Comparative analysis of poverty and inequality in Turkey


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Burcu Yakut Çakar

Danışman: FATMA DOĞRUEL

Özet:

TÜRKİYE’DE YOKSULLUK VE EŞİTSİZLİĞİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ Burcu Yakut-Çakar Son 20 yıllık dönemde, refah rejimlerinin karşı karşıya kaldıkları yeni risklerle ile başa çıkmaya yönelik olarak bir dizi reform gerçekleştirilmektedir. Bu bağlamda karşılaştırmalı olarak bakıldığında, farklı nitelikler arz etmekle birlikte, dönüşümlerin yoksulluk ve gelir eşitsizliğinin ciddi boyutlarda yaşandığı güney Avrupa ülkelerinde refah rejimlerinin daha az gelişkin bileşeni olan sosyal yardım alanında olduğu görülmektedir. Bu arkaplan üzerinde tezin temel amacı bu ülkelerle refah rejimi açısından benzeşen Türkiye için yoksulluk ve gelir eşitsizliğinin karşılaştırmalı tartışması için iki düzeyli analizden oluşan yeni bir çerçeve sunmaktır. Kantitatif analiz gerçekleştirilen ilk düzeyde Türkiye için ulusal vergi-sosyal yardım modeli, TR-MOD kurulurken, güney Avrupa ülkeleri için mevcut ülkelerarası entegre EUROMOD kullanılarak karşılaştırmalı sonuçlar sunulmaktadır. Bölgede yakın zamanda gerçekleştirilen reformlar ve politika tartışmalarının politik ekonomisi üzerinden gerçekleştirilen kalitatif analiz ise Türkiye’de sosyal yardımlar ile ilgili siyasi gündemi irdelemeyi amaçlamaktadır. 2004 Hanehalkı Bütçe Anketi ile 2004 vergi ve sosyal yardım sistemleri üzerine kurulan TR-MOD’un sonuçları hem yoksulluk riski altındaki nüfus hem de nüfusun geneline ilişkin vergi ve sosyal yardım mekanizmalarının özgül niteliklerine işaret etmektedir. Buna ek olarak, son dönemlerde asgari gelir desteğine ilişkin politika tartışmaları reform süreçlerinin ve reformun parametrelerinin dış etmenlerden çok içsel dinamikler tarafından şekillendiğini göstermektedir. COMPARATIVE ANALYSIS OF POVERTY AND INEQUALITY IN TURKEY Burcu Yakut-Çakar Abstract Welfare regimes have been challenged in the last couple of decades and a set of policy reforms were introduced to overcome those risks. The welfare transformations taking place in this regard though varied in comparative contexts, took place in the realm of less mature component of the welfare regime, namely social assistance, in southern Europe where the prevalence of poverty and inequality were substantial-sharing common traits with Turkey. Against this background, this dissertation aims to provide a new framework for comparative discussion of poverty and inequality in Turkey by utilizing two levels of analysis, one at the quantitative and other at the qualitative level with a focus on the social assistance component. The quantitative analysis is based on constructing a national-tax benefit model for Turkey, TR-MOD while utilizing cross-country integrated model EUROMOD for the comparative analysis for southern Europe (Italy, Greece, Spain and Portugal). By focusing on the political economy of the recent policy transformations and debates taking place in the region, qualitative analysis aims to shed some light on the prospective policy agenda in social assistance in Turkey. Based on the 2004 Household Budget Survey Data and 2004 tax-benefit system, results from TR-MOD demonstrate the peculiarities of the tax and benefit systems in Turkey through the distribution of income across deciles of the population and those facing the risk of poverty seperately. In addition to that, debates on minimum schemes in Turkey reflect that parameters of reform are bounded by internal dynamics which dominate over impact of external actors.