Etkinlik temelli öğretim yaklaşımının orantısal akıl yürütmeye dayalı problem çözme başarısına etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALİ RIZA KÜPCÜ

Danışman: Ahmet Şükrü Özdemir

Özet:

ETKİNLİK TEMELLİ ÖĞRETİM YAKLAŞIMININ ORANTISAL AKIL YÜRÜTMEYE DAYALI PROBLEM ÇÖZME BAŞARISINA ETKİSİ Bu araştırmanın amacı etkinlik temelli öğretimin orantısal akıl yürütme gerektiren kelime problemlerin çözümünde ilköğretim öğrencilerinin problem çözme başarılarına etkisini araştırmaktır. Bu bağlamda öğrenci problem çözme başarılarının, problem çözme süreçlerini etkileyen faktörlere (bilişsel sitil, orantısal akıl yürütme becerisi seviyesi ve cinsiyet) göre farklılaşma durumları üzerine odaklanılmış, öğrencilerin orantı kelime problemlerini çözerken kullandıkları çözüm stratejileri araştırılmış ve bu stratejilerin problem türlerine göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırma, “öntest-sontest kontrol gruplu deneme modeli”nde gerçekleştirilmiş, amaç doğrultusunda belirlenen alt problemlere korelasyonel araştırma teknikleri kullanılarak cevap aranmıştır. Problem çözme stratejilerinin belirlenmesi amacı çerçevesinde ise alan yazında tanımlı stratejiler ışığı altında öğrenci kağıt-kalem testlerinden elde edilen veriler nitel analiz teknikleri ile incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini bir ilköğretim okulunda 7. ve 8. sınıfa devam eden 134 (65 kız ve 69 erkek) öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, problem çözme başarı testleri (orantı, yüzde ve üçgenlerde benzerlik) kullanılmış ve testlerin her biri kavramsal ve problem çözme bölümleri olmak üzere ikişer bölümden oluşmuştur. Problem çözme başarı testlerinin kavramsal bölümlerinde matematik dersi öğretim programında yer alan her bir davranışa ait birer soru yer almıştır. Problem çözme bölümlerinde ise; orantı problemlerinde 11 (5 bilinmeyen değer, 3 nicel karşılaştırma ve 3 nitel karşılaştırma ve önsezi), yüzde ve üçgenlerde benzerlik problemlerinde 5’er problem olmak üzere toplam 21 problem yer almıştır. Testlerin geçerlik, güvenirlik ve madde analizleri gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak, ayrıca orantısal akıl yürütme becerileri testi (Miller ve Fey, 2000) ve bilişsel sitillerin (alan bağımlı ve alan bağımsız) belirlenmesi amacıyla “Saklı Şekilller Grup Testi” (GEFT) (Witkin, 1971) kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından, ilgili alan yazın ışığında, etkinlik temelli öğretim materyalleri tasarlanmıştır. Deney gruplarına problem çözme öğretimi bu materyaller aracılığıyla, kontrol gruplarına geleneksel öğretim yöntemi ile öğretim gerçekleştirilmiştir. Uygulamalar okulu matematik öğretmeni tarafından gerçekleştirilmiştir. Öğretim etkinlikleri sonrasında, • 7. sınıf deney grubu öğrencilerinin orantı [t(33)=- 29,117, p=0,00<0,05, Xöntest=15