Cumhuriyetten günümüze müzik ders kitaplarında yer alan halk ezgilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SULTAN ŞEKER KÜN

Danışman: Mehmet Ali Özdemir

Özet:

CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE MÜZİK DERS KİTAPLARINDA YER ALAN HALK EZGİLERİNİN İNCELENMESİ Bu araştırma, Cumhuriyetten günümüze müzik ders kitaplarında halk ezgilerine ne kadar yer ayrıldığını, halk ezgilerinin ses (tek ses/çok ses/çalgısal), yöre, çeşit, ölçü, hız, dizi özelliklerini ve halk ezgisi kullanımının kitabın yayınladığı yıllarda yürürlükte olan müzik eğitim programının ihtiyaçlarını karşılamakta yeterli olup olmadığını saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, Cumhuriyetten günümüze müzik ders kitaplarındaki halk ezgilerinin belirlenen amaçlar doğrultusunda incelenmesi için doküman incelemesi yapılmış ve 55 müzik ders kitabı incelenmiştir. Doküman incelemesinden elde edilen sonuçlara göre; · Müzik ders kitaplarında yer alan toplam 3159 ezginin 623 adedinin halk ezgisi olduğu saptanmıştır. · Müzik ders kitaplarında en çok tekrar edilen halk ezgilerinin Çanakkale Türküsü (13 kez), Sarı Mendil (12 kez) ve Sunalar (11 kez) olduğu saptanmıştır. · Müzik ders kitaplarında genellikle tek sesli ezgilerin kullanıldığı belirlenmiştir. · Müzik ders kitaplarında yer alan halk ezgilerinin en çok Sivas yöresine ait olduğu belirlenmiştir. · Müzik ders kitaplarında yer alan halk ezgilerinde çeşit olarak en fazla “türkü” kullanıldığı ve halk ezgilerinin büyük bir kısmında çeşit bilgisi bulunmadığı saptanmıştır. · Müzik ders kitaplarında yer alan halk ezgilerinde en çok 2/4, 4/4 ve 9/8’lİk ölçülerin kullanıldığı saptanmıştır. · Müzik kitaplarında ye alan halk ezgilerinde Türkçe (çabuk, çabukça, orta vb.) ve İtalyanca (moderato, allegro vb.) hız terimlerinin kullanıldığı ve en çok kullanılan hız terimlerinin çabuk, orta ve moderato olduğu ve halk ezgilerinin büyük bir kısmında hız terimi bilgisinin yer almadığı saptanmıştır. · Müzik kitaplarında yer alan halk ezgilerinin dizileri incelendiğinde en çok kullanılan ses aralıklarının, Re4-Do5 (58 kez), Do4-Do5 (48 kez), Do4-La4 (47 kez), Re4-La4 (46 kez), Do4-Re5 (40 kez), Mi4-La4 (31 kez) ve Mi4-Do5 (30 kez) Re4-Sol4 (26 kez) ve Do4-Sol4 (24 kez) olduğu saptanmıştır. · Cumhuriyetten günümüze kadar yayınlanmış olan müzik programlarının tamamı MEB tebliğler dergisinde bulunamamıştır; tebliğler dergisinde bulunan müzik programlarını ile müzik ders kitaplarında yer alan halk ezgisi kullanımının genel olarak örtüştüğü saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: Halk Ezgisi, Müzik Dersi, Ders Kitabı ABSTRACT THE EXAMINATION OF PEOPLES’S TUNE IN TEXTBOOKS FROM THE FOUNDATION OF THE TURKISH REPUBLIC TO NOWADAYS This research is about people’s tunes in textbooks in terms of how much it takes place in textbooks and the examination of these tunes in the tunes of region, variety, dimensions, speed , sernes features and determine sufficiency of the musical education in the years of the publication of the textbooks. In this resarch, 55 primary /secondary / high school textbooks are examined. After the examination of documents ; · From 3159 tunes, 623 tunes are people’s tune in the textbooks. · The most frequent people’s tunes are Çanakkale Türküsü (13 times), Sarı Mendil (12 times), and Sunalar (11 times). · Monopthong tunes are usually took place in textbooks. · The most fregment people’s tunes in the textbooks one from Sivas region. · ‘‘Türkü’’ is the most used tunes and the textbooks usually doesn’t have variety information. · The most frequent dimension in the textbooks one 2/4 and 4/4. · The terms of the that took place in the textbooks are Turkish and Italian mostly. · The most frequent terms are fast, moderato and middle. In additnon, they don’t have speed terms informetion. · The most freguent sound intervals are Re4-Do5 (58 times), Do4-Do5 (48 times), Do4-La4 (47 times), Re4-La4 (46 times), Do4-Re5 (40 times), Mi4-La4 (31 times) ve Mi4-Do5 (30 times) Re4-Sol4 (26 times) ve Do4-Sol4 (24 times). All of the music education programmes could not be found in MEB notification journal. Notification and tunes of the textbooks have a stong correspandence. Key Words: Musical educations, tunes, textbooks.