterol with daily intramuscular injections of vitamin E (50 mg/kg). After four weeks, thoracic aortae were examined by light microscopy. Cholesterol fed rabbits exhibited atherosclerotic lesions and endothelial damage compared to control rabbits wheras lipid accumulation and foam cell formation was detectable in animals fed cholesterol and treated with vitamin E. The consequences of hypercholestrolemic diet and vitamin E effect were further examined determining PPARCA1 and MMP-1 mRNA levels by quantitative RT-PCR and protein levels of Nrf2 and MMP-1 by immunoblotting in aorta. As a result, PPARandCA1 mRNA levels decreased in cholesterol group compared to control group and increased in vitamin E treated group compared to cholesterol group. Both MMP-1 protein and mRNA expression was increased in cholesterol group but decreased in cholesterol and vitamin E treated group compared to controls. In addition, Nrf2 protein expression was found to be increased both in the cholesterol and vitamin E group. Keywords: ABCA1, Hypercholesterolemia, MMP-1, Nrf2, PPAR