ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÜST BİLİŞSEL FARKINDALIK DÜZEYLERİ İLE ÖZ-YETERLİK ALGI DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ (BAHÇELİEVLER İLÇESİ ÖRNEĞİ)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Bilgi Şerifoğlu

Danışman: Seval Eminoğlu Küçüktepe

Özet:

Yapılan araştırmanın amacı; ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık düzeyleri ile öz-yeterlik algı düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu doğrultuda; öğrencilerin üst bilişsel farkındalık düzeyi ve öz-yeterlik algı düzeyleri cinsiyet, sınıf, okul türü, ailenin algılanan gelir durumu, anne-babanın eğitim durumu değişkenleri ile ilişkilendirilmiştir. İlişkisel tarama modeli yöntemi ile hazırlanan araştırmanın örneklemini

2017-2018 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Bahçelievler ilçesinde devlet ve özel ortaokulların arasından tesadüfi oransız küme yöntemiyle seçilen 4’ü devlet 2’si özel 6 okulda eğitim gören 430 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada; Sperling, Howard, Miller ve Murphy (2002) tarafından geliştirilen Türkçe uyarlaması Karakelle ve Saraç tarafından yapılan Üst

Bilişsel Farkındalık Ölceği, Cayoun, Francis, Kasselis ve Skilbeck (2012) tarafından geliştirilen Türkçe uyarlaması Atalay, Aydın, Bulan, Taylan, Özgülük, (2017) tarafından yapılan “Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-yeterlik Ölçeği-Yenilenmiş” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Uygulanan form ve ölçeklere ait cevap kâğıtlarının genel kontrolleri yapılarak eksik ya da birden fazla seçeneğin işaretlendiği formlar değerlendirme dışı bırakılmış ve 83 öğrencinin uyguladığı ölçeklerin verisi araştırmanın güvenirliği için analiz kapsamına alınmamıştır. Sonuç olarak yapılan araştırmada 343 öğrencinin verisi analiz kapsamına alınmış olup bu veriler istatistik programı ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin üst bilişsel farkındalık düzeyinde cinsiyet değişkenine göre kız öğrencilerin lehine bir farklılık saptanırken öz-yeterlik algı düzeyinde cinsiyet değişkenine göre erkek öğrencilerin lehine farklılık saptanmıştır. Üst bilişsel farkındalık ve öz-yeterlik algı düzeylerinde sınıf, okul türü, ailenin algılanan gelir durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık saptanamamıştır. Öğrencilerin üst bilişsel farkındalık düzeyinde anne-baba eğitim durumu değişkenine göre

anne eğitim düzeyi; üniversite mezunu olanlar ile anne eğitim düzeyi okur yazar olmayanlar arasında anne eğitim düzeyi üniversite mezunu olanların lehine; baba eğitim durumu değişkenine göre ise baba eğitim düzeyi üniversite mezunu olanlar ile baba eğitim düzeyi ortaokul mezunu olanlar arasında anlamlı farklılık baba eğitim düzeyi üniversite mezunu olanların lehine anlamlı farklılık saptanmıştır. Öğrencilerin öz-yeterlik algı düzeylerinde ise anne-baba eğitim durumu değişkenine göre anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Araştırmanın temel problemi olan öğrencilerin üst bilişsel farkındalık düzeyleri ile öz-yeterlik algı düzeyleri arasındaki ilişki düzeyinde ise pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki tespit

edilmiştir.

Anahtar sözcükler: Üst Biliş, Üst Bilişsel Farkındalık, Öz-Yeterlik, Öz-Yeterlik Algısı