Hilmi Ziya Ülken’in hayatı, eserleri ve görüşleri (1934-1951)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aynel Hayat Demir

Danışman: ALİ DURUSOY

Özet:

ÖZ HİLMİ ZİYA ÜLKEN’İN HAYATI, ESERLERİ VE GÖRÜŞLERİ (1934-1951) Cumhuriyet Döneminin Türk Düşünce Tarihinde önemli bir yere sahip fikir adamlarından biri de Hilmi Ziya Ülken’dir. 1901-1974 yılları arasında yaşamını sürdüren Ülken, düşünce hayatında kaleme aldığı eserlerin çokluğu, yoğun ilmi faaliyetleri ve uzun süreli yayıncılığı ile velut bir mütefekkirdir. Bu sebeble Ülken gibi düşünürlerin anlaşılması için hayatlarının belirli bir dönemini derinlemesine inerek araştırmak, doğru anlaşılması için bir temel olacaktır. Bu çalışmada Ülken’in 1934-1951 yılları arasındaki hayatı, eserleri ve görüşleri ayrıntılı olarak incelenmeye çalışılmıştır. Onun nasıl bir aile ortamında dünyaya geldiği, yetiştiği ilmi çevre, ülkenin içinde bulunduğu durum ve bu şartlar altında ilerleyen çalışan, üreten aydınlar ve ilmi faaliyetlerine ışık tutulmaya gayret edilmiştir. Ülken’in bu dönemdeki akademik hayatı, sosyoloji ve felsefe alanındaki yurt içi ve yurt dışı çalışmaları, yazdığı toplam 35 telif ve tercüme eser, ayrıca etkilendiği düşünce akımları ele alınmıştır. Ülken’in metafizikten müspet ilimlere, idealizmden metaryalizme giden düşünce yolculuğu ve nihayetinde metaryalist düşünceden kopuşu ve tenkitleri incelenmiştir. -------------------- ABSTRACT HILMI ZIYA ULKEN’S LIFE, WORKS AND VIEWS (1934-1951) Hilmi Ziya Ülken (1901-1974) is one of the most important thinkers of Turkish Republic History. Ülken’s great contributions thanks to the abundance of his works, his intense scientific activities and his long-term publishing. For this reason, in order to understand the thinkers like Ülken, it will be a basis for a proper understanding of a specific period of their lives. In this study, Ülken’s life, works and views between (1934-1951) were examined in detail. It was endeavored to shed light on how he came into the world in a family environment, the scientific environment in which he grew up, the situation of the country and the working, producing intellectuals and scientific activities that progressed under these conditions. Ülken’s academic life in this period, domestic and international studies in the field of sociology and philosophy, a total of 35 copyrighted and translated works, and also influences of intellectual currents were discussed. Hilmi Ziya's journey of thought from metaphysics to positive sciences, from idealism to materialism, and ultimately its detachment and criticism from the materialist thought were examined.