Ortaöğretim coğrafya eğitimi-öğretiminde görsel materyallerin kullanımı ve öğrenme üzerine etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aykut Eker

Danışman: NURİYE GARİPAĞAOĞLU

Özet:

Bu araştırmayla ortaöğretim coğrafya eğitimi ve öğretiminde görsel materyallerin kullanımı ve öğrenme üzerine etkileri ortaya konmaya çalışılmıştır. Eğitim-öğretim planlı ve programlı yapıldığı zaman başarılı sonuçlar vermektedir. Bireylerin çağın şartlarına uygun şekilde yetiştirilmesi için bazı öğretim teknik ve metotlarının bilinçli bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Öğretmenler dersin içeriğine ve öğrenen gruba göre farklı öğretim metotları kullanırlar. Coğrafya gibi önemi her geçen gün daha iyi anlaşılan bir derste de farklı metotlar kullanılır. Bunlardan bir tanesi de görsel ve işitsel materyallerin aktif olarak kullanıldığı gösteri metodudur. Coğrafya dersinin laboratuarı yeryüzüdür. Fakat çeşitli etkenlerden dolayı bu laboratuar ortamı çoğu zaman aktif olarak kullanılamamaktadır. Böyle bir durum görsel materyallerin etkin bir şekilde kullanımı gerekmektedir. Böylece öğrencilerin derste birden fazla duyu organına hitap edilmiş olunacak; olay ve nesneler arasında daha sağlıklı bağlantısı kurması sağlanmış olup, algılaması artacaktır. Bunun da en geçerli ve gerçekçi yolu öğretimde görsel materyallerin kullanılmasıdır. Bunun için böyle bir araştırma konusu seçmenin amacı ortaöğretim kurumlarında okutulan coğrafya dersinin eğitimi ve öğretiminde görsel materyallerin kullanımı ve öğrenme üzerine etkilerinin olup olmadığıdır. Bunun için şu sorulara cevap aranmıştır : · Hangi öğretim metotları ortaöğretimde ne sıklıkla kullanılıyor ? · Öğretim metotlarının ortaöğretim coğrafya öğretimindeki yeri nedir? · Ortaöğretim coğrafya eğitimi - öğretiminde hangi materyaller ne sıklıkla kullanılıyor? · Görsel materyaller kullanılarak işlenen bir coğrafya dersinde öğrenme oranlarında bir değişme oluyor mu? · Öğrencilerin görsel materyallere karşı ilgisi nedir? . Ortaöğretim coğrafya eğitimi-öğretiminde görsel materyallerin kullanımı ve öğrenme üzerine etkilerini ortaya çıkarmak için anket uygulamasına başvurulmuştur. Anket verileri SPSS ve Microsoft Excel programlarında değerlendirilerek bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Buna göre; yöneticilerin %64'ü görsel materyallerin etkin olarak kullanıldığı gösteri metodunun okullarında hiç kullanılmadığını belirtmişlerdir, %34'ü ise gösteri metodunun etkin bir şekilde kullanıldığını belirtmişlerdir. Anket uygulaması sırasında gösteri metodunun sıkça kullanıldığı okullarda öğretmen ve öğrencilerin tarafımızdan hazırlanan anket sorularına daha bilinçli şekilde cevaplamışlardır. Yöneticilerin %79'u da çalıştıkları kurumlarda görsel materyallerin etkin şekilde kullanılmasını istemektedirler. Ortaöğretim kurumlarının %79'unda coğrafya odası bulunmadığı, %21'inde ise (en eskisi 3 yıllık) coğrafya odasının bulunduğu anlaşılmıştır. Coğrafya odası olmayan okullarda mevcut olan görsel materyallerin öğretmenler odasının bir köşesinde atıl bir şekilde bulunduğu görülmüştür. Coğrafya öğretmenlerinin %44 görsel materyalleri derslerinde sıkça kullanırken, %56'sının kısmen kullandığı ortaya çıkmıştır. Görsel materyallerin tamamının konulara uygun şekilde kullanılmamasının sebepleri; okulun fizik yetersizliği, ekonomik yetersizlik, yönetici ve öğretmenin eğitim formasyon yetersizliği olarak belirtilmiştir. Coğrafya öğretmenlerinin %44'nün derslerinde görsel materyal hazırladığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğretmenlerin %78'ide derslerinde öğrencilere görsel materyalleri kullanma imkanı verdiği ortaya çıkmıştır. Coğrafi Bölgeler, Deprem ve Ülkelerle ilgili 1, 2, 4 aylık panoların hazırlandığı görülmüştür. Okullarımızda görsel materyallerden harita, atlas küre ve ders kitaplarının yaygın olarak bulunduğu,diğerlerinin yetersiz olduğu ortaya çıkmıştır. Görsel materyallerin yeterince kullanılmamasının sebepleri şöyle şekillenmiştir. · Bilgi yetersizliği (%7) · Ekonomik Yetersizlik (%43) · Fiziki Yetersizlik (%40) · Uygulama Yetersizliği (%10) Öğrencilerin %89 u coğrafya derslerinin mutlaka görsel materyallerle desteklenmesi gerektiğini belirtmişlerdir.Ayrıca öğrenciler yerine göre farklı farklı görsel materyallerin (bilgisayar, video, haritalar, atlaslar, tepegöz, slaytlar, projeksiyon, küre, maketler, grafikler, diyagramlar, tablolar profil, kesitler, fotoğraflar, ders kitapları ve koleksiyonlar) derslerde kullanılmasını istemektedirler.Bu sayede derse ilgisi olmayanlarında ilgisinin artacağı belirtilmiştir. Görsel materyallerin temin edilmesi, kullanılması plan ve program çerçevesinde gerçekleştirilmelidir.Okul idarecilerimizin ve öğretmenlerimizin gayretli çalışmaları ayrıca okul-veli,okul-özel sektör iletişinin arttırılarak görsel materyaller temin edilmelidir.Böylece ülkemiz eğitim-öğretiminde kalite adına ciddi değişiklikler görülecektir. SUMMARY In this research I tried to find out the effects of visual materials on learning geography of secondary education. Education gives successful results when it is practiced with plans and program. To raise in dividuals according to conditions of present day some technique and methods must be used. Teachers use different methods different lessons and different learning groups. Different methods are used in geography and its importance is more realized every day. One of the important method which is used in geography teaching is the method of demonstration in this method audio-visual materials are used very actively. The laboratory of the geography is the earth but because of some factors this laboratory cannot be used actively. In this case visual materials have to be used effectively. So it will be addressed to more than one organs of the students during between the objects and the events and their perception is going to increase. The most valid and the most realistic way of the perception is to be used visual materials in teaching. So I've chosen a subject like this. I wanted to indicate the importance of the visual materials geography teaching and education in secondary education and the effects on learning period. Because of this it must be answered the following questions. · Which teaching methods are being used in secondary education and now often are they used? · What is the importance of teaching methods in geography teaching of secondary education? · Which materials are being used in geography teaching of secondary education and how often are they used? · Are learning proportions changing in the geography lessons. Which are, thought by using visual materials? · How are the interests of the students to the visual materials? A survey has been applied to carry out the effects of visual materials on geography teaching and education in secondary education period. The datums of the survery have been evaluated in SPSS and Microsoft Excel programs and it has been reached some results.