Okul öncesi davranış sorunları tarama ölçeği : geçerlilik / güvenilirlik çalışması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Pınar Kanlıkılıçer

Danışman: OZANA URAL

Özet:

Bu çalışma, okul öncesi dönem çocuklarının davranış sorunlarını anlamak üzere yapılmıştır. Bunun için önce Behar (1976) tarafından geliştirilen PBQ’nun Türkçe' ye çevrilmesi, geçerlilik ve güvenirlik çalışmasının yapılması gerekli olmaktadır. Daha sonra Behar’ın testinden uyarlanan ODSTÖ kullanılarak, 3- 6 yaş okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların davranış sorunlarının belirlenmiştir. Çalışmanın örneklemi okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 654 çocuktan oluşmaktadır. Ayrıca, araştırmanın örneklemi İstanbul ilinin 8 ayrı ilçesinde devlet ve özel anaokullarına devam eden, yaşları 3- 6 yaş arasında değişen 318’i kız 336'si erkek, toplam 654 çocuk ve çocukların öğretmeni olan 56 öğretmenden oluşmaktadır. Demografik bilgileri edinebilmek amacı ile Çocuk Bilgi Formu ve Öğretmen Bilgi Formu kullanılmıştır; okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların davranış problemlerini belirlemek için ODSTÖ kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması için kullanılan istatistiksel teknikler bağımsız grup t testi, Kruskal Wallis-H, Mann Whitney-U analizi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA)’dir. Güvenilirlik çalışması sırasında, ölçeğin iç tutarlılık ve iç homojenite analizleri yapılmıştır. Testin maksimum iç tutarlığı Cronbach  (.92) bulunmuştur. Diğer bir iç tutarlık belirleme yöntemi olan “madde toplam korelasyonları”nın hesaplanması sonucunda tüm maddelerle toplam puan arasındaki ilişki istatistiksel açıdan p<.001 düzeyinde pozitif yönde anlamlı bulunmuştur. Geçerlik çalışmasında ise ODSTÖ’nin 3- 6 yaş arası Türk öğrencilerinden toplanan veriler üzerinden nasıl bir faktör yapısı gösterdiği incelenmiştir. Yapılan analizlerde KMO değeri .925; Bartlett's değeri de 8953,253 olarak belirlenmiş ve bu durum istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Bu sonuçlar testi oluşturan maddelerin faktör analizine uygun olduğunu ve ölçülen özelliğin örneklemin seçildiği evrende çok boyutluluk özelliği taşıdığını ortaya koymaktadır. ODST ölçeğinin Kavgacı - Saldırgan Olmak alt boyut puanlarının cinsiyet değişkenine göre farklılaştığı ve erkek çocukların kızlara oranla daha çok saldırgan davranışlarda bulunduklarını belirlemişlerdir. Endişeli – Ağlamaklı olmak alt boyutunun annenin yaşı değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğine bakıldığında 46 ve üstü yaş grubuna dahil olan annelerin çocuklarında bu davranış probleminin daha çok görüldüğü belirlenmiştir.