Achillea grandifolia friv. bitkisinin içerdiği flavonoidlerin saptanması ve antioksidan aktivitelerinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Temel Eczacılık Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DUYGU TAŞKIN

Danışman: DİLEK BİLĞİÇ ALKAYA

Özet:

Amaç: Bu doktora tez çalışmasının amacı Achillea grandifolia bitkisinin çiçek, yaprak ve gövde kısımlarından hazırlanan metanol, etanol, etil asetat ve aseton ekstrelerinin içerdiği fenolik bileşikleri analiz etmektir. Ayrıca bitkinin bu kısımları ile yapılan doğal yün boyama sonrası yün üzerinden ekstre edilen boyarmaddelerin kalitatif ve kantitatif olarak analizini gerçekleştirmek ve bitkinin çiçek, yaprak ve gövde kısımlarından hazırlanan etanol ekstrelerinin farklı yöntemlerle antioksidan kapasitelerini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Bitkinin içerdiği fenolik bileşikleri analiz etmek amacıyla yüksek performanslı sıvı kromatografisi-diod dizisi dedektör (HPLC-DAD) ve sıvı kromatografi kuadropol uçuş zamanlı kütle spektrometrisi (LC-QTOF/MS) yöntemleri kullanıldı. Bitkinin içerdiği doğal boyarmaddelerin kalitatif ve kantitatif analizleri HPLC-DAD yöntemi ile yapıldı. Bitkinin farklı kısımlarından hazırlanan etanol ekstrelerinin antioksidan kapasiteleri, bakır(II) iyonu indirgeyici antioksidan kapasite yöntemi (CUPRAC), demir(III) iyonu indirgeyici antioksidan kapasite yöntemi (FRAP), troloks eşdeğeri antioksidan kapasite yöntemi (TEAC), DPPH (2,2–difenil–1–pikrilhidrazil) radikali giderme kapasitesinin tayini ve metal kelatı oluşturma kapasitesi yöntemleri kullanılarak karşılaştırmalı olarak incelendi. Ayrıca bitkinin taşıdığı toplam fenolik ve flavonoid madde miktarları kateşin ve kersetine eşdeğer olarak tayin edildi. Bulgular ve Sonuçlar: A. grandifolia bitkisinin flavonoidlerden kersetagetin 3,6-dimetil eter, luteolin-7-O-glikozit, rutin, kersetin, luteolin; fenolik asitlerden kafeik asit, salisilik asit, klorojenik asit ve dikafeoil kinik asitlerini içerdiği tespit edildi. Ayrıca bitkinin farklı kısımlarının antioksidan kapasiteleri karşılaştırmalı olarak ilk kez tarafımızdan incelendi. Anahtar Sözcükler: Achillea grandifolia, doğal boyarmadde, fenolik bileşikler, LC-QTOF/MS, antioksidan kapasite. SUMMARY Identification of Flavonoid Compounds and Investigation of Antioxidant Activity of Achillea grandifolia Friv. Duygu Taşkın Thesis Advisor: Asst. Prof. Dilek Bilgiç Alkaya Department of Analytical Chemistry Aim: The aim of this thesis is the analysis of the phenolic compounds of Achillea grandifolia flowers, leaves and stems after extraction with methanol, ethanol, ethyl acetate and aceton. Wool dyeing properties of the parts of this plant were examined by the identification and quantification of the dyestuffs in the extracts of dyed wool. The ethanolic extract of flowers, leaves and stems were examined using various antioxidant capacity methods. Materials and Methods: Liquid chromatography quadrupole time of flight mass spectrometry (LC-QTOF/MS) and HPLC-DAD methods were used for identification of the phenolic compounds of different parts of plant. Natural dyestuffs of plant were analysed by HPLC-DAD. The ethanolic extracts of different parts of the plant were examined using cupric reducing antioxidant capacity (CUPRAC), ferric ion reducing antioxidant power (FRAP), DPPH (2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl) radical scavenging activity, trolox equivalent antioxidant capacity (TEAC) and metal chelating capacity methods. Also, total phenolic and total flavonoid contents of ethanolic extract were determined as catechin and quercetin equivalents. Results and Conclusions: A. grandifolia contain quercetagetin 3,6-dimethyl ether, luteolin-7-O-glucoside, rutin, quercetin and luteolin as flavonoids, caffeic acid, salicylic acid, chlorogenic acid and dicaffeoylquinic acids as phenolic acids. The antioxidant capacity of the plant was investigated for the first time. Key Words: Achillea grandifolia, natural dyestuff, phenolic compounds, LC-QTOF/MS, antioxidant capacity.