3 boyutlu yazıcıların tasarımcı - kullanıcı kapsamında değerlendirilmesi ve endüstriyel ürünlerin kişiselleştirilmesine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Pelin Öztürk

Danışman: ERKUT ERYAYAR

Özet:

Bu çalışmada birinci sanayi devrimi ile başlayıp içinde bulunduğumuz dördüncü sanayi devrimine kadar gelişen teknolojilerin endüstriyel ürün tasarım ve kullanım süreçlerini nasıl etkilediği incelenmiştir. Bu etkileşimin ürün kişiselleştirme kavramı bağlamında kullanıcıların davranışlarını nasıl etkilediği ise 3 boyutlu yazıcıların kullanımı özelinde değerlendirilmiştir. Sanayinin Gelişimi ve Tasarıma Etkileri başlıklı bölümde birinci, ikinci ve üçüncü sanayi devrimlerinin gelişim süreçlerinden bahsedilmiştir. Aynı zamanda bu dönemlerde yaşanan gelişmeler ışığında doğan ve ürün tasarımına etkisi olan tasarım akımları incelenmiştir. Dördüncü Sanayi Devrimi başlıklı bölümde günümüzde yaşamakta olduğumuz sanayi devrimini tetikleyen unsurlar açıklanmıştır. Bu tetikleyici unsurlardan bu çalışmanın esas konusu olan 3 boyutlu yazıcılar, çeşitleri ve çalışma prensipleri detaylandırılmıştır. Maker Hareketi bölümünde ise dördüncü sanayi devriminin beraberinde getirdiği bir akım olarak nitelendirilen ve anlayışları kendi imkanları ile onarmak, üretmek ve icat etmek olan hobiciler, zanaatkarlar ve yenilikçilerin liderlik ettiği maker yani “yapıcı” hareketi incelenmiştir. Endüstri Ürünleri Tasarımcısı ve Kullanıcı İlişkisi bölümünde 3 boyutlu yazıcıların tasarımcı ve kullanıcı kapsamında değerlendirilebilmesi adına endüstri ürünleri tasarımcısı ve kullanıcı kavramları irdelenmiş ve sanayi devrimi öncesi ve sonrası ürün tasarım süreci detaylandırılmıştır. Kişiselleştirme bölümünde kişi, eşya ve kişiselleştirme kavramları irdelenmiş, bireysel kişiselleştirme ve kitlesel kişiselleştirme üzerinde durularak kullanıcıların ürün kişiselleştirme motivasyonu açıklanmıştır. Bu bölümde ayrıca 3 boyutlu yazıcılar aracılığı ile yapılan kişiselleştirme örnekleri derlenmiştir. Sonuç ve Değerlendirmeler bölümünde ise öncelikle önceki bölümlerde açıklanan kavramlar ve olgular doğrultusunda kişiselleştirme amaçlı kullanıcı katılımı analizi yapılmıştır. Kullanıcıların 3 boyutlu yazıcılar ile tasarım ve üretim döngüsüne nasıl dahil olduğu aktarılmıştır. Endüstri ürünleri tasarımcısının 3 boyutlu yazıcılar aracılığı ile kişiselleştirme bağlamında ürün tasarım sürecine dahil olması ile ilgili olgular tartışılmıştır. Ayrıca bu bölümde, kullanımı yaygınlaşan 3 boyutlu yazıcılar ve gittikçe önem kazanan maker hareketinin kitlesel üretimin zanaat üretimine dönüşüne katkıları üzerinde durulmuştur. -------------------- In this study, it is exemined how technologies developing from the first industrial revolution to the fourth industrial revolution that we are currently going through affected industrial product design and utilization processes. How this interaction has affected users’ behaviors in the context of product customization is evaluated with regard to 3D printer usage. In the chapter titled Industrial Development and Its Effects; the development process of the first, the second and the third industrial revolution are mentioned. Also design movements which emerged in the light of ongoing developments and affected industrial design are examined. In the chapter titled Fourth Industrial Revolution; the factors which triggered currently lasting fourth industrial revolution are stated. Through all triggering factors; 3D printers, varieties and operating principles are elaborated as the main subject of this study. In the chapter of Maker Movement; the maker movement which has been defined as a trend attended by the fourth industrial design and has been generated by the lead of hobbyists, artisans and innovators prefering to repair, produce and invent instead of purchasing is assessed. In Industrial Product Designer and User Relations chapter; the terms of industrial designer and user are probed in order to evaluate 3D printers in the sense of designer and user and design process before and after industrial revolution are detailed. In Customization chapter; the terms of individual, object and customization are also probed and product customization motivation is clarified emphasizing individual and mass customization. Additionally, samples of customization that are performed via 3D printers complied in this section. In Conclusion and Appreciations chapter; firstly it is perfomed an analyse of customization-intentional user attendance in accordance with terms and features explained in previous sections. It is narrated how users involved the cycle of design and production with 3D printers. Also the spesifics about inclusion to product design process by industrial designers in the context of customization via 3D printers are discussed. Moreover contributions of widespreading 3D printer usage and increasingly important maker movement about transformation from mass production to artisan production are emphasised in this section.