Teoride ve uygulamada dış ticaret hadleri ve kalkınma ilişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DEMET YÖRÜK

Danışman: NURDAN ASLAN

Özet:

TEORİDE VE UYGULAMADA DIŞ TİCARET HADLERİ VE KALKINMA İLİŞKİSİ Küreselleşmenin yaşandığı günümüzde, dış ticaretin katkısı olmadan kalkınmanın sağlanamayacağı yaygın bir görüştür. Bu yüzden ekonomi teorilerinde dış ticaret ve kalkınma en çok incelenen konular arasında yer almaktadır. Ülkelerin ekonomik ilişkilerinin ve bağlantılarının giderek arttığı günümüzde mal hareketlerinde ciddi artışlar olmaktadır. Dış ticarete konu olan malların fiyatlarında zaman içinde meydana gelen değişmeler, taraf ülkeleri avantajlı veya dezavantajlı durumlarla karşı karşıya bırakması dış ticaret hadleri kavramının önemini arttırmıştır. Dış ticaret hadleri kavramı, iktisadi çözümlemelerde özellikle gelişmekte olan ülkelerin dış iktisadi ilişkilerinin analizinde kullanılmaktadır. Dış ticaret hadleri, azgelişmiş ülkelerin gelişmiş ülkeler ile ticaret yaparak iktisadi kalkınmalarını sağlama çabalarında en çok tartışılan konular arasında yerini korumakta olup bu çalışmada dış ticaret hadleri ve kalkınma ilişkisi, literatürde bulunan çeşitli görüşlere yer verilerek incelenmeye çalışılmıştır. Dış ticaret hadlerinin uzun dönemde az gelişmiş ülkeler aleyhine geliştiği konusunda bir çok tartışma olmakla birlikte kesin bir yargı bulunmamaktadır. İkinci Dünya Savaşı sonrası konuyla ilgili olarak yapılan çalışmalarda, ağırlıklı olarak dış ticaret hadlerinin az gelişmiş ülkeler aleyhine geliştiği veya dış ticaret hadlerinin uzun dönem eğilimlerine ilişkin istatistik ve teorik dayanakların yetersiz olduğu şeklinde sonuçlar elde edilmiştir. Küreselleşmenin aşırı boyutlara ulaştığı bir dünyada, azgelişmiş ülkelerin dış ticaret olmadan kalkınmalarını gerçekleştirmeleri mümkün değildir. Yani geçmişteki şartları göz önüne alarak, gelecekte de ticaret hadlerinin az gelişmiş ülkeler aleyhine gelişeceğini ileri sürerek uzun dönemli kesin yargılara varmak yanıltıcı olacaktır. ABSTRACT THE TERMS OF TRADE AND ITS RELATIONSHIP WITH THE DEVELOPMENT IN THEORY AND PRACTICE Today while the globalization is being lived it is common thought that development can not be made without foreign trade. Therefore foreign trade and development are one of the most analyzed subjects in the economic theories. At the present days while economic relationships and connections of countries raise, the goods movements also increase seriously. In the length of time changes at the prices of the goods that organized by the foreign trade, facing side countries into advantageous or disadvantageous situations, makes terms of trade more important. The terms of trade is used in the economic analyses especially analyzing foreign economic relationships of developing countries. The terms of trade keeps its position that one of the most argued subjects in the economical development efforts of underdeveloped countries trading with the developed countries. In this study, terms of trade and its relationship with development have been tried to analyze by referring to various concepts in the literature. Although there is a lot of arguments about that in the long period terms of trade progressed against underdeveloped countries there is no absolute decision. Afterwards the world War Second, the studies regarding the subject got results that mostly terms of trade progressed against underdeveloped countries or it is insufficient that statistical and theoretical indications concerning long period tendency of terms of trade. In the world which has globalization that reaches enormous dimensions it is not possible to perform development for underdeveloped countries without foreign trade. In other words by taking into consideration past circumstances, in the long period it will not be correct to come to a absolute conclusion that in the future the terms of trade will progress against underdeveloped countries.