Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yılmaz Geçit
Danışman: RAMAZAN ÖZEY
Özet:Coğrafya; en basit tanımı ile insanla çevre arasındaki karşılıklı ilişki ve etkileşimi konu edinen bir disiplindir. Bireylerde coğrafi bakış açısı bağlamında coğrafi bilinç kazandırmak, ülke yönetimine aday yönetici kadrolarının bilinçli ve doğru kararlar verebilmelerini sağlamak ancak programlı ve kaliteli bir coğrafya eğitimi sayesinde olabilir. Bu araştırmamızın amacı, “cumhuriyetten günümüze kadar geçen süre zarfında” liselerde uygulanan coğrafya öğretim programlarının incelenmesidir. Böylece asıl hedef hem tüm öğretim programlarını içeren bir eser oluşturmak, hem de bu süre zarfında coğrafya programlarında meydana gelen değişimi ve gelişimi ortaya çıkararak, bu derse olan bakış açısını tespit etmektir. Belirtilen amaçlar doğrultusunda ülkemizin ilk coğrafya müfredatını teşkil eden 1924 coğrafya programına sıkı bir arşiv taraması sonucunda ulaşılmıştır. Daha sonraki dönemlerde kabul edilen müfredat programları da aynı titizlikle araştırılmış, özellikle Talim ve Terbiye Kurulu arşivi ile kütüphanesinde uzun süre çalışılmış, çeşitli üniversite kütüphanelerinde kaynak taraması yapılmış, web sayfaları incelenmiş, seminerler takip edilmiş, birçok değerli hocamızla özellikle 2005 yılı coğrafya dersi program geliştirme özel ihtisası komisyonu üyeleriyle görüşmeler yapılmıştır. Tüm bu çalışmalardan sonra “cumhuriyetten günümüze” dokuz ana coğrafya müfredat programı tespit edilmiştir. Farklı dönemlerde uygulanan tüm bu programlar ayrı ayrı ele alınıp, coğrafi öğretimine yönelik yeni yaklaşımlar, coğrafyayı farklı algılama biçimleri, hedeflerde meydana gelen değişimler, kullanılan yöntem ve tekniklerle coğrafya dersine olan bakış açıları saptanmaya çalışılmıştır. Coğrafya öğretim programlarının tarihsel seyrini izah etmeye çalışan bu araştırma konusuna önem kazandıran diğer bir husus da, bu konuyla ilgili ayrıntılı çalışmaların mevcut olmayışıdır. Tetkiklerimiz sonucu bu konuyla ilgili nispeten kapsamlı sadece iki çalışma ürününe ulaşıldı. İşte çalışmamız bu açıdan bir ilk olma özelliğini taşımaktadır. Hem 1942’den önceki programı içermesi hem de son kabul edilen ve “yapılandırmacı kuram” temelinde hazırlanan coğrafya öğretim programını da kapsaması açısından ayrı bir öneme sahiptir. ABSTRACT Geography; basically is a discipline, which is based on the relation and instruction between human and the environment. Gaining geographical consciousness for every individual and providing the proper decisions of the people who are candidate to the administration of the country, is only possible with qualified and programmed geograpy teaching. The aim of this research is to examine the Geographical Teaching Programs at high school, from the foundation of the Turkish Republic till today. Thus the real purposes are both giving a work including all the teaching programs and also arising the changes and developments in the geography programs through this time. Due to that purposes, we examined all the recently accepted curriculum programs. For this we studied and searched in many universities’ libraries, especially the archives and library of the Turkish Training Education Institution. And also we searched on the internet; we joined some seminars and interview with a lot of teachers and especially the members who were the members of the Developing Geograpy Programs Commission (2005). After all these researches we have confirmed nine geograpy programs since the foundation of Turkish Republic. All these programs, applied different times, are taken into consider. Thus we tried to fix the new approaches on the geograpy programs, different ways of perceptions of geograpy, changes of aims, using methods and techniques in the geograpy subject. Another matter of evaluating this research, which is describing the historical progress of the geograpy teaching programs, is not having enough detailed searches. After our examinations we have reached two extensive works. However, my work is unique and it is very important. Because it both includes the programs before 1942 and geograpy teaching programs, which are based on recently accepted “structuralism theory”.