Dâvûd-ı Kayserî’nin A’yân-ı Sâbite yorumu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali İhsan Kılıç

Danışman: SÜLEYMAN DERİN

Özet:

DÂVÛD-I KAYSERÎ’NİN A’YÂN-I SÂBİTE YORUMU İbnü’l-Arabî sonrası dönemde varlık ve bilgi meseleleri arasındaki ilişki birbiriyle daha sıkı bir hâl almıştır. Bu dönemde söz konusu ilişkinin bir tezâhürü olarak seyr u sülûk merhaleleri ile eşyânın hakîkatini bilme arasında doğrudan irtibatlar kurulmuştur. Bu irtibatın ne şekilde sağlandığı husûsunda ilâhî isimler çerçevesinde dile getirilen düşünceler, dönemin meselelerinin esasını teşkîl etmektedir. İlâhî isimlerin sûretleri olarak kendine özgü bir tür varlık biçimini ifâde eden a’yân-ı sâbite, bu özelliğinden dolayı isim-müsemmâ ilişkisinin ele alınmasında sûfîlerce başvurulan bir kavram olmuştur. Böylece ilâhî birlik mertebelerinde kendine özgü bir konumu olan a’yân-ı sâbite, varlık ve bilgi meselelerinin odak noktasında bir yer tutmuştur. Çünkü a’yân-ı sâbite yapısı gereği hem tesir hem de teessür durumlarına sahip olmakla hem varlık veren feyzi kabul etmekte hem de kendinde içkin olarak bulunan bilgilere göre dış varlık üzerinde belirleyici olmaktadır. Şu hâlde hâriçte tahakkuk etmiş varlıklar, a’yân-ı sâbitenin Hakk’a vermiş olduğu ma’lûmâttan ibaret oldukları için insanın Hakk’a dâir bilgisi de ancak a’yân-ı sâbitede zuhûr eden varlık tecellîsi kadar olmaktadır. Netice itibariyle a’yân-ı sâbite kavramı etrâfında dile getirilen düşüncelerin, vahdet-kesret, basitlik-mürekkeplik, tecellî, zuhûr ve mazhar arasındaki ilişkinin keyfiyetine dâir tasavvufun nazariyât kısmına yeni perspektifler ve farklı boyutlar kazandırdığını söyleyebiliriz. Anahtar Kelimeler : İbnü’l-Arabî, Dâvûd-ı Kayserî, A’yân-ı sâbite ABSTRACT CONCEPT OF IMMUTABLE ENTITIES (A’YÂN AL-THABITA) IN DAVUD AL-QAYSARI After Ibn al-Arabi Sufis pay more focused and intense attention to the relationship between existence and knowledge. In this period, because of this relationship, some contacts have been established between the stages of sayr al-suluq and understanding the reality of things. As regards how this contact has been established, the thoughts expressed within the framework of the divine names constitute the essence of the debates in this era. As the form of the divine names expressing a peculiar form of existence, immutable entities is a concept that has come to be used by Sufis in handling the relationship between name and named. Thus, immutable entities that has a unique place in the degrees of divine oneness is situated in the center of the problems of existence and knowledge. Due to its nature, immutable entities accepts the effusion (fayd) that gives the existence by both influencing and being influenced. It is this immanent datum that makes immutable entities the determinant on external entity. Thus, because of the fact that the entities existing outside are only datum immutable entities gives to God, peoples’ knowledge about God is made up of manifestation of the existence occurring in immutable entities. Consequently, we can say that, views put forward about immutable entities have brought new perspectives and opened various dimensions such as oneness-manyness, noncompound-compound, self disclosure, manifestion and locus of manifestation in the Sufi doctrines. Keywords : Ibn al-Arabi, Dāvud al-Qaysari, Immutable Entities