Gazimağusa ve çevresinin coğrafi etüdü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYNUR KAYKI

Danışman: HAMZA AKENGİN

Özet:

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefkoşa'dan sonra ikinci büyük yerleşim birimi olan şehrin, 1974 sonrası büyük bölümü Türk toprakları içerisinde kalmıştır ve bugüne kadar bütün yönlerini kapsayan detaylı bir araştırma yapılmamıştır. Bu durum araştırmamızın temel amacını oluşturmaktadır. Araştırmada Gazimağusa ve çevresinin fiziki, beşeri ve ekonomik coğrafya özellikleri ele alınarak, şehirsel fonksiyonları coğrafi bir bakış açısıyla ortaya konulmaya çalışılmıştır. Gazimağusa şehri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin doğusunda yer almaktadır. Meserya ovasının doğu ve güneydoğusunu kaplayan şehrin kuzeyinde Girne dağları bulunmaktadır. Jeolojik yönden oldukça genç birimler üzerinde yer alan Gazimağusa aynı zaman da önemli bir liman kenti olma özelliğini de taşımaktadır. Kentin özellikleri incelenirken genel eserlerin yanı sıra çeşitli periyodiklerden de yararlanılmıştır. Bunun yanında Temmuz 2009’da arazi çalışması sırasında yapılan gözlemlerden önemli ölçüde faydalanılmıştır. İnsan kaynakları açısından Gazimağusa’nın demoğrafik yapısı nüfus hareketlerinden etkilenmektedir. Çok uzun yıllardan beri liman kenti olması nedeniyle Kıbrıs’ın dış dünyaya açılan en önemli kapılarından biri olmuş ve farklı kültürleri bünyesinde barındırmıştır. Bu kültürel etkileşim kentin ve insanının mozaiğini oluşturmuştur. Gazimağusa kurulduğu günden bu yana, değişen idari, sosyo-ekonomik koşullara paralel olarak değişik biçimlerde şekillenen kent dokusu bugün farklı bir gelişim eğilimi içinde bulunmaktadır. Doğu Akdeniz Üniversitesi’nin kurulmasından sonra, tarihi kimliğinin yanı sıra, liman kenti ve bölgesel merkez olma özelliklerine sahip kent, bir üniversite şehri olma sürecini yaşamaktadır. Bu sektörün gelişmesi inşaat, ticaret, mali hizmetler ve kişisel hizmetleri de beraberinde bağımlı olarak büyütmektedir. Ancak tarım, sanayi, turizm gibi üretken hizmetler aynı paralel gelişmeyi gösterememiştir. Kıbrıs’ın uluslar arası durumu da kenti pek çok yönden olumsuz etkilemektedir. Çalışmada Gazimağusa’nın bu tür özellikleri ön plana çıkarılarak sorunlar tespit edilmeye ve öneriler getirilmeye çalışılmıştır. ABSTRACT The biggest part of the city was kept in Turkish lands after 1974 which was the second biggest settlement location unit after Lefkosia of Turkish Republic of Northern Cyprus, and a detailed investigation that comprises its all aspects was not made until today. This situation constitutes the main purpose of our research. In our research physical and humanity and economical geographical properties of Gazimağusa (Famagusta) and it’s around was examined and it was aimed to focus on its urban functions by a different point of view. Gazmimağusa (Famagusta) city locates in the east side of Turkish Republic of Northern Cyprus. Girne Mountains lies in north side of the city which comprises east and southern east of Meserya lowland. In addition of having properties of coastal town, Gazimağusa (Famagusta) is also on very young units in respect of geological aspect. In addition to general works, its various periodic were also used while examining the properties of the city. Furthermore, observations during land study also provided very valuable data, which was made on July 2009. Demographic structure of Gazimağusa (Famagusta) was widely affected from population movements according to human resources aspect. As it is a coastal town for long years, it became one of the most important values of Cyprus in relation to external world and it always had various cultures together. This cultural interaction constituted the mosaic of the city and people. The structure of Gazimağusa (Famagusta) is showing a different development tendency today, which has been forming from the first day of its establishment according to administrative, social-economical conditions. The city which has coastal town and regional centre properties in addition to its historical identity is now experiencing being an university city upon establishment of Doğu Akdeniz Üniversitesi (Eastern Mediterranean University). Construction, trade, financial service and personal services are also developing as being parallel to sector as a result of development in this sector. However, productive services such as agriculture, industry, tourism could not show the same parallel development. International situation of Cyprus is also affecting the city negatively due to several aspects. In this study it is aimed to determine problems and offering solutions to such problems by means of focusing on such properties of Gazimağusa (Famagusta).