Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞADAN ERTEKİN MİS
Danışman: GÖKÇEN ALEV ÇİFTÇİOĞLU
Özet:TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE TERMAL GÜNEŞ ENERJİSİ VE PROSES ATIK ISISINI KULLANABİLECEK POTANSİYELİ BELİRLEME Solar termal, güneş enerjisinden doğrudan ısı elde eden bir teknolojidir. Endüstriyel proses ısıtmada solar termal kullanımı üzerine potansiyel çalışmaları birçok ülkede hız kazanmıştır. Türkiye’de, endüstriyel ısıtmada solar termal kullanımının uygulanmış örneği bulunmamaktadır. Bu çalışma, ülkemizde endüstriyel proseslerde düşük ve orta sıcaklıklardaki ısıtmaların güneş enerjisi ve proses atık ısı ile karşılanma potansiyelini araştırmıştır. Düşük ve orta sıcaklıkta ısıtma gerektiren prosesleri içeren ve hesaplamaya giren sektörler şu şekildedir: a) Süt ürünleri, meyve suyu, domates salçası ve bitkisel yağ üretimi, b) Tekstil terbiye endüstrisi, c) Kağıt üretimi, d) Otomotiv endüstrisi, e) Alkollü içecek üretimi. Söz konusu sektörler, proses bazında incelenerek, literatürden ve bu sektörlerde çalışan mühendislerden alınan bilgilerle, ilgili endüstrilere ait birim ürün miktarı başına tüketilen düşük ve orta dereceli sıcaklıklara ısıtma enerjisi hesaplanmıştır. Bulunan bu birim ısı enerjisi değeri, söz konusu üretimlerin ülke genelindeki yıllık üretim miktarları ile çarpılarak, bu üretimlerin Türkiye’deki düşük orta sıcaklıklara ısıtma enerji potansiyeli 113,6 PJ/yıl olarak hesaplanmıştır. Öte yandan Türkiye nihai enerji tüketimleri ve endüstride kullanım oranlarıyla, ülke genelinde endüstriyel düşük orta sıcaklıklara ısıtma enerji toplamı 324,1 PJ/yıl olarak hesaplanmıştır. Proses ısıtmalarında doğalgaz kullanan endüstriler, ekonomik olarak güneş enerjisinden yararlandığında, bir başka deyişle bu ısıl enerjisinin ortalama %45’ini güneşten karşıladığında, ülke genelinde tasarruf edilecek parasal miktar 1,69 milyar USD olmaktadır. Bu da Türkiye’nin cari açığının %3,5’u gibi önemli bir orandır. Mayıs,2013 Şadan ERTEKİN MİS ABSTRACT DETERMINING THE POTENTIAL OF SOLAR THERMAL ENERGY AND WASTE HEAT RECOVERY UTILIZATION IN INDUSTRIAL PLANTS IN TURKEY Solar thermal energy is a technology in order to obtain heat directly from solar energy. Studies on potential of solar heat in industrial processes have increasingly gained importance and many studies have been carried out for different countries. In Turkey, there is no industrial use of solar thermal energy. This study gives the potential for the utilization of solar thermal heat and waste heat recovery for the selected industries below. 1) Food industry (diary, fruit juice, tomato paste and vegetable oil) 2) Textile finishing industry 3) Paper &pulp industry 4) Automotive industry 5) Distilled Alcohol drinks For each processes of these industries, process steps and low&medium temperatured energy consumption per product unit were determined by literature and by discussions with the engineers working in those industries. In the other hand, relevant productions in Turkey were also determined. This method of calculation gives us 113,6 PJ/year of yearly potential of solar thermal energy for these industries in Turkey. On the other hand, considering final energy consumption and range of sectors, total industrial process heat energy with low&medium temperature in Turkey is calculated as 324,1 PJ/year. The rate of solar thermal utilization economically in industrial processes with low and medium temperature heat is %45, then saving amount for the country is 1,69 billion USD, which is % 3,5 of Turkey’s current deficit. May,2013 Şadan ERTEKİN MİS