CD 36 gen polimorfizmi ile ateroskleroz arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FARUK TAMTÜRK

Danışman: NESRİN KARTAL ÖZER

Özet:

CD 36 GEN POLİMORFİZMİ İLE ATEROSKLEROZ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ Ateroskleroz ve bu hastalığın miyokardiyal enfarktüs ve iskemik inme gibi başlıca komplikasyonları, tüm dünyada hala en önemli sağlık problemlerinden biridir. Ateroskleroz, mononükler lenfositlerin intima tabakasına infiltrasyonu, damar düz kas hücrelerinin çoğalması ve ekstrasellüler matriks birikimi ile karakterize edilen damar duvarındaki hasara cevapla gelişen kronik inflamatuar bir hastalıktır. Artmış ve değişikliğe uğramış LDL, sigaranın neden olduğu serbest radikaller, hipertansiyon, diyabet, genetik değişiklikler, artmış plazma homosistein düzeyleri, infeksiyona neden olan mikroorganizmalar ve/veya diğer faktörlerin etkileşimlerini içeren endotele bağlı fonksiyon bozukluğunu mümkün kılan sebepler ateroskleroza yol açmaktadır. Ateroskleroza yol açan mekanizmalar tamamiyle açık olarak bilinmemektedir. Ancak aterosklerozun oluşumunda köpük hücrelerin varlığı ve CD36 çöpçü reseptörlerinin önemi üzerinde durulmaktadır. CD36, damar duvarında monositten oluşan makrofajlar tarafından OxLDL’nin hücre içine alınmasında rol almaktadır. CD36, yağ asit ve lipit metabolizmasında fizyolojik bir role sahiptir. Bu molekülün ekspresyonunda veya aktivitesinde genetik çeşitlilik ateroskleroz riskinde bağımsız etkiye sahiptir. CD36’da oluşabilen C478T tipi bir polimorfizm, CD36 ekspresyonunda direkt olarak anlamlı azalmalara yol açmaktadır. Bu nedenle çalışmada, erişkin kişilerde C478T (Pro90Ser) polimorfizmi analiz edilmiştir. Total kolesterol, LDL kolesterol, HDL kolesterol, trigliseritler, glukoz düzeyleri, kan basınçları ve vücut kitle indeksi gibi aterosklerozla ilişkisi olan parametreler değerlendirilmiştir. Çalışmamızda, 125 kişiden sadece birinde heterozigot CD36 mutasyonu olduğu diğerlerinde C478 homozigor (yaban tip) olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, CD36 gen polimorfizmi ve ateroskleroza neden olan lipit profili arasındaki ilişkiyi araştırmak için geniş bir hasta grubu ve aynı zamanda farklı polimorfizmlerin ve CD36 ekspresyonunun incelenmesi planlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Ateroskleroz, CD36, Çöpçü Reseptör, Polimorfizm CD36 GENE POLYMORPHISM AND ITS ASSOCIATION WITH ATHEROGENIC LIPID PROFILE Atherosclerosis and its major complications such as myocardial infarction and ischemic stroke are still a major health problem in the world. Atherosclerosis is now regarded as a chronic inflammatory disease developing in response to injury in the vessel wall and is characterized by the infiltration of mononuclear lymphocytes into the intima, migration and proliferation of vascular smooth muscle cells, and accumulation of extracellular matrix. Possible causes of endothelial dysfunction leading to atherosclerosis include elevated and modified LDL, free radicals caused by cigarette smoking, hypertension, and diabetes mellitus, genetic alterations, elevated plasma homocysteine concentrations, infectious microorganisms, and combinations of these or other factors. In atherosclerotic lesions, the nature of the inciting pathogen is not entirely clear. However, researchers focused on foam cells formation and importance of the CD36 scavenger receptors in the pathogenesis of atherosclerosis. CD36 is involved in the uptake of OxLDL by monocyte derived macrophages in the vascular wall, a key molecule of majority event for the initiation of atherosclerosis. CD36 has a physiological role in fatty acid and lipid metabolism. The genetic variability in the expression or activity of this molecule may have independent impact on the risk of atherosclerosis. The C478T substitution on CD36 directly leads to the significant reduction in CD36 expression. In this study, polymorphism C478T (Pro90Ser) were analyzed. Among the parameters which is related to atherosclerosis, total cholesterol, LDL cholesterol, HDL cholesterol, triglycerides, glucose concentrations, blood pressure and body mass index (BMI) were also evaluated. In our study, we detected only one heterozygous CD36 mutation, others displayed C478 homozygous (wild type) in 125 adults. In order to investigate relation CD36 gene polymorphism and atherogenic lipid profile, we are planning to study a larger group and investigate different polymorphisms, and expression of CD36. Keywords: Atherosclerosis, CD36, Scavenger Receptor, Polymorphism