Evlilik uyumu ile eşlerin somatizasyon düzeyleri arasındaki ilişki ve diğer sosyodemografik değişkenler açısından karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OYA FİDANOĞLU

Danışman: MELDA KARAVUŞ

Özet:

1. Bu araştırmanın temel amacı evlilik uyumu ile eşlerin somatizasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ve sosyodemografik değişkenlerle karşılaştırma yapmaktır. Araştırmanın örneklemi için İstanbul Ümraniye ilçesi Kazım Karabekir Mahallesi, dört ayrı coğrafi bölgeye ayrılarak her bölgeden rasgele yöntem kullanılarak yedi sokak ve her sokaktan yine rasgele yöntemle dört hane seçilmiştir. Araştırmaya 270 gönüllü evli çift katılmıştır. Katılımcılara, araştırmacı tarafından hazırlanan sosyodemografik özellikleri tespit için Bilgi Formu, Çiftler Uyum Ölçeği (ÇUÖ) ve Somatizasyon Ölçeği (SÖ) uygulanmıştır. Araştırmanın analizinde sürekli değişkenlerin normal dağılıp dağılmadığına bakılarak normal dağılıma uyan durumlarda parametrik testler kullanılmıştır. Normal dağılan ikili grupların bağımlı değişkenlerle farklılaşıp farklılaşmadığı Student T Test kullanılarak analiz edilmiş; çoklu gruplarda ise normal dağılıma uyan gruplarda Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Normal dağılıma uymayan (varyansların homojen olmadığı) ikili gruplar Mann Whitnet U Testi ile, çoklu gruplar ise Kruskall Wallis Testi ile analiz edilmiştir. Bağımlı değişkeni etkileyen faktörler ise Lojistik Regresyon ile analiz edilmiştir. Somatizasyonun kategorik olarak farklı değişkenlerle ilişkisinin incelenmesinde de Ki Kare testi uygulanmıştır. Yürütülen analizler sonucunda, Çift uyumu alt ölçeklerinden bazıları ile anlamlı derecede ilişkisi saptanan değişkenler cinsiyet, eğitim durumu, çocuk sahibi olma, babanın hayatta olması, ayrı yaşanan süre olması, eşlerin akrabalık durumu ve evlilik süresidir. Somatizasyonla anlamlı derecede ilişkili bulunmuş değişkenler ise cinsiyet, eğitim, sosyal güvence, kız çocuğuna sahip olma, bireysel ve ailevi sağlık durumu, kilo farkı ve evlilik süresidir. Ayrıca, çift uyumu ile somatizasyon arasındaki negatif yönde zayıf ilişki bulunmuştur. Somatizasyon puanı azaldıkça çift ilişkisindeki doyum, fikirbirliği, duyguların ifadesi ve genel evlilik uyumuı artmaktadır. Araştırma bulguları, ilgili literatür ışığında tartışılmıştır. Anahtar sözcükler: Evlilik, evlilik uyumu, somatizasyon, somatizasyon düzeyi, sosyodemografik değişkenler 2.SUMMARY The Relationship of Marital Adjustment with Somatization Level and Comparison of the Study Variables with Other Socio-demographic Factors The main aims of this study were to examine the relationship between marital adjustment and the somatization levels of the spouses; and also to compare the relationship of study variables with socio-demographic factors. In order to establish the sample of the present study, Kazım Karabekir Quarter of Ümraniye District in İstanbul was separated into four survey areas and by random sampling seven streets were selected from each of four survey areas, and then four households were chosen from those streets by random sampling. 270 marital couples voluntarily participated in the study. Dyadic Adjustment Scale, Somatization Scale and Information Form which was established by the researcher were administered to the participants. For the data analysis, by examining the distributions of variables, parametric tests were administered when normal distribution assumptions were met. Student t Test was used to find if a normally distributed variable with two levels differentiates among dependent variables and one-way ANOVA was used for normally distributed variables with more than two groups. For the analysis containing variables which were not normally distributed (where homogeneity of variances assumption were not met) Mann Whitney U were applied for variables with two levels and Kruskal Wallis tests were applied for variables with more than two levels. In addition, factors effecting on the dependent variable was analyzed by Logistic Regression. Qui-square Analysis was administered to investigate the relationship of somatization as a categorical variable with different factors. The results of the analysis showed that some of the sub categories of Dyadic Adjustment are significantly related to gender, education level, having children, presence of father, presence of a period of time spouses lived separately, spouses being relatives prior to marriage and mariatl duration. The variables found to be significantly related to somatization were gender, education level, having social security, the gender of the child, individual and family health problems, body mass difference and marital duration. In addition there found to be a significant weak negative relationship between dyadic adjustment and somatization score. The results indiated that as the somatization score decreases the relationship satisfaction, consensus, emotional expression and the overall marital adjustment scores increases. The results of the present study were discussed in the light of literature. Keywords: Marriage, marital adjustment, somatization, somatization level, Socio-demographic Factors