Öğrencilerde harita okuryazarlığının geliştirilmesine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MELTEM ELİF CENDEK

Danışman: HAMZA AKENGİN

Özet:

Sosyal bilgilerde mekân öğretme ve tarihsel olay ile olayın geçtiği mekân arasında bağlantı kurmak öğrencilere kazandırılması gereken önemli bir beceridir. Bu beceri derslerde harita sayesinde geliştirilebilir. Harita okumak, yorumlamak ise harita okuryazarlığı kapsamında değerlendirilmektedir. Bu araştırmanın amacı; öğrencilerde harita okuryazarlığı becerisini geliştirme konusunda sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini belirleyerek öğretmenlerin harita okuryazarlığı becerisini geliştirirken karşılaştıkları sorunlar ile derslerinde kullandıkları yöntem ve teknikleri hakkında bilgi sahibi olmaktır. Bu araştırma nitel bir çalışmadır. Çalışma İstanbul Arnavutköy'deki ortaokullardan seçkisiz (raslantısal) yöntemle belirlenen 12 ortaokulda 2014-2015 eğitim-öğretim yılında görev yapmakta olan 15 sosyal bilgiler öğretmeni ile görüşme yapılarak gerçekleştirilmiş ve çözümlenerek yorumlanmıştır. Katılımcılar olasılık temelli örnekleme yöntemlerinden seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada bilgi toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmenleri harita okuryazarlığı ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmadıklarını, ders sayısının yetersiz oluşu ve kazanımların yoğunluğu nedeniyle öğrencilerde harita okuryazarlığı becerisi geliştirme konusunda yeterli çalışma yapamadıklarını ifade etmişlerdir. Bunun yanında harita açısından Arnavutköy'deki ortaokulların imkânlarının kısıtlı olduğu sonucuna ulaşılmış, bu sonuçlardan hareketle öneriler geliştirilmiştir. Anahtar kelimeler: Sosyal bilgiler, mekânı algılama, harita okuryazarlığı, öğretmen görüşleri ABSTRACT It is a considerable skill to coralate between the teaching method, historical event and locality that students have to be goined in Social Sciences education. This skill can be goined by maps. Map reading and construing are utilized in map literacy. The aim of this study is to specify the Social Science teachers' views for development of map litercy skills on students and to get knowledge about the problems and using methods that teachers abserve at classes. Qualitative research methodis used in the research. İn this context, research consist of 15 Social Science teachers in 12 secondary schools selected by the researcher in 2014- 2015 Academic year in Arnavutköy, İstanbul. Participants are defined by simple random sampling in probility samples. In research semi- strutured interview formsa re used as a data collection tool. After the datas collected through the interview, they are interpreted by descriptive analysis method. At the end of the research, it is abserved that map literacy skill of social science teachers are not efficient. Due to inadequate number of the social science classes in the curriculum and intensive acquirements, teachers can not do enough studies about development of map literacy skill. İn addition it is found out as another reason that map equipments are not at needed level in Arnavutköy. Accordingly this research results, proposals about map literacy are enhanced. Key Words: Social Science, perception of locality, map literacy, teachers view