Kırklareli ilindeki eczacıların birinci basamak sağlık hizmetlerindeki rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YILMAZ GÖKSU

Danışman: MELDA KARAVUŞ

Özet:

Bu araştırma, 23.08.2005 ile 12.09.2005 tarihleri arasında Kırklareli ilinde, Kırklareli Eczacılar Odası aracılığıyla, eczacılara “Anket Formu” verilerek yapılmıştır. Çalışmamızın amacı eczanelerin, eczanelere başvuran kişilerce hangi amaçlar için kullanıldığını saptayıp, birinci basamak sağlık hizmetleri’ ndeki yerini belirlemektir. Araştırmaya katılan 55 eczacıdan 35’ inin 150 m yakınında bir sağlık kuruluşu bulunmamaktadır. 150 m yakınında bir sağlık kuruluşu bulunan %36.4’ünün yakınındaki sağlık kuruluşlarının %55’lik kısmını Sağlık Ocakları oluşturmaktadır. Sağlık Ocakları’ nı %35 ile Devlet Hastaneleri ve %10 ile özel hastaneler takip etmektedir. %51.9’u kadın, %48.1’i erkek olan eczacıların, %52.8’i bir, %37.7’si ise iki teknisyen çalıştırmaktadır. Teknisyen çalıştırmayı tercih etmeyen eczacıların oranı %1.9 iken 3 teknisyen çalıştırma ihtiyacı duyan eczacıların oranı %7.5’ dir. Teknisyenlerin, %60.3’ü 20-29 yaş aralığında olup, %47.5’i lise eğitimi almış, günde 10 saat (%27.4) ya da 11 saat (%43.6) çalışabilen teknisyenlerdir. Eczanelerde son bir haftada satılan ilaçlardan reçetesiz satılanların oranı %23.3’ tür. Eczacılarımızın %84’ ü ilacın advers ve/veya yan etkisi olduğunda eczaneye bildirmesi gerektiğini hastaya hatırlatmaktadır. İlacın advers ve/veya yan etkileri olduğunda da hasta öncelikle %57.7 oranla eczacıya gitmektedir. Eczacıların %100’ ü bu nedenle yapılan başvuruları TÜFAM (Türkiye Farmakovijilans Merkezi)’ ne bildirmektedir. Eczacılar %5.7 oranla karşılaştıkları ilaç zehirlenmelerine %100 oranda müdahale etmektedir. Son bir haftada eczacılardan HIV testi konusunda yardım isteyenlerin oranı %0 olarak dikkat çekmektedir. Eczacılar %94.1 oranla OTC (over-the-counter, tezgah üstünde satılan ilaçlar) ilaçların eczane dışında satılmasını onaylamamaktadır. SUMMARY This study was carried out in Kırklareli in 2005. The aim of this study was to investigate the role of pharmacists as primary health care providers. Near 150 meter of 63.5% among the total number of 55 pharmacies that take part in the research, there is no health care service. The other pharmacies which constitutes 36.4% have health care services near 150 meter were village clinics, state hospitals, private hospitals with 55%, 35%, 10%, respectively. 51.9% of the pharmacists are female and 48.1% of the pharmacists are male. Generally, they prefer to employ 1 or 2 assistants. The ones who do not employ an assistant is 1.9%. The assistants are at the age between 20-29 and most of them are high school graduate. They work 10 (27.4%) or 11 (43.5%) hours in a day. 23.3% of the medicines that sold out from pharmacies in the last week was unprescribed. 84% of the pharmacist reminds the client that if there is an adverse and/or side effects, the client should inform the pharmacist. In the case of adverse and/or side effect, 57.7% of the clients firstly inform the pharmacist. 100% of the pharmacists direct the client to TÜFAM (The National Pharmacovigilance Centre-in Turkey). The pharmacist encounter with the drug poisoning very infrequently (5.7%) and respond it 100%. In the last week, no one apply for HIV test. 94.1% of the pharmacist do not approve the sell of over-the-counter drugs. As a result of this study we detected that the primary health care services given at pharmacies were not present in the existing legislation; but they appeared as a request from the community.