Yenidoğan yoğun bakım ebe ve hemşirelerinin etik ikilemleri ve mesleki profesyonellik düzeyleri ile ilişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU ESEN

Danışman: AYŞE KARAKOÇ

Özet:

Yoğun bakım çalışanlarının profesyonel davranışları yoğun bakım ünitelerinde yaşanan etik karar alma sürecinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışma yenidoğan yoğun bakım alanında çalışan ebe ve hemşirelerin etik ikilemler karşısındaki tutumlarının mesleki profesyonellik düzeyleri ile ilişkisini saptamak ve bu sonuçlar ile literatüre özgün bir bilgi kazandırmak amaçlı tanımlayıcı ve analitik olarak planlanmıştır. Çalışmada İstanbul İli genelini temsilen 151 ebe ve hemşire katılımı sağlanmıştır (n=151). Verilerin toplanmasında; sosyo-demografik veri toplama formu, etik ikilemler anketi ve Meslekte Profesyonel Tutum Envanteri (MPTE) kullanılmıştır. YYBÜ çalışanlarının etik ikileme sebep olabilecek konulara ilişkin tercih ve görüşleri ile kişisel ve profesyonel özelliklerinin ilişkisi istatistiksel açıdan değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların yoğun bakımda etik ikileme sebep olan konular karşısında yararlılık, zarar vermeme ve adalet ilkeleri doğrultusunda tutum sergiledikleri görülmüştür. Özellikle mesleki profesyonellik artışı ile etik ikilemler karşısında karara dahil olma isteğinin arttığı, nafile tedavi kavramının benimsenmiş olmasına rağmen yenidoğana dair yaşamsal bir karar verilirken “yenidoğanın yaşam hakkı”nı savunan bir tutum içerisinde bulundukları görülmüştür. Sonuç olarak elde edilen bulgular doğrultusunda meslekte profesyonel tutum artışının etik ikilemler karşısında farkındalık kazanılmasına ve doğru tutum sergilenmesine sebep olduğu ancak meslekte profesyonelleşmenin artması için mesleki eğitime standart getirilmesi, mesleki eğitim programında yenidoğan yoğun bakım alanına dair belirli bir müfredat oluşturulması, etik ikilemler karşısında ebe, hemşire ve bebeğin ailesinin aktif katılımının sağlanabilmesi için yenidoğan yoğun bakım ünitelerinin tüm çalışanlarını kapsayan aile merkezli bakım ve etik konulu hizmet içi eğitimler düzenlenmesi gerektiği düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: Hemşireler, Ebeler, Tıbbi Etik, Yoğun Bakım Üniteleri-neonatal, Profesyonellik ABSTRACT THE RELATIONSHIP BETWEEN ETHICAL DILEMMAS AND OCCUPATIONAL PROFESSION LEVELS OF NEONATAL INTENSIVE CARE NURSES AND MIDWIFES Professional behaviors of intensive care employees are crucial in ethical decision making processes related with intensive care units. This study is designed as to explain relationship between attitudes of midwifes and nurses working at neonatal intensive care units over against ethical dilemmas and professionalism levels of those employees. This study is planned as a descriptive and analytical to provide unique information to the literature. In this thesis 151 midwifes and nurses included representing a sample for Istanbul. To collect a data, socio demographic data collection form, ethical dilemmas survey and Professional Attitudes Inventory at Occupation were employed. The relationship between choices and views of neonatal intensive care unit employees against matters that may cause ethical dilemma and professional features is statistically assessed. Results imply that, participants behave through helpfulness, not injuring the baby and justice principles. Especially, increasing occupational profession leads to increasing desire for involvement in decision process for the cases which have ethical dilemma. Although useless cure concept is accepted, participants defend right to life of new born. As a result, in accordance with the findings of the study, increasing professional attitudes leads gaining awareness against ethical dilemmas and to behave truly. But, to increase occupational profession, there should be standards for occupational education, syllabus for intensive care. Additionally to cope with ethical dilemmas, family oriented internal education programs covering all the employees of the neonatal intensive care units should be organized to allow active participation of midwifes, nurses and the family of the baby. Key Words : Nurses, Midwifes, Ethics- Medical, Intensive Care Units-Neonatal, Professionalism