Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALAATTİN PUSMAZ
Danışman: Ahmet Şükrü Özdemir
Özet:Matematik Öğretmenlerinin Problem Çözme Sürecinin Belirlenmesi ve Bu Sürecin Geliştirilmesinde Web Tabanlı Mesleki Gelişim Çalışmasının Değerlendirilmesi Yapılan ulusal ve uluslararası değerlendirme çalışmaları öğrencilerimizin matematik başarı düzeylerinin düşük seviyede olduğunu göstermektedir. Dönem dönem ders programlarında yapılan reform hareketleri öğrencilerin başarısını artırmak için tek başına yeterli değildir. Etkili bir öğretim için ders programlarını uygulayan öğretmenlerin anahtar bir role sahip oldukları göz ardı edilmemeli, onların konu ve pedagojik içerik bilgileri, öğretmenlik beceri ve yeterlikleri üzerinde dikkatle durulmalıdır. Öğretmenler hizmet öncesinde üniversite eğitimleri boyunca yeterli mesleki eğitimi alamamakta, bunun sonucunda mesleki yaşantılarında kendilerinden beklenen ve sürekli artan beklentileri uygulamaya geçirmede zorluklar yaşamaktadırlar. Bu durum, “Öğretmenler mesleki yönden nasıl daha iyi olabilirler?” sorusunu gündeme getirmekte ve mesleki gelişim çalışmalarının önemini ortaya koymaktadır. Öğretmenlerin bireysel beceri, bilgi ve diğer özelliklerini geliştirmeyi amaçlayan etkinlikler olarak tanımlanan mesleki gelişim, öğretimin kalitesini artırmaya yönelik çalışmalarda en önemli faktörlerden birisidir. Öğretmenlerin mesleki gelişimleri, onların ihtiyaçlarını karşılaması kadar öğrencilerin başarısını artırmada da etkili olan bir unsurdur. Ülkemizde geleneksel yollarla yapılan mesleki gelişim çalışmaları teorik içerikli olup öğretmenlerin sınıf içi uygulamalarını desteklemede yetersiz kalmaktadır. Ayrıca belirli merkezlerde yapılan çalışmalara katılmak için öğretmenlerin görevlerini aksatmak zorunda kalmaları, çalışmaların kalabalık ortamlarda düzenlenmesi ve bunun sonucunda fikir alışverişinin sağlanamaması gibi sebepler bu tür çalışmaların farklı yöntemlerle yapılması ihtiyacını doğurmuştur. Bu yöntemlerden birisi mesleki gelişim çalışmalarının web tabanlı olarak uygulanmasıdır. Web tabanlı öğretimin I özellikle zaman ve mekandan bağımsız olarak uygulanabilir olması, mesleki gelişim çalışmalarının bu yöntemle yapılmasını tercih edilir kılmaktadır. Bu noktalardan hareketle bu araştırmada, ilköğretim ikinci kademe matematik öğretmenlerinin kullanmış oldukları problem çözme süreci araştırılarak, web tabanlı mesleki gelişim çalışmasının bu sürecin geliştirilmesine etkisi incelenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin mesleki gelişim ve mesleki gelişim çalışmalarının web tabanlı yapılması hakkındaki düşünceleri araştırılmıştır. Matematik öğretmenlerinin problemlerin çözümünde kullandıkları aşamaları, stratejileri ve çoklu gösterim unsurlarını ortaya çıkarmak ve bunların nedenlerini, yol açtığı sonuçları tartışmak hedeflendiği için durum çalışması yaklaşımı esas alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu ilköğretim okullarının ikinci kademesinde görev yapan on iki matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlere 2006-2007 eğitim-öğretim yılında web tabanlı olarak problem çözme süreci ile ilgili yedi hafta süren bir mesleki gelişim çalışması düzenlenmiştir. Veri toplama araçları olarak ön ve son test, doküman toplama, görüşme ve gözlem yapma yöntemlerine başvurulmuştur. Elde edilen veriler içerik analizi kullanılarak tümevarımcı bir stratejiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin problem çözmeyi bir süreç değil bir araç olarak kullanmakta oldukları ve onun yardımıyla matematik öğretimini gerçekleştirdikleri ortaya çıkmıştır. Web tabanlı mesleki gelişim çalışması öncesinde öğretmenlerin problem çözümlerini aşamalı bir şekilde yapmadıkları ve problemlerin çözümünde az sayıda strateji kullandıkları tespit edilmiştir. Mesleki gelişim çalışması sonrasında öğretmenler problem çözme aşamalarını daha belirgin bir şekilde uygulamaya başlamışlardır. Öğretmenlerin kullanmış oldukları problem çözme stratejilerinde de çeşitlilik artarken çok sık kullandıkları denklem kurma stratejisinin kullanım oranında azalma olmuştur. Gösterim unsurlarından özellikle tablo ve diyagram mesleki gelişim çalışması sonrasında daha fazla kullanılmaya başlanmıştır. Bunun yanında bir sorunun çözümünde kullanılan çoklu gösterimlerde de sayıca artış olmuştur. Ayrıca öğretmenlere göre mesleki gelişim çalışmaları çok önemli olmasına rağmen yapılan bu tür çalışmalar kendi uygulamalarına pek bir fayda sağlamamaktadır. Bunun sebepleri olarak ise şunlar ön plana çıkmıştır: Eğitimi veren kişilerin alanlarında uzman olmaması, çalışmaların genel içeriğe sahip olması ve II kalabalık ortamlarda eğitim yapılması, uygulamaya yönelik örnekler kullanılmaması. Web tabanlı mesleki gelişim çalışması sonrasında öğretmenler hizmet içi eğitim çalışmalarının internet üzerinden yapılabileceği hususunda ortak görüş belirtmişlerdir. Böylelikle hem iş hem de mesleki gelişim çalışmasının aynı anda aksamadan yapılabileceği, zamandan tasarruf edilebileceği ve farklı ortamlarda bulunan kişilerle iletişime girilebileceği hususlarını ön plana çıkarmışlardır. Anahtar Sözcükler: Problem çözme, mesleki gelişim, web tabanlı eğitim, matematik öğretmeni. ABSTRACT Identifying the Process of Problem Solving by Math Teachers and an Evaluation of Web-based Professional Development Studies for the Improvement of This Process National and international researches indicate that our students’ achievement in mathematics proceeds on a low level of success. Occasional reforms in the curricula are hardly sufficient alone in increasing student success. For an effective teaching, the role of teachers implementing the curricula should not be overlooked; and their teaching skills, qualifications, proficiency, and pedagogical content knowledge should be carefully taken into account. For most teachers to get a satisfactory education in the profession during their undergraduate years seems hardly possible; and thus in professional life teachers face difficulties in meeting the ever increasing expectations falling on their shoulders. This state of affairs puts the question of “how teachers could become professionally better” on the agenda, and reveals the importance of professional development studies. Professional development, which is defined as the activities that aim at the improvement of teachers’ individual skills, knowledge and other qualifications, is one of the most important factors in raising the quality of teaching. Professional development in teachers is as effective a factor in raising student success as it is in addressing teachers’ needs. In our country, professional development programs maintaining traditional patterns are theoretical in content and inadequate in supporting teachers’ in-class practices. Moreover, because these programs are arranged only in certain places, teachers are obliged to interrupt their work to attend them; and because they are carried out among a crowd of participants, exchange of ideas cannot be realized. All these reasons create the need to implement these programs by other methods; one of them being the web-based professional development programs. Especially the availability I of web-based teaching independent of time and place makes this method very appealing for professional development strategies. This research analyzes the problem-solving process adopted by math teachers in middle school and explores the role of web-based professional development programs in improving this process. The research also surveys the teachers’ own views and considerations regarding web-based and common professional development programs. Because the aim is to investigate the problem-solving stages, strategies, and the ways of multiple representation followed by the math teachers; and to argue about the reasons for and the consequences of them, this work is based on the case study approach. The case group is constituted by twelve math teachers teaching in middle school. During the academic year 2006-2007, for these twelve teachers have been arranged a seven-week web-based professional development program in problem solving. In collecting the data, fore and final testing, document collection, interview and observation methods have been exercised. On the basis of content analysis, the data obtained have been examined through an inductive strategy. The results of this investigation show that for the teachers problem-solving is not a process but a means by which they carry out teaching in mathematics. Before the implementation of web-based professional development program, the teachers did not practice problem-solving in a progressive, gradual, and staged way; and they employed only a few strategies. But after the professional development program, they started using problem-solving stages in a more explicit way. Also, the problem-solving strategies they followed started to diversify; and the rate of setting up equations that they normally much utilize started to decrease. They also started to make increasing use especially of tables and diagrams as representation tools. Besides, the use of multiple representations in the solution of a problem increased. Additionally, according to the teachers, although professional development programs are very important, they hardly help them in actual practice. Following reasons stand out for this state of affairs: the lack of expertise on the part of the instructors, the content generality of the programs and their exercise in crowded environments, the lack of examples for actual practice. After the web-based professional development II program the teachers stated their agreement regarding the possibility of carrying out in-service education on the internet. This way, they highlighted, they would follow professional development programs without any interruption in their working schedule and thus save time; and they would be able to establish contact and initiate communication with people from different milieus. Key words: Problem solving, professional development, web based education, mathematics teachers.