DİJİTAL TEKNOLOJİLERİN ADLİ KURUMLARDA KULLANIMI: SORUNLAR VE FIRSATLAR


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RECEP GÖKHAN SAKARYA

Danışman: Şevki Işıklı

Özet:

Dijital Teknolojilerin Adli Kurumlarda kullanımı: Sorunlar ve Fırsatlar isimli bu araştırmada adli kurumlarda dijital teknolojilerin nasıl kullanıldığı, hangi dijital teknolojilerin kullanımının ön plana çıktığı, adli kurum personellerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin ne durumda olduğu, adli kurum personellerinin yaş, cinsiyet, hizmet yılı, çalıştıkları kurum veya eğitim durumuna göre dijital okuryazarlık seviyelerinde farklılık olup olmadığı, kullanılan bu teknolojilerin sağladığı avantajların olup olmadığı, bu teknolojileri kullanmanın ne gibi fırsatlar ortaya çıkardığı ve aynı zamanda ne gibi sorunlarla karşılaşıldığı sorularına yanıt aranmıştır. Teknoloji alanında ki değişim ve gelişmeler insan ihtiyaçları doğrultusunda şekillenmekte ve toplum içinde hukuk ve adalet kavramının gerekliliğini yerine getiren adli kurumlarında bu doğrultuda etkinlik ve verimliliklerini dijital teknolojiler kullanarak artırdığı, çeşitli avantajlar sağladığı ancak bunun beraberinde bazı sorun ve risklerle de karşı karşıya kaldığı düşünülmektedir. Araştırma hem nitel yöntem hem de nicel yöntemin bir arada kullanıldığı karma model ile yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Türkiye’deki adli kurumlarda görev yapmakta olan personeller oluşturmaktadır. Örneklemi ise, araştırmanın nicel boyutu için ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 27 kadın ve 132 erkek adli kurum personeli oluştururken, araştırmanın nitel boyutunu adli kurumlarda görev yapmakta olan 3 kadın ve 13 erkek oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyutu için Ng (2012) tarafından geliştirilen ve Hamutoğlu (2017) tarafından Türkçe ’ye uyarlanan Dijital Okuryazarlık Ölçeği’nin, Üstündağ, Güneş, & Bahçivan (2017) tarafından revize edilen 10 maddeden oluşan 5’li likert hali kullanılmıştır. Çalışmanın nitel kısmı için veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından oluşturulmuş 5 maddeden oluşan Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu kullanılmıştır Çalışma sonunda elde edilen verilere göre, adli kurumlarda çalışan personellerin dijital okuryazarlık düzeyleri yüksektir. Dijital okuryazarlık düzeylerinde kadınlar ve erkekler arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Hizmet yılı az olan adli kurum personellerin dijital okuryazarlık düzeyi, hizmet yılı fazla olan personellere göre daha yüksektir. Bir diğer anlamlı fark eğitim durumunda ortaya çıkmaktadır. Eğitim düzeyi arttıkça personellerin dijital okuryazarlık düzeyi artmaktadır. Adli kurum personellerinin çalıştıkları kuruma göre karşılaştırılmasında, dijital okuryazarlık düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Adli kurumlarda teknoloji kullanımı; verimliliği arttırmakta, zaman ve kâğıt tasarrufu sağlamakta, personellerin iş yükünü hafifletmekte, iletişimi kolaylaştırmakta, bilgi depolama ve arşivlemede kolaylık sağlarken bireysel yapılan hata riskini azaltmaktadır. Adli kurumlarda teknoloji kullanımında; bilgi güvenliği, verilere izinsiz erişim, veri kaybı, siber saldırı, sistemsel arızalardan kaynaklı hatalar ve sağlık sorunları ortaya çıkabilmektedir. Adli kurumlarda dijital teknolojilerin kullanımı: sorunlar ve fırsatları ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada ortaya çıkan sorunlara yönelik; teknolojik cihaz, yazılım ve programlar için personel eğitimlerinin daha sık olması gerektiği, adli kurumlarda kullanılan paket program, yazılım ve cihazların güncellenme bakım ve onarım işlemlerinin zamanında ve düzenli olarak yapılması gerektiği, güvenlik duvarı güçlendirmesi sistemsel açıkların giderilmesine yönelik ek tedbir ve koruma kalkanlarının kullanılması, yedek serverlar tutulması, teknolojik cihaz kullanımından dolayı sağlık sorunu yaşayabilecek personellere yönelik koruma tedbirlerinin alınması önerileri ön plana çıkmaktadır. -------------------- In this thesis, how digital technologies are used, which digital technologies come into prominence and the level of digital literacy of judicial institutions' personnel are investigated. It was sought to answer the questions about the opportunities of using digital technologies and the problems encountered in judicial institutions. The research was conducted with a mixed model, where both qualitative and quantitative methods were used together. The universe of the study consisted of personnel who work in judicial institutions in Turkey. The sample consisted of 159 forensic staff determined by accessible sampling method for the quantitative dimension of the research, while the qualitative dimension of the study was composed of 16 forensic staff. For the quantitative aspect of the study, Digital Literacy Scale developed by Ng (2012) and adapted to Turkish by Hamutoğlu (2017) was used as a 5-point Likert version, which was revised by Üstündağ, Güneş, & Bahçivan (2017). In order to collect data for the qualitative part of the study, a Semi-Structured Interview Form consisting of 5 items was used by the researcher. According to the data obtained at the end of the study, digital literacy levels of the personnel working in judicial institutions are high. There is no significant difference between men and women in digital literacy levels. The level of digital literacy has a significant difference according to educational background. The level of digital literacy of staff with fewer service years is higher than those with more service years. Another significant difference emerges in the case of education. As the level of education increases, the digital literacy level of the personnel increases. The use of technology in forensic institutions increases productivity, saves time and paper, eases the workload of personnel, facilitates communication, facilitates information storage and archiving, and reduces the risk of individual errors. On the other hand, in the case of the use of technology in forensic institutions, information security, passing to third parties and misuse of data, data loss, cyber attack, system errors and health problems may arise. At the end of this study, the prominent suggestions can be listed as follows; staff training should be more frequent for technological devices, software and programs, regular regular in-service training, timely and regular updating, maintenance and repair of digital technologies used, additional measures to strengthen firewall and eliminate systemic gaps, using protection shields, keeping backup servers.