Türkiye'de Türkçü hareket: Atsız ekolü (1931-1975)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OZAN KARABULAK

Danışman: AHMET KANLIDERE

Özet:

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde ortaya çıkan üç önemli fikir akımından biri olan Türkçülük, Hüseyinzâde Ali Turan, Ziya Gökalp ve Yusuf Akçura gibi fikir adamları tarafından işlenmiş, cumhuriyetin ilân edilmesiyle uygulama alanı bulmuştur. Mütareke yıllarının olumsuz koşulları, Atatürk devrindeki Türkçü politikalar ve çağın milliyetçi fikirlerinden etkilenen Hüseyin Nihâl Atsız tarafından ırkçı bir nitelik kazandırılan Türkçülük, bu cephesiyle, cumhuriyet devri fikir hareketleri arasında en tesirlilerinden biri olmasına rağmen çalışılmamış ve yeterli bilimsel ilgiyi görmemiştir. Türkçülük, cumhuriyetin ilânından sonra farklı hiziplere ayrılmış ve bunlardan biri de Atsız Ekolü olmuştur. Ancak, Atsız ve çıkardığı dergilerle ilgili çalışmalardaki en önemli eksikliklerden biri dergilerin ayrı ayrı değerlendirilmesidir. Bu çalışma, Atsız’ın dergileri ekseninde ve bu dergileri bütüncül bir bakış açısıyla ele alarak Türkçülüğün temel ilkelerini, Türkçülerin ülke meselelerine nasıl baktıklarını, onlara yöneltilen suçlamaların ne derece haklılık gösterdiğini, Türkçülerin neler yapmak istediklerini, bu ekolün nasıl geliştiğini, bu ekol mensuplarının nasıl kişiler olduğunu, ortak sevinçlerini, ortak üzüntülerini, kavgalarını, polemiklerini, bazen de çelişkilerini kendi dergilerinde, kendi yazdıkları üzerinden takip ederek Atsız Ekolü Türkçülüğün tarihî seyrini izleyecek, hafızasını meydana çıkaracaktır. Atsız’ın 1931-1975 yılları arasında, aşağı yukarı onar yıllık periyotlarla yayınlanan dergilerinin bir bütün olarak kabul edilmesi, Türkçülerin ülkede meydana gelen gelişmelere ve belli başlı isimlere bakış açıları ile bu bakışlarındaki değişim ve tutarlılıkları belirleme imkânı tanımaktadır. Abstract Turkism, being one of the three important ideas which emerged during the last periods of the Ottoman Empire, was discussed by intellectuals like Hüseyinzade Ali Turan, Ziya Gökalp and Yusuf Akçura and it found an application area with the proclamation of the republic. Turkism, to which was given a racist aspect by Hüseyin Nihal Atsız -who had been influenced by the adverse conditions of the armistice years, the Turkist policies during the time of Atatürk and the nationalist viewpoints of the period - was one of the most influential of ideas of the republic period though it hasn’t attracted enough attention and hasn’t been studied thoroughly. Turkism was divided into different sects after the proclamation of the republic and “Atsız Ecole” was one of them. However, one of the most important deficiencies of the studies regarding Atsız and the magazines he issued is that these studies evaluate his magazines seperately. This study, which is based around the axis of Atsız magazines and handling them in a holistic way, will trace the historical course of Atsız Ecole Turkism and reveal its memory by following the main pillars of Turkism, how Turkists saw the issues of the country, how much of the accusations directed to them was right, what Turkists wished to do, how this ecole developed, what sort of people the founders of this ecole are, their common joys, common griefs, their struggle and arguments and sometimes their contradictions in their own magazines with their own words. Accepting the magazines which Atsız issued between 1931 and 1935 with ten year intervals as a whole, will provide the opportunity to determine the Turkist point of view about the developments in the country and the main figures of the period and also the consistencies and contradictions of this point of view.