Transkranyal magnetik stimülasyonun amiyotrofik lateral skleroz tanısına katkısı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Geysu Karlıkaya

Danışman: TÜLİN TANRIDAĞ

Özet:

TRANSKRANİYAL MAGNETİK STİMULASYONUN AMİYOTROFİK LATERAL SKLEROZ TANISINA KATKISI Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalığı üst ve alt motor nöron dejenerasyonu ile karakterize bir hastalıktır. ALS hastalığının tanısında üst motor nöron bulgularını (ÜMN) destekleyecek bir laboratuvar yöntemi henüz rutin kullanıma girememiştir. Son yıllarda kullanılmaya başlanan transkraniyal magnetik stimulasyon (TMS) ile santral motor yolların iletimi hakkında bilgi edinmek mümkündür. Bu tanı aracının özellikle klinik olarak üst motor nöron bulgusu olmayan hastalarda üst motor nöron tutulumunu göstermek açısından önemli rol oynayabileceği düşünülmüş ve bu yönde çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada amaç, klinik olarak ALS tanısı almış olgularda TMS’un ÜMN tutulumunu göstermedeki rolünün araştırılmasıdır. Bu çalışma için klinik olarak ALS tanısı almış 13 hasta ile 10 sağlıklı gönüllüde TMS ile motor uyarılmış potansiyel çalışması yapılmıştır. İnceleme sırasında kortikal motor eşik (KME), kortikal sessiz period, motor uyarılmış potansiyel latansı ve amplitüdü ve santral motor iletim zamanı gibi farklı parametreler değerlendirilmeye alınmıştır. Kontrol grubu ile karşılaştırılan sonuçlarda en belirgin farklılığın KME değerinde olduğu saptanmış ve incelenen diğer parametrelerde kontrol grubu ile hastalar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamıştır. KME değişikliklerinin ALS hastalarında hastalık süresi ile ilişkili olduğu, erken dönemde glutamat ile ilişkili hipereksitabiliteye bağlı olarak KME değerinde azalma olduğu bilinmektedir. Daha ileri dönemlerde gözlenen KME’te artma kortiko-motor nöron kaybı ile ilişkili gibi görülmektedir. Bizim çalışmamız sonucunda TMS’un sadece AMN bulgusu olan hastalarda subklinik ÜMN tutulumunun gösterilmesi açısından faydalı bir tanı aracı olduğu düşünülmüştür. Kortikal eksitabilite değişiklikleri ALS’e özgüdür. TMS’in ağrısız, güvenilir ve kolay uygulanılabilir bir teknik olarak günümüzde ALS tanısında yararlanılmakta ancak gelecekte ALS patogenezi ve tedaviye de bir ışık tutması muhtemel bir tanı aracıdır. TRANSCRANİAL MAGNETİC STİMULATİON İN AMYOTROPHİC LATERAL SCLEROSİS SUMMARY Amyotrophic Lateral Sclerosis (ALS) is a disorder characterized by upper and lower motor neuron degeneration. Electromyography is helpful for documenting lower motor neuron dysfunction while, a method to routinely evaluate upper motor neuron (UMN) dysfunction is not available. Recently transcranial magnetic stimulation (TMS) has become a populer method for the evaluation of central motor pathways. This method is especially useful in patients with no clinical UMN dysfunction. The aim of this study was to evaluate the role of TMS in demonstrating UMN dysfunction in ALS patients. A motor evoked potential study with TMS was performed on 13 ALS patients and 10 healthy controls. Cortical motor threshold (CMT), cortical silent period, motor evoked potential latency and amplitude and central motor conduction time were the parameters evaluated. The most sensitive parameter was found to be CMT, while none of the other parameters were found to be statistically significant between the patients and controls. It is known that different CMT changes occur depending on the disease stage. In the early period with glutamate induced hyperexitability the CMT decreases, while in the late stage of the disease the CMT increases due to cortico-motor neuron loss. According to our findings TMS is a useful method to evaluate ALS patients with subclinical UMN. Cortical exitability changes are specific for ALS. TMS is a painless, easy and sensitive method which for now helps the diagnosis of ALS but hopefully in the future may also hold a light to the pathogenesis and treatment of ALS.