Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Çağla Erkoç
Danışman: CERAN ZEYNEP ZAFİR BAHÇEKAPILI
Özet:Türk Vergi Sistemi’nde uygulanan vergiler gelirler üzerinden alınan, harcamalar üzerinden alınan ve servet üzerinden alınan vergiler olmak üzere üçe ayrılır. Bununla beraber esasen Türkiye’de uygulanan vergiler dolaylı ve dolaysız vergiler olmak üzere ikiye ayrılır. Dolaylı vergilerin adaletsiz vergiler olduğu konusunda literatürde çokça çalışma yapılmıştır. Türkiye içinde dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki yüksek payı vergi adaletinin sıkça sorgulanmasına sebep olmaktadır. Vergiler bireyler, kurumlar hatta ekonomiler için bir yük oluşturmaktadır. Bireyler açısından bakıldığında vergi yükü objektif ve sübjektif vergi yükü olmak üzere iki farklı şekilde değerlendirilebilir. Türkiye’de uygulanan dolaylı vergilerin oranlarının yüksek olması vergi yükünün daha çok ücretli çalışanlar üzerinde oluşmasına neden olmaktadır. Türkiye ile OECD ülkeleri karşılaştırıldığında Türkiye’nin vergi yükünün OECD ülkelerinin ortalamasının altında kaldığı görülmektedir. Buna rağmen Türkiye’de kayıt dışı ekonomi oranının oldukça yüksek olmasından dolayı gerçek vergi yükü bakımından OECD ülkeleri ortalamasının üzerine çıkmaktadır. iii Türkiye’de vergi yükü özellikle ücretli çalışanlar üzerinde oluşmaktadır. Etkiler gelir dağılımını bozucu niteliktedir. Ayrıca oluşturulan politikalar ile ülke içerisindeki belirli bölgelere daha fazla yatırım yapılması kalkınma kutuplarına neden olmaktadır. Bu kalkınma kutuplarının oluştuğu bölgelere görece daha az gelişmiş bölgelerden sürekli göçler gerçekleşmektedir. Göçlerin etkisiyle bu bölgelerde adeta işsizler ordusu oluşmaktadır. Bundan dolayı yatırım yapılacak bölgelerde sadece ekonomik sorunların değil sosyal sorunların da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin kalkınabilmek için yatırımcılara muafiyet ve istisna tanınması sıkça görülen bir durumdur. Kalkınma için gerekli görülen bu muafiyet ve istisnalardan kaynaklanan vergi gelirindeki azalmalar dolaylı vergilerin oranlarının arttırılması suretiyle bireyler üzerinden giderilmeye çalışılmaktadır. Bu durum kişisel ve bölgesel gelir dağılımı adaletini olumsuz yönde etkilemektedir. -------------------- The taxes applied in the Turkish tax system are divided into three as taxes on income, taxes on expenditure and wealth. However, essentially taxes applied in Turkey are divided into direct and indirect taxes. There have been many studies in the literature that indirect taxes are unjust taxes. High share of indirect taxes in total tax revenues in Turkey, often leads to the question of tax justice. Taxes are a burden for individuals, corporations and even economies. In terms of individuals, the tax burden can be evaluated in two different ways: objective and subjective tax burden. The high rates of indirect taxes applicable in Turkey are caused to occur over much of the tax burden on paid employees. Compared with OECD countries, Turkey is seen that Turkey's tax burden remains below the average of OECD countries. Despite this, unrecorded economy in Turkey due to the relatively high rate in terms of the actual tax burden stands out above the OECD average. In Turkey, the tax burden on paid employees in particular occurs. The effects disrupt the income distribution. In addition, more investments in certain regions within the country with the policies established cause development poles. Permanent migrations occur from less developed regions relative to the regions where these v development poles occur. With the effect of migration, the army of unemployed is formed in these regions. Therefore, it is necessary to consider not only economic problems but also social problems in the regions to be invested. It is common for investors to be given exemption and exceptions, especially for developing countries. Reductions in tax income resulting from these exemptions and exceptions deemed necessary for development are tried to be eliminated through individuals by increasing the rates of indirect taxes. This situation affects personal and regional income distribution negatively.