İş Dergisi’ne göre Türkiye’nin ekonomik ve sosyal meseleleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Esin Kumral

Danışman: MURAT KORALTÜRK

Özet:

Anahtar Kelimeler: İş dergisi, Ziyaeddin Fındıkoğlu, Orhan Tuna, Gerhard Kessler. İŞ DERGİSİ’NE GÖRE TÜRKİYE’NİN EKONOMİK VE SOSYAL MESELELERİ 1934-54 yılları arasında yayımlanan İş Felsefe Ahlak ve İçtimaiyat Mecmuası belirli bir döneme damga vurmuş ve dönemin entelektüel iklimini etkilemiş bir yayındır. Ziyaeddin Fındıkoğlu ve Orhan Tuna’nın yazı işleri müdürlüğü yaptığı dergide Prof. Dr. Gerhard Kessler’in de pek çok yazısı yayımlanmıştır. Bu çalışmada derginin ekonomik ve sosyal hayatı ilgilendiren yazıları 5 başlık altında toplanarak incelenmiştir. Çalışmanın ilk kısmını “çocuk meselesi” oluşturmaktadır. Bu bölümde İş’in çocuk meselesine yaklaşımı üzerinden dönemde “çocuk”a bakış değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci kısmını Zonguldak Havzası oluşturmaktadır. Bu bölüm II. Dünya Savaşı boyunca uygulanan iş mükellefiyeti uygulamalarını göstermektedir. Üçüncü bölüm İş’in monografik çalışmalarına ayrılmıştır. Belirli bir konuda bilimsel verilere dayanan bu çalışmalar, objektif değerlendirmelere olanak tanımaktadır. Kooperatifçilik konulu dördüncü bölümün yazılma amacı ise dönemin kooperatifçilik anlayışına ışık tutmaktadır. Son bölüm ise dünyada ve Türkiye’de II. Dünya Savaşı sonrası dönemde uygulanan sosyal politikaları mercek altına almaktadır. ABSTRACT ACCORDING TO IS MAGAZİNE ECONOMIC AND SOCIAL ISSUES IN TURKEY “İş Felsefe Ahlak ve İçtimaiyat Mecmuası” had been printed between the years 1934 and 54. It was very popular in the specific term and effected intellectual climate of the term as well. Ziyaeddin Fındıkoğlu, Orhan Tuna –as chief editors-and Prof. Gerhard Kessler took place on the editorial staff of the magazine. The issues of the magazine-which involve economic and social matters- classified into five categories. Firs part of the thesis is concerned with “children matter”. In this way, understanding of “child” of the term is analyzed. Second part of the thesis is about Zonguldak Coal Basin. The study reveals compulsory labour policy during the Second World War period .Third part is reserved for the monographic studies. This enables objective evaluations about any specific subject. Because monographic studies provided by scientific information. In the Next part aimed to throw fresh light on cooperative systems of the term. Global Social policy and social policy in Turkey in the Post War period is mentioned as a last point. İÇİNDEKİLER SAYFA NO: TABLO LİSTESİ………………………………………………………………… VI KISALTMALAR.................................................................................................... VII 1. GİRİŞ....................................................................................................................1 2. İŞ’E DAİR………………………………………………………………………4 2.1 İş’in Yazarları……………………………………………………………..8 3. CUMHURİYET DÖNEMİNDE ÖNCELİKLİ BİR GÜNDEM: ÇOCUK…………………………………………11 3.1 İş’de Çocuk Meselesi………………………………………………………….18 3.1.1 Çocuk Ölümleri……………………………………………………….20 3.1.2 Sanayide Çocuk İşçiler………………………………………………..23 3.1.2.1 Serseri Çocukları İş Hayatına Kazandırma…………………………31 3.1.3 Diğer Meseleler……………………………………………………...32 3.1.4 “Çocuk Meselesi”nin Türklüğü……………………………………...34 4. ZONGULDAK HAVZASI…………………………………………………….36 4.1 Zonguldak Havzası’nın Tarihine Bir Bakış……………………………………36 4.2 Dünya Savaşı Yıllarında Havza………………………………………………..43 4.2.1 İşgücü Yaratma’da İskan Politikalarının Önemi……………………………………………….. 46 4.2.2 Nitelikli İşgücü Yaratmak:…………………………………………………....50 Zonguldak Yüksek Maadin Sanayi Mektebi 4.3 Maden Arama ve İşletme Kanunu Üzerine…………………………………….52 4.4 Zonguldak’ta Basın Tarihi Üzerine……………………………………………..54 5. İŞ’DE MONOGRAFİK ÇALIŞMALAR…………………………………….. 56 5.1 Eğitim Meselesi…………………………………………………………………56 5.1.1 Üniversite Yurtları Üzerine……………………………………………..59 5. 2. Toprak Meselesi ve Köylülük…………………………………………………67 5.2.1 İş’de Köy Monografileri………………………………………………..70 5.2.2 Birkaç Anadolu Köyünde Ailenin Şekli ve Yapısı……………………..73 6. KOOPERATİFÇİLİK TARTIŞMALARI……………………………………76 6.1 Kooperatifçilik Meselesine Giriş………………………………………….76 6.2 Tek Partili Dönemde Kooperatifçilik……………………………………. 78 6.2.1 Devletçilik ve Kooperatifçilik…………………………………….80 6.3 İş’de Kooperatifçilik……………………………………………………...82 6.3.1 İstihlak (Tüketici) Kooperatifçiliği………………………………..85 6.3.2 Zirai Kredi Kooperatifleri………………………………………...86 6.3.3 Türkiye’den Muhtelif Deneyimler………………………………..90 7. İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI SOSYAL POLİTİKALAR…………..93 7.1 Genel Bir Bakış……………………………………………………………93 7.2 Türkiye’nin Genel Durumu……………………………………………….100 7.2.1 Çalışma İlişkilerinin Durumu……………………………………..103 7.3 İş’in Çalışma İlişkilerine Yaklaşımı………………………………………106 7.3.1 Sigorta ve Sosyal Güvenlik……………………………………….107 7.3.1.1 Beveridge Planı…………………………………………………110 7.3.2 Sendikalar ve Grev Hakkı………………………………………………112 7.3.2.1 Türkiye'ye Dair…….…………………………………………...113 7.3.2.1.1 İzmir’de İşçi Sendikaları……………………………………...117 7.3.2.2 İsviçre’de İşçi Sendikaları………………………………………122 7.3.2.3 Diğer Sendikalar...………………………………………………123 8. SONUÇ..................................................................................................................126 EKLER……………………………………………………………………………..127 KAYNAKÇA………………………………………………………………………130