Güncel tüketici satın alma eğilimleri ile yabancı ürün satın alma niyeti arasındaki ilişkide fiyat algısının aracılık etkisi üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUSTAFA ÜNSALAN

Danışman: AZRA BAYRAKTAR

Özet:

Güncel tüketici satın alma eğilimleri olan tüketici etnosentrizmi, tüketici ulusal kimliği ve tüketici kozmopolitanizm eğilimleri tüketicilerin yabancı ürün satın alma niyetini etkilemektedir. Tüketicilerin satın alma kararlarını etkileyen fiyatın bilişsel boyutlarından olan fiyat algısının güncel tüketici satın alma eğilimleri ile yabancı ürün satın alma eğilimleri arasındaki ilişkideki aracılık rolünün ölçülmesi bu çalışmada amaçlanmıştır. Fiyat algısını oluşturan boyutların her birinin bu ilişkiye etkisi incelenmiştir. Çalışmanın uygulama kısmında 598 beyaz yakalı tüketiciye ulaşılarak veri toplanmıştır. Toplanan veriler aracılık etkisi analizi ve bootstrap yöntemi ile analiz edilmiştir. Fiyat algısına uygulanan faktör analizi sonucunda elde edilen fiyat uzmanlığı, fiyat bilinci, indirim duyarlılığı, prestij hissi, prestij mesajı, değer kontrolü, değer kalite ilişkisi ve fiyat kalite ilişkisi boyutlarının aracılık etkileri incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda tüketici etnosentrizmi ile yabancı ürün satın alma niyeti ve tüketici kozmopolitanizmi ile yabancı ürün satın alma niyeti arasındaki ilişkilerde aracılık etkisi bulunmuştur. Ancak tüketici ulusal kimliği eğilimi ile yabancı ürün satın alma niyeti arasındaki ilişki hiçbir fiyat algısı boyutundan etkilenmemektedir. ABSTRACT Consumer ethnocentrism, consumer national identity and consumer cosmopolitanism trends, which are current consumer purchasing trends, affect foreign product purchase intention. It is aimed in this study to measure the mediating role of the price perception, which is the cognitive dimension of the priceas a affecting factor of the consumer purchasing, on the relationship between the current consumer purchasing tendencies and foreign product purchase tendencies. The effects of each of price perception dimensions are examined. In this research, 598 white-collar consumers were reached and data was collected. The collected data were analyzed by mediation analysis and bootstrap method. Mediating effects of the price perception dimensions, which are obtained by factor analysis- price mavenism, price consciousness, sale proneness, prestige sense, prestige message, value control, value quality schema and price quality schema-, are examined. As a result of analysis, mediating effects of price perception dimensions are founded on the relationship between consumer ethnocentrism and foreign product purchase intention, and on the relationship between consumer cosmopolitanism and foreign product purchase intention. However, the relationship between the consumer national identity tendency and foreign product purchase intention is not affected by any price perception dimensions.