Metal lif takviyeli pamuk ipliklerinden üretilmiş örme kumaşların mekanik ve termal özelliklerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Umay Derdiyok

Danışman: İSMAİL USTA

Özet:

METAL LİF TAKVİYELİ PAMUK İPLİKLERİNDEN ÜRETİLMİŞ ÖRME KUMAŞLARIN MEKANİK VE TERMAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Metalik iplikler, fantezi iplikler ve metal lif içeren iplikler olarak iki gruba ayrılmaktadır. İlk zamanlarda fantezi iplikler altın, gümüş gibi gerçek metallerden üretilmekteydi. Bu iplikler artık metalik boyalı sentetik ipliklerden üretilmektedir. Günümüzde de metal takviyeli iplikler, diğer geleneksel ipliklerle birlikte metal liflerden üretilmektedir. Yapılan çalışmanın amacı, metal lif takviyeli pamuk ipliklerinden örülmüş kumaşların mekanik ve termal özelliklerinin araştırılmasıdır. Çalışmanın deneysel kısmında, çekirdek malzeme olarak 0.035 mm paslanmaz çelik tel kullanılmıştır. Manto malzeme ise, %100 pamuk fitilidir. Modifiye edilmiş ring iplik makinesinde kompleks çekirdek iplik üretilmiştir. Eğirme sürecinde, metal tel ön silindirden beslenmiş ve kompleks çekirdek ile eğirmek için çekilmiştir. Kılavuz aygıt, metal telin eğirme istikrarını arttırmak için silindir basınç kolu üzerine yerleştirilmiştir. Ayrıca, %100 pamuk iplikleri de aynı makinede modifiye edilmeden üretilmiştir. Bu iki türden ipliklerin örülmesinde, çorap örme makinesi kullanılmıştır. Üretilen iplikler üzerinde düzgünsüzlük, mukavemet, uzama ve tüylülük testleri, kumaşlar üzerinde de gramaj, kalınlık, sürtünme, boncuklanma ve ısı iletim testleri yapılmıştır. Kompleks çekirdek iplikler üzerinde düzgünsüzlük testi yapılamamıştır. Kompleks çekirdek ipliklerin mukavemetleri, %100 pamuk ipliklerinden düşük olarak ölçülmüştür. Kompleks çekirdek ipliklerin uzama değerleri, yüksek uzama değerine sahip paslanmaz çelik filament içerdiğinden, %100 pamuk ipliklerinden yüksek bulunmuştur. Çekirdek ipliklerin iplik tüylülük değerleri, %100 pamuk ipliklerinden yüksek bulunmuştur. Kompleks çekirdek ipliklerden üretilmiş kumaşlara uygulanan gramaj, kalınlık ve sürtünme dayanım testleri, %100 pamuk ipliklerinden üretilmiş örneklerden daha düşük olduğunu göstermiştir. Kompleks çekirdek ipliklerin boncuklanma değerleri, %100 pamuk ipliklerinden üretilmiş numunelerden düşük bulunmuştur. Kompleks çekirdek ipliklerden üretilmiş kumaş numunelerinin boncuklanma değerleri, %100 pamuk ipliklerinden üretilmiş kumaş örneklerinden düşük olduğu bulunmuştur. Yine çekirdek ipliklerden üretilmiş kumaşların ısı iletim değerlerinin, %100 pamuk ipliklerinden üretilmiş kumaş örneklerinden düşük olduğu bulunmuştur. ABSTRACT INVESTIGATION OF MECHANICAL AND THERMAL PROPERTIES OF FABRICS KNITTED WITH COTTON YARN CONTAINING METAL FIBRE Metallic yarns are grouped into two: fancy yarns and metal fibre containing yarns. In the early days fancy yarns were produced from real metals. Nowadays they are produced from metallic coloured synthetic yarns. Today’s metal containing yarns are produced using metal fibers together with other conventional yarns. The aim of the present study is to investigate the menhanical and thermal properties of fabrics knitted with cotton yarn containing metal fibre. In the experimental part of the study, stainless steel wire of 0.035 mm diameter was used as the core material. The cover material was 100% cotton roving. The core spun yarn was fabricated using a modified ring-spinning machine. During the spinning process, the stainless steel wire was fed from the front rollers and underwent drafted roving to spin yarn with a complex core. The guide device was designed and installed on the roller-weighting arm to increase the stability of spinning of the stainless steel wire. 100% cotton yarns were also produced using the same but unmodified ring-spinning machine. Sock knitting machine was used to weave fabrics from both of these yarns. The mechanical tests performed on the yarns were unevenness, strength, elongation and hairiness; and those performed on the knitted fabrics were density, thickness, abrasion and pilling. Heat transmitting tests were performed on the two fabric samples. Unevenness test could not be performed on the core spun yarns. Strength of core spun yarns was measured to be lower than that of 100% cotton yarns. Elongation values of core spun yarns were found to be higher than those of 100% cotton yarns because of the high elongavity of the stainless steel filament contained. Yarn hairiness values of the core spun yarns were found to be higher than those of 100% cotton yarns. Tests conducted of fabric samples showed the density, thickness and abrasion values of the sample fabricated from core spun yarns to be lower than those of the sample fabricated from 100% cotton yarns. Pilling values of the sample fabricated from core spun yarns were found to be lower than those of the sample fabricated from 100% cotton yarns. Heat transmitting values of the sample fabricated from core spun yarns were found to be lower than those of the sample fabricated from 100% cotton yarns.