Fetal sağlığın değerlendirilmesinde non-invaziö yöntemlerin etkinliği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zümrüt Bilgin

Danışman: NURDAN DEMİRCİ

Özet:

Prenatal dönem insan sağlığının risklerle dolu darboğazlarından biridir. Fetal hayattan yenidoğan dönemine geçiş süreci büyük bir strestir. Prenatal dönem fetal sağlığın değerlendirmenin ötesinde yenidoğan sağlığı açısından kısa ve uzun süreli sorunların belirleyicisi olarak da önem taşır. Prenatal dönemde fetal sağlığın değerlendirilmesindeki amaç; riskleri belirlemek, intrauterin asfiksiye bağlı gelişebilecek komplikasyonları zamanında tanılamak, fetus kaybını önleyerek sağlıklı bir bebeğin doğmasını sağlamaktır. Çalışmamaız; prenatal dönemde fetal sağlığın değerlendirilmesinde kullanılan noninvaziv yöntemlerin fetal iyilik halini ve olası riskleri tanımlamadaki etkinliğini saptamak, gerek maternal gerekse fetal morbidite ve mortaliteyi en aza indirmek amacı ile deneysel ve metodolojik olrak planlanmıştır. Araştırmamaızın evrenini, en az ilkokul mezunu olan 32. gebelik haftasını dolduran, NST sonucu reaktif, tekil gebeliği olan ve fetal anomalisi olmayan 65 düşük, 65 yüksek riskli toplam 130 gebe oluşturmuştur. Verilerin toplanması iki aşamada gerçekleşmiştir. I. Aşamada gebelere risk skorlama ölçeği uygulanarak gebeler düşük ve yüksek riskli olarak tanımlanmış NST'si reaktif olan gebeye prenatal dönem gebe tanılama formu, ardından fundus pubis yüksekliği ve karın çevresi ölçümleri yapılmış daha sonra gebeye günlük fetal hareket izlem formu verilmiştir. II: aşamada ise gebeliğin sonu, doğuma ve yenidoğan özelliklerini içeren görüşme formu uygulaenmış, ayrıca taravaya ilişkin NST sonuçları değerlendirilmiştir. Veriler yüzdelik, t- testi Chisquare(ki kare), korelasyon ve tek yönlü varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamına alınan 130 gebeden, 65 düşük riskli gebede 10 fetal hareket istenilen sürede gerçekleşirken, yüksek riskli gebelein %7'sinde ise gerçekleşmediği, yalnız yüksek riskli gebelerin yenidoğanlarının %3.1'inin suni solunuma gereksinim duyduğu, düşük riskli grubun yenidoğanlarının %3.1'inin, yüksek risk grubun ise %15.4'ünün YDYBÜ kaldığı gözlenmiş, yenidoğanların %6.2'sinin 2500 gr'ın altında, %6.9'unun 4000 gr'ın üstünde olduğu saptanmıştır. Çalışma bulgularımıza göre noninvaziv yöntemlerden NST, FH testi ve fundus pubis yüksekliği ölçümünün, fetal iyilik halinin saptanmasında karın çevresi ölçümlerinden daha daha etkili olduğunu söyleyebiliriz. Anahtar kelimeler: fetal sağlık, non-invaziv yöntem;NST, fetal hareket testi, FP yüksekliği, karın çevresi ölçümü, etkinliği. 2. SUMMARY The Effectivity of Noninvazive Methods on the Assesment of Fetal Health Prenatal period one of bottlencks of human health, full of risks. Transition process from prenawtal to newborn period is a great stress. Beyond evaluating fetal health, perinatal period is olso important as the determiner of long and shortterm problems in terms of newborn health. İn prenatal period, the aim of determining fetal health is to designate risks, to diagnose complications which can improve with intrauterin asphyxia at the right time , and to prove delivery of a healthy baby, preventing fetus losses. Our study is expermentally and methodologically planned with the aim of determining the effectivity of noninvazive methods, which are used in the evaluation of fetal health during the perinatal period, in the diagnosing the fetal well-being and probable risks and minimizing not only maternal but also fetal morbidity and mortality. In our survey, we studied on 130 pregnancies who were at least primary school graduates, who have completed their 32 nd pregnancy weeks, whose NST results were reactive, who had singular pregnancy, and who did not have fetal malformations, 65 of whom with low and 65 of whom with high risk. Gathering data is realised in two phases . ın the first phase, first applying risk scoring scale, precnancies are defined as high and low risk-bearing, prenatal period pregnancy diagnosis from is given to the pregnants whose NST is reactive, then pubis height and abdominal periphery measurements are applied, afterwarda daily fetal movements observation from is given to pregnancies. In the 2 nd stage, the interwiew from, which includes features of pregnancy and, labor and newborn, is applied, and also NST results regarding labor/delivery are evaluated. The data evaluated by percentage, t-test, chisquare, correlation and oneway variance analysis. Among 130 pregnancies included in the scope of this study , whilee 10 fetal movements occured in designed duration in 65 low risk pregnancies, it is observed that they did not occur in 7% of high risk pregnancies, that only 3.1 % of newborns of highrisk pregnancies needed artificiary respiration, that newborns of 15.4% of high risk and newborns are under 2500 gr and 6.9% of newborns are over 4000 gr. According to findi,ngs of our study, we can state that among noninvasive, methods NST fetal movement test and symphysial fundal height measurement are more efficient, than abdominal periphery measurement in determining fetal well-being. Keywords:fetak health, noninvasive method, nonstress test, fetal movement test, FP height, abdominal periphery measurement, effectivity.