Tevfik Özmert'in "Tarihte Hicaz İhtilali" eseri (transkripsiyonlu metin-inceleme)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Özlem Sayman

Danışman: SÜLEYMAN BEYOĞLU

Özet:

Bu tez çalışmasında, Tevfik Özmert’in “Tarihte Hicaz İhtilali” çalışması Türkçeye çevrilmiş ve Osmanlı Devleti’nden Hicaz topraklarının ayrılmasına neden olan Mekke emiri Şerif Hüseyin’in 1916 yılında organize ettiği isyan hareketinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle Osmanlı Devleti’nin Hicaz’daki idari yönetiminin özellikleri ele alınmıştır. Osmanlı Devleti’nde vezir rütbesiyle devletin bir memuru olan, 1908 yılında Mekke Emiri olarak atanan Şerif Hüseyin’in, Hicaz bölgesinde nüfuzunu artırmaya yönelik yaptığı çalışmalar, oğulları aracılığıyla İngilizler ve Arap milliyetçileri ile kurduğu ittifaklar, isyan hareketinin Birinci Dünya Savaşı içerisinde olan Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri, değerlendirilmiştir. Çalışmanın çerçevesi Tevfik Özmert’in Taif’teki isyan hareketi sırasındaki gözlemleriyle oluşturulmuştur. İsyana tanık olan Özmert, yaşadıklarını ““Tarihte Hicaz İhtilali” adlı eserde kaleme almıştır. Tevfik Özmert eserinde Hicaz bölgesinin ekonomik ve sosyal yapısını anlattıktan sonra Mekke’deki emir ve valiler hakkında kısaca bilgi vermiştir. İsyanın ortaya çıkmasına yol açan dinamiklere etraflıca değinen Özmert, isyanın büyümesinde etkili olan nedenlere de yer vermiştir. -------------------- In this thesis, Tevfik Özmert's transcription of the “Hejaz Revolution in History” was translated into Turkish, and it was aimed to investigate the rebellion movement organized by the Emir of Mecca, Şerif Hüseyin in 1916, which led to the separation of the Hejaz lands from the Ottoman State. For this purpose, firstly, the characteristics of the administrative governance of the Ottoman Empire in Hejaz was reviewed. A clerk of the state with the rank of Vizier in the Ottoman Empire, Sherif Hussein, who was appointed as the Emir of Mecca in 1908 and has been working to increase his influence in the Hejaz region, and the alliances with the Arab and British nationalist built through his sons, the effects of the rebellion movement on the Ottoman Empire in the First World War were evaluated. The framework of the study was formed by Tevfik Özmert’s observations during the rebellion movement in Taif. He had witnessed the rebellion and written down his experiences in the book called “Hejaz revolution in History”.In his work, Tevfik Özmert briefly explained the economic and social structure of the Hejaz region and gave brief information about the emirs and governors in Mecca. Özmert, who cites the dynamics that led to the emergence of the rebellion, has included also the reasons that have affected the growth of the rebellion.