Uluslararası ödemelerde tarafların karşılaştıkları riskler ve kur riskinin önemi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2000

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HİLAL YILDIRIR

Danışman: NURDAN ASLAN

Özet:

ULUSLARARASI ÖDEMELERDE TARAFLARIN KARŞILAŞTIKLARI RİSKLER VE KUR RİSKİNİN ÖNEMİ Günümüzde ülkemiz ekonomisinde dış ticaret önemli bir yer tutmaktadır. Yapılan dış ticaret işlemlerinde farklı ödeme şekilleri kullanılmaktadır. Kullanılan bu ödeme şekilleri, çeşitli riskleri beraberinde getirmekte, firmalar içinde bulundukları duruma uygun bir ödeme şekli tercih etmediklerinde zor durumda kalabilmektedirler. Dış ticaret işlemlerinde dört ana ödeme şekli kullanılmaktadır. Bunlar peşin ödeme, mal mukabili ödeme, vesaik mukabili ödeme ve akreditifli ödemedir. Her ödeme şeklinde, tarafların yükleneceği riskler farklı boyutta olup, ithalatçı ve ihracatçı için en güvenli olanı akreditifli ödemelerdir. Akreditifli ödemelerle farklı şekillerde karşılaşılabilir. Teyitli-teyitsiz akreditifler, dönülebilir-dönülemez akreditifler, döner akreditif, karşılıklı akreditif, devredilebilir akreditif, garantili akreditif, kırmızı ve yeşil şartlı akreditifler bunlardan bazılarıdır. Ödeme şekillerine bağlı olarak, taraflar ticari risk, politik risk ve kur riski ile karşı karşıya kalmaktadır. Ticari risk, ithalatçı veya ihracatçının firmasından kaynaklanan risktir. Politik risk ise ithalatçı veya ihracatçının bulunduğu ülkeden kaynaklanan risktir. Diğer risk türü olan kur riski, en çok karşılaşılan ve en önemli risk türü olup, döviz kurlarındaki belirsizliklerin meydana getirdiği risktir. Ödemelerde vade uzadıkça kur riskinin önemi de artmaktadır. Kur riskinden kaçınmak için, farklı yöntemlere başvurulmaktadır. Bunlardan ilki, peşin döviz işlemleridir. Peşin döviz işlemlerinde işlem bedeli kadar para, vade sonuna kadar bankaya faize yatırılmakta, kur riskinin telafi edilmesi sağlanmaktadır. Diğer yöntemler, swap, opsiyon, forward ve futures işlemleridir. Bu işlemlerin ortak yönü, bugünden belirli süreler için belirli fiyatlardan sözleşmeler yapılarak, karşılaşılacak kur riskinin giderilmesidir. Bu şekilde gelecekte kurlar ne olursa olsun, elde edilecek bedel bugünden kesin olarak bilinmekte ve kur riski ortadan kalkmaktadır. Bunun dışında firmalar, bazı firma stratejileri kullanarak da kur riskine karşı önlem almaktadırlar. Ancak bu önlemler sadece riski azaltmakta, kesin ve etkili bir çözüm olmamaktadır. RISKS OF SIDES IN INTERNATIONAL PAYMENT TERMS, AND IMPORTANCE OF THE EXCHANGE RATE RISK SUMMARY Nowadays, foreign trade has an important place in our country's economy. There are different payment terms in foreign trade transactions. These payment terms bring a lot of risks together with and it cause that the companies get in a diffucult positions. There are four main payment terms in foreign trade transactions. They are cash payment, cash against goods, cash against documents and letter of credits. Sides of foreign trade transactions, take on risks for all payment terms. But the safest one is letter of credit all the time for both of exporters and importers. Letter of credits have various types such as Confirmed-Unconfirmed L/C, Revocable-Irrevocable L/C, Revolving L/C, Back to back L/C, Transferable L/C, Red-clause L/C, Green-clause L/C, Standby L/C. Owing to foreign trade transactions, sides match commercial risk, political risk and exchange rate risk. Commercial risk is the one that originates from the company of the exporter and importer. Likewise, political risk is the one that originates from the country of the exporter and importer. The other risk, exchange rate risk is the most important risk type among the three risks and that's why is indefiniteness in exchange rates. When due date get longer, importance of exchange rate risk increase. There are different kinds of methods to get out of exchange rate risk. One of them is spot exchange transactions and the others are swap, options, futures and forwards. Common aspects of them is elimination of the exchange rate risk by making agreements for specific times and prices. In this way, whatever the exchange rates are in the future, the price is known beforehand and thus exchange rate risk disappears. Besides, the companies, take measures against to exchange rate risks by using company strategies. But they only decrease the risk, cannot be of certain and effective solution.