İstanbul ilinde küresel ısınma bilinci üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Meltem Alaca

Danışman: İLKNUR ESEN YILDIRIM

Özet:

Küresel ısınma dünyadaki bütün yaşamları tehdit eden en büyük tehlike ve en önemli çevre sorunudur. Bu yüzden son zamanların en çok konuşulan gündem konularından da biridir. İnsanoğlunun çeşitli aktiviteleri sonucu ortaya çıkan küresel ısınma yine insanların bilinçlenmesi ve çeşitli önlemler alması ile tamamen ortadan kaldırılamasa da yavaşlatılabilir ve küresel ısınmanın olumsuz etkileri en aza indirgenebilir. Böylece gelecek nesillere daha yaşanabilecek bir dünya bırakmak mümkün olabilir. Çalışmada İstanbul ili kapsamında bireylerin küresel ısınmanın nedenleri, etkileri ve önlenebilmesi hakkındaki farkındalık düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Literatür taraması sonucunda oluşturulan 22 maddelik 3’lü Likert tipindeki ölçek, araştırmanın veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmanın hedef kitlesi olan İstanbul ilinde yaşayan bireylerden yaş, cinsiyet ve meslek değişkenleri dikkate alınarak Kota Örneklemesi yöntemiyle seçilen 721 bireye ölçek uygulanmıştır. Sonraki aşamada ölçeğin iç tutarlılık sorgulaması için korelasyona ve alt-üst grup ortalamaları farkına dayalı madde analizleri yapılmış; ölçeğin güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği için uygulanan Faktör Analizi sonucunda, 22 maddenin iki alt boyutta toplandığı belirlenmiş; bu boyutlar “Kavram Farkındalığı” ve “Önlenebilirlik Farkındalığı” olarak adlandırılmıştır. Daha sonra ilişkisel tarama modeli kullanılarak küresel ısınma farkındalık düzeyi ile cinsiyet, yaş, eğitim seviyesi ve meslek değişkenleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda bireylerin küresel ısınma farkındalık puanlarının cinsiyet ve eğitim seviyelerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Kadınların erkeklere göre küresel ısınma farkındalık skorlarının daha yüksek olduğu ve ilköğretim seviyesinde eğitim alanların ise diğer eğitim seviyelerine göre daha düşük skora sahip olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca küresel ısınma hakkındaki endişe düzeyi ile küresel ısınma farkındalık puanları, demografik veriler ile küresel ısınma hakkındaki endişe düzeyi ve küresel ısınma hakkındaki önemli bir bilginin çevredekilerle paylaşılması ile cinsiyet değişkeni arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, ölçeğe ilişkin farkındalık puanları arttıkça endişe düzeyinin de arttığı, eğitim seviyesi yüksek bireylerin ve kadınların endişe düzeylerinin daha yüksek olduğu, kadınların küresel ısınmaya ilişkin edindiği bilgileri başkalarıyla paylaşma sıklığının erkeklerden daha fazla olduğu tespit edilmiştir. -------------------- Global warming is the biggest danger and the most important environmental problem that threatens all lives in the world. Therefore, it is one of the most talked about agenda topics of recent times. Even if Global warming which is the result of various activities of humankind can not be completely eliminated by raising awareness of people and taking various measures, it can be slowed down and the negative effects of global warming can be minimized. Thus, it may be possible to leave a more livable world for future generations. In this study, it is aimed to evaluate the awareness levels of individuals about the causes, effects and prevention of global warming. The 3-point Likert-type scale with 22 items, which was created as a result of the literature research, was used as a data collection tool for the research. The scale was applied 721 individuals selected by Quota Sampling Method taking into account age, gender and occupational variables from individuals living in Istanbul, which is the universe group of the study. In the next stage, item analysis based on correlation and lower-upper group averages difference was conducted for the internal consistency study of the scale; the scale has been found to be reliable. As a result of the factor analysis applied for the construct validity of the scale, it was determined that 22 items were collected in two sub-dimensions; these dimensions were named “Concept Awareness” and “Preventability Awareness”. Then, the relationship between global warming awareness level and gender, age, education level and occupational variables was examined by using relational survey model. As a result of the research, it was found that the global warming awareness scores of the individuals showed a significant difference according to the gender and education level. It was found that women's global warming awareness scores were higher than men and those who received education at primary level had lower scores than other education levels. In addition, the relationships, between global warming awareness scores and the level of concern about global warming, between demographic data and the level of concern about global warming, and the relationship between gender variable and sharing important information about global warming with others, were examined. As a result of the analyzes, it was conculed that as the level of concern increased, average scores related to the scale increased, the individuals with high education level and women had higher levels of concern, and women share the knowledge about global warming.