Lise öğrencilerinin epistemolojik inançları, eleştirel düşünme becerileri ve bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CANSU ŞIVGIN

Danışman: Feral Bekiroğlu

Özet:

Bu araştırmada lise öğrencilerinin epistemolojik inançları, eleştirel düşünme becerileri ve bilimsel süreç becerilerinin arasındaki yapısal ilişkiyi incelemek amacıyla ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca bu değişkenler arasında bir modelleme çalışması da yapılmıştır. Oluşturulan modelde sınıf, okul, öğrencilerin epistemolojik inançlarının, eleştirel düşünme becerilerinin ve bilimsel süreç becerilerinin alt boyutları arasındaki doğrudan, dolaylı ve toplam etkiler analiz edilmiştir. Katılımcılar, Yalova’daki iki Anadolu Lisesi ve bir Fen Lisesinden toplam 1205 öğrenciden oluşmaktadır. Verilerin elde edilmesi için Bilimsel Süreç Becerileri Testi, Eleştirel Düşünme Eğilim Ölçeği ve Epistemolojik İnançlar Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS ve Mplus programlarıyla yapılmıştır. Oluşturulan model ve verilere yol analizi uygulanmıştır. Yol analizi sonucunda belirleme katsayıları ve uyum iyiliği değerleri incelenmiştir. Araştırmanın sonuçları olarak eleştirel düşünme, epistemolojik inanç ve bilimsel süreç becerileri arasında aşamalı bir ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin epistemolojik inançlarını değiştirmek için eleştirel düşünme becerileri değiştirmek gereklidir. Bilimsel süreç becerilerini değiştirmek için ise epistemolojik inançlarını değiştirmek gereklidir. -------------------- In this research, the aim was to explore the relationships between high school students’ critical thinking skills, epistemological beliefs and science process skills. In the model, the direct, indirect and total effect between grades, school types (Anatolian or Science), dimensions of critical thinking skills, dimensions of epistemological beliefs and dimensions of science process skills were analyzed in the study which was used a correlational survey model. Also, a model of the potential associating among these variables was tested. The participants consist of a total of 1205 high school students from two Anatolian High Schools and a Science High School. Science Process Skills Questionnaire, Critical Thinking Skills Questionnaire and Epistemological Beliefs Questionnaire were used to collect research data. Data was analyzed through SPSS and Mplus programs. Data and the model were tested by using path analysis. After the analysis, the model fit values and path coefficients were examined. As a result of the study, it is found a hierarchic relationship between critical thinking skills, epistemological beliefs and science process skills. Changing students’ epistemological beliefs, it is necessary to change students’ critical thinking skills. Also, changing students’ science process skills, it is necessary to change students’ epistemological beliefs.